DẠy con học second language

13 August

1) Search về cách dạy con tiếng nói thứ 3. Ý là trường hợp mình sẽ dạy tiếng Việt đó. VÀ ... trên babycenter là ... ko tìm ra cái nào. ;(( Có 2 cách dạy con ngôn ngữ thứ 2 là OPOL (One parent, one language) hoặc minority language - cả nhà nói tiếng địa phương (ngôn ngữ thứ 2). Nhà mình nhìn chung là dùng mix 2 phương pháp. Mình là người chịu trách nhiệm chính dạy con nói, bố nó thì khi thích nói tiếng anh, ko thích thì nói tiếng Ý, ko quan trọng. Có điều, con mình có xu hướng ở nhà nói tiếng Anh (cũng có nói tiếng Ý, nhưng vài từ thôi, đó là lý do khi gửi cho bà nội, bố mẹ ngạc nhiên vốn từ và cấu trúc câu tiếng Ý của nó giỏi vậy, vì ở nhà nó có nói đâu mà biết. Và mình rất thankful là ở nhà nó nói ngôn ngữ mình chọn cho nó là tie1ng Anh). Nhà mình ko chọn, hay chính xác hơn là ko dùng phương pháp OPOL triệt để, vì papa đi làm, đi học suốt ngày, suốt tuần, khoảng thời gian rất ít ở với con, giao cho him 1 ngôn ngữ thì thôi, mình ko tin là nó sẽ work. Hiện tại thấy nó nói 2 thứ tiếng, có thói quen nói tiếng "yếu hơn" - là tiếng Anh; mình muốn dạy nó thêm tiếng Việt (dù ko expect nó sẽ nói hiểu tốt như trẻ khác - trẻ ở VN thì thua ròi đó!  trẻ có second language là tiếng Việt ... cũng thua nốt). chỉ mong nó bọp bẹp vài câu, hiểu xã giao, giao tiếp căn bản và cái core of thinking, reasoning của tiếng Việt là mình mừng húm rồi.

để trả lời câu hỏi tại sao ko dạy tiếng Việt, mình có nhiều lý do.
a) bố ko biết tiếng, mình nói xong, giải thích thì thật sự, mình chấp nhận là mình lười. ;(((
b) So với mặt bằng chung, rõ ràng tiếng Việt chưa thật sự thông dụng trên thế giới. ;(
c) Mình ko quen biết bất cứ ai là người việt, nên nếu dạy tiếng Việt la ôm trọn 1 mình và 1 mình và 1 mình. thà có 1, 2 người việt, thi thoảng chào anh chào chị còn đỡ hơn! đằng này ko có bóng con ma Việt NAm nào ở đây! Tiếng Anh thì có người nói nhe, bản xứ bên đây (british) cũng có nữa.
d) Sách báo tiếng Việt ko có, phải gửi qua. MÀ do ko có cộng đồng việt, gửi đồ 100% là nhờ corrier, tiền đắt lắm.
e) TV show cho con nít tiếng Việt ko có, nên mưốn xài phải nhờ người nhà, các chương trình download hoặc low quality, hoặc rất ít (ko nhiều như tiếng anh, đồng ý ko??).
f) CÁc đầu sách vở, thông tin, ... bằng tiếng anh nhiều hơn hẳn tiếng Việt, có ai ko đồng ý ko??
g) Khi dạy con 1 ngôn ngữ, bản thân người làm cha mẹ, phải làm chủ được ngôn ngữ đó, nghĩa là mình cảm thấy là chính mình, ko ngượng, ko bị rào cản vocabulary, grammar... và mình may mắn có những thứ đó. Dỹ nhiên, mình ko phải là 1 người bản xứ, nên dù mình sử dụng nó 100 năm, thì mình vẫn là 1 người nước ngoài nói tiếng Anh. Nhưng khả năng đủ để dạy, và TRUYỀN TẢI TÌNH YÊU THƯƠNG THÔNG QUA NGÔN NGỮ bằng tiếng Anh thì mình có.

Đó là các lý do mình chọn tiếng Anh.

Mình rất mong dạy được nó 1 tý tiếng Việt nhu mình nói, vì lý do: cho bà ngoại, cho cậu ; ngoài ra, nếu ai biết cách lập luận, suy nghỉ và phát âm Việt thì sẽ học được tiếng Mandarin (tiếng tàu) dễ dàng hơn rất rất nhiều so với 1 người chỉ biết tiếng "tây" - Anh, ý, pháp, ... Ngoài ra, trẻ càng biết nhiều các âm tiết khác nhau, thì sẽ học ngôn ngữ khác (khi trưởng thành) dễ dàng hơn rất rất nhiều. Ví dụ: ngôn ngữ poor về âm tiết như tiếng Tàu chẳng hạn, suốt cuộc đời họ nói tiếng tày ko có âm /r/ hoàn toàn ko có âm /r/ nên họ rất khó khăn để bắt chước âm này. của p và b cũng vậy. Người việt mình may mắn âm tiết, tones rất phong phú, nên việc bắt chước học 1 ngôn ngữ mới coi bộ dễ hơn người tàu. Do đó, ko nên coi thường tiếng Việt nếu có điều kiện dạy con. Mình có 2 lựa chọn, nên chọn tiếng Anh, nếu mình mà ko biết tiếng Anh, thì chắc chắn mình sẽ dạy con nói tiếng việt tốt nhất, phát âm và grammar hay nhất mà mình có thể, có câu nói "học tập ko bao giờ là thừa". được học 1 ngôn ngữ thứ 2, 3, ... 1 cách tự nhiên without effort (cho tụi nó, chứ khó ... 1 xí cho ba mẹ) ;p thì là 1 điều đáng mơ ước.

Bản thân mình còn nhớ, mình phải cực khổ thế nào khi học tiếng Anh (học tại trường chính quy và 1 mình chủ yếu, đâu có tiền vô trung tâm hoc với người nước ngoài như người ta), để mastering 1 language cần 1 quá trình dài kinh khủng, như mình, mình dùng  , thật sự nói, viết, communicate bằng tiếng anh là đã được 13 năm. và bây giờ vẫn còn học để nói những topic khó hơn, hiểu cách hành văn dạng văn học literature. Còn về tiếng Ý, khi học là đã 22 tuổi, đầu óc ko còn là 1 miếng Sponge nữa. học rất khó khăn, đặc biệt grammar, ý là mình có tiếng anh bổ trợ. có nhieu lần, rất nhiều lần, mình khóc vì grammar quá phức tạp, khi mình nói, tụi nó quay lưng bỏ đi. F*CK them! nhưng sau này mình nhận ra, chỉ những đứa vô duyên và dốt mới như vậy, với những người này, dù bạn có nói giỏi, nó cũng quay lưng thôi, vì nó ko phải thuộc người biết lắng nghe.  1 người có học, gentle, họ sẽ để mình nói, và lắng nghe. Bây giờ, khi đã nói rất rành tiếng Ý, thi thoảng, vẫn có những đứa như vậy và mình nhận ra, nó ko chỉ quay lưng với mình, mà với người Ý nó cũng quay. suy cho cùng, ở đâu mà chả có shit! haha! ;p

Có 3 BEST PERIODs để dạy con nói.
mới sinh ra mà dạy liền là BEST OF BEST  rồi héng.
từ 4-7 tuổi là lúc nó học 1 ngôn ngữ khác rất nhanh.
từ 8 - khi teen (13) thì vẫn có khả năng học 1 ngôn ngữ nhanh, nói lưu loát, bắt chướt phát âm giỏi, nếu qua 1 nước khác học ngoại ngữ thì ít nhận ra accent.
Từ 13 trở lên thì khó. Vì khi đó, nó học ngoại ngữ thông qua pathway của ngôn ngữ mẹ đẻ (hay 1 ngôn ngữ khác, như mình là mình học tiếng Ý thông qua tiếng Anh), khi đó, nó có xu hướng dịch sang tiếng pathway trước rồi mới hiểu. nghĩa là đầu óc bắt đầu mụ mị khoản grammar thế này thế này, nói thế này thế này sao khác tiếng của mình, ... phải nhớ object thay vì đi trước thì phải đi sau, ...

Mình sẽ tiếp tục tiếng anh 100% với con rồi sau đó coi coi, sẽ cho nó mỗi ngày 1 giờ tiếng Việt bằng cách chơi trò chơi (100% tiếng việt trong 1 giờ đó). expert cho rằng 1-3 là giúp bé stabelize ngôn ngữ. Sau đó có thể nới lỏng 1 xíu. nhưng 1-3 là cần tap trung, consistant nhiều.