Đã lâu lắm rồi mình ko update blog này! ;(( Mình bận quá!! ;((
Đây là chia sẻ về con gái mình vừa tròn 2 tuổi rưỡi. ;)
Con gái mình càng lớn càng rất lỳ, lỳ lắm! mình bảo thế, có lẽ mọi người ko tin, cho đến khi nhìn nó tận mắt thì mới tin.
1
người bạn nhìn thấy con mình cứ muốn làm theo ý nó, nhiều khi nó đang
bận rộn việc của nó, chào nó, nó éo chào lại, bảo nó abc, cứ như nước
đổ lá khoai. Người bạn ấy mới nói nôm na là mình ko nên thả lỏng con
Asia vì nó sẽ leo lên đầu mình ngồi. 1) Mình chưa bao giờ là kiểu mẹ dễ
dãi, nói ngược lại, gia đinh mình bảo mình quá khắt khe, dù gì con bé
kia cũng chỉ 2.5 tuổi. 2) Con người bạn kia là thiên thần đúng y như từ
thiên thần mọi người vẫn hiểu. Rất ngoan, ngoan lắm, bạn nói 1 tiếng
là nó vâng lời ngay, chưa bao giờ mình thấy nó cãi mẹ hay bất cứ ai,
rất behave, rất lễ phép, nói chung ai nhìn nó cũng thương, vì nó rất
ngoan. nhưng 1 phần là mẹ nó dạy, 1 phần ko nhỏ khác là do tính cách
trời sinh nó như vậy. Nhìn 1 em bé bướng như con mình, ko thể nói mình
lơ là nó, cũng ko thể nói là nó hư, có điều trường hợp của mình cần rất
nhiều thời gian, rất nhiều!!! Ví như con bé kia, kêu ra ngoài là 5
phút sau chỉnh tề quần áo ko càm ràm gì, con mình cầu cả 45 phút, mặc
cho mình hối thúc, muốn thay áo này, muốn mặc quần kia, ko thích cái mũ
này, ... rồi là phải mang "vali" của nó linh tinh xèng thứ. Khi ra
đường con người ta đi gần mẹ, móa, con nhà này thiếu điều mang xích,
buộc nó lại để nó ko chạy mất. Con nhà người ta 5 tuổi mới bắt đầu đòi
chọn quần áo, con này 2.5 tuổi mà đòi tự chọn, chọn đồ phát gớm kinh
lên, hôm nọ còn mặc tròng 2 cái váy (skirts) vào với nhau, rồi là đòi
mặc quần leggings cùng dép xỏ ngón. Chết mất thôi! con nhà người ta mẹ
nói phát là im mồm, con mình thì mặc mình ngon ngọt gào thét, nó cứ trơ
mặt ra mà nhìn mình thách đố. Tức anh ách!!
Nhưng
mình sẽ ko xấu hổ vì con mình như thế, đơn giản là vì đó là tính cách
của nó, nếu nó chả làm gì sai thì mình nghĩ chả lý do gì mình so nó với
1 em bé khác, tính cách khác và cho rằng con mình ko ngoan. Mình luôn
cố gắng nhìn sự việc bằng nhiều khía cạnh, vì như con mình cần nhiều
thời gian để đi vào nề nếp, để vâng lời, nhưng ngược lại nó tự lập và
có chính kiến, tò mò và thích học hỏi, ngoài ra có sở thích "healthy"
là đọc sách, nghe kể chuyện... Thêm vào đó, bạn có trí tưởng tượng rất
tốt.
Tại sao trẻ con cần có trí tưởng tượng??
mình sẽ kể 1 ví dụ cho các bạn nghe.
mình
mang 1 cuốn sách từ thư viện về, cuốn sách đó ... lần đầu tiên mình
đọc cho Asia, mình cảm thấy ... rất kỳ khôi, nó đi ngược lại hoàn toàn
những thứ mà mình được dạy, học, và experience.
Chuyện
là thằng bé Leo đang thả diều thì cái diều vướng vào cành cây, nó liền
quăng chiếc giày để cho diều rớt xuống, chiếc giày lên bi mắc kẹt trên
cây, nó liền ... quăng con mèo lên để hòng cứu chiếc giày, con mèo
cũng mắc kẹt, nó liền khệ nệ ôm 1 cái thang (khi ấy mình nghĩ it makes
more sense! mình tưởng tượng nó leo lên thang để lấy giày và diều) nào
ngờ ...nó quăng cái thang lên cây để cho con mèo, chiếc giày, và cái
diều rơi xuống, cứ thế nó lần lượt quăng ông giao sữa, cái nhà, con khỉ
đột, chiếc xe hơi của bố, con cá heo, cái thuyền, và cả đội cứu hỏa
lên ... cành cây để giải cứu những thứ bị mắc kẹt... đến khi cây nặng
quá, làm rớt con diều thì Le thở phà và vui vẻ chơi với diều, quên mất
cả 1 lô 1 lốc thứ mắc kẹt trên cây.
Mình nghĩ mãi thực sự cuốn sách này nó muốn nói gì?? ngoại trừ hình mình họa rất ngay ngô, màu sắc cực đẹp!
Cuối
cùng mình nhận ra THINK OUT OF THE BOX - đừng suy nghĩ theo lối mòn.
Hãy để con trẻ sống như 1 anh hùng trong trí tưởng tượng của chúng, hãy
cho con biết chúng ta có thể làm mọi thứ, và với mọi cách khác nhau. có
nhiều cách để lấy con diều, ko phải nhờ cái tháng, ko phải chặc cây,
ko phải nhờ chú lính cứu hỏa leo lên cây. Hãy làm theo cách của mình,
hãy sử dụng mọi năng lực mà mình có, hãy try best.
Và
bạn biết ko?? cuốn sách ấy hoàn toàn chả sơ múi gì với mình, nói các
khác, it doesnt make any sense to me! nhưng con mình thì thích kinh
khủng nó say mê cuốn sách ấy và đọc đi đọc lại cả trăm lần, đọc liên tục
4, 6 lần. đọc xong rồi lại đọc lại từ đầu. Mới đầu mình rất ngạc
nhiên. Sau này mình nhận ra trẻ con ko có "sense" như mình, nó ko đi
theo logic như người lớn, và cuốn sách kia hoàn toàn make sense với
nó.
Mình
học được rằng, hãy để con có trí tưởng tượng, mạnh mẽ vào, táo bạo
vào, "điên khùng" vào, vì khi con lớn lên, mong ước rằng con sẽ vẫn giữ
những ý tưởng đó. và mình chợt nhận ra, mình ko nên correct con vào
những logic của người lớn, hãy luôn để 1 cửa ngỏ "non si sa" (tiếng ý
là: ai mà biết dc). Khi con gái nói con sẽ lên mặt trăng, con sẽ mặc
suit, nhưng con ko mang helmet (mặt nạ dưỡng khí), bố nó bảo "ô thế thì
sao mà thở" thì mình vội nói "à, ai mà biết dc, đến thời Asia, có lẽ
Asia sẽ tìm ra cách lên mặt trăng mà ko cần nón bảo hộ đâu papa ạ".
Everything
is POSSIBLE, mọi thứ đều có thể xảy ra, và chúng ta có thể làm dc, the
matter is to TRy - điều cốt lõi là hãy cố gắng.
Mình lại busy rồi! ;)
Nhưng hôm nay mình viết dc 1 trang nhật ký dài chưa này! ;)
Hiển thị các bài đăng có nhãn Dành cho ba mẹ. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Dành cho ba mẹ. Hiển thị tất cả bài đăng
DẠy con học second language
13 August
1) Search về cách dạy con tiếng nói thứ 3. Ý là trường hợp mình sẽ dạy tiếng Việt đó. VÀ ... trên babycenter là ... ko tìm ra cái nào. ;(( Có 2 cách dạy con ngôn ngữ thứ 2 là OPOL (One parent, one language) hoặc minority language - cả nhà nói tiếng địa phương (ngôn ngữ thứ 2). Nhà mình nhìn chung là dùng mix 2 phương pháp. Mình là người chịu trách nhiệm chính dạy con nói, bố nó thì khi thích nói tiếng anh, ko thích thì nói tiếng Ý, ko quan trọng. Có điều, con mình có xu hướng ở nhà nói tiếng Anh (cũng có nói tiếng Ý, nhưng vài từ thôi, đó là lý do khi gửi cho bà nội, bố mẹ ngạc nhiên vốn từ và cấu trúc câu tiếng Ý của nó giỏi vậy, vì ở nhà nó có nói đâu mà biết. Và mình rất thankful là ở nhà nó nói ngôn ngữ mình chọn cho nó là tie1ng Anh). Nhà mình ko chọn, hay chính xác hơn là ko dùng phương pháp OPOL triệt để, vì papa đi làm, đi học suốt ngày, suốt tuần, khoảng thời gian rất ít ở với con, giao cho him 1 ngôn ngữ thì thôi, mình ko tin là nó sẽ work. Hiện tại thấy nó nói 2 thứ tiếng, có thói quen nói tiếng "yếu hơn" - là tiếng Anh; mình muốn dạy nó thêm tiếng Việt (dù ko expect nó sẽ nói hiểu tốt như trẻ khác - trẻ ở VN thì thua ròi đó! trẻ có second language là tiếng Việt ... cũng thua nốt). chỉ mong nó bọp bẹp vài câu, hiểu xã giao, giao tiếp căn bản và cái core of thinking, reasoning của tiếng Việt là mình mừng húm rồi.
để trả lời câu hỏi tại sao ko dạy tiếng Việt, mình có nhiều lý do.
a) bố ko biết tiếng, mình nói xong, giải thích thì thật sự, mình chấp nhận là mình lười. ;(((
b) So với mặt bằng chung, rõ ràng tiếng Việt chưa thật sự thông dụng trên thế giới. ;(
c) Mình ko quen biết bất cứ ai là người việt, nên nếu dạy tiếng Việt la ôm trọn 1 mình và 1 mình và 1 mình. thà có 1, 2 người việt, thi thoảng chào anh chào chị còn đỡ hơn! đằng này ko có bóng con ma Việt NAm nào ở đây! Tiếng Anh thì có người nói nhe, bản xứ bên đây (british) cũng có nữa.
d) Sách báo tiếng Việt ko có, phải gửi qua. MÀ do ko có cộng đồng việt, gửi đồ 100% là nhờ corrier, tiền đắt lắm.
e) TV show cho con nít tiếng Việt ko có, nên mưốn xài phải nhờ người nhà, các chương trình download hoặc low quality, hoặc rất ít (ko nhiều như tiếng anh, đồng ý ko??).
f) CÁc đầu sách vở, thông tin, ... bằng tiếng anh nhiều hơn hẳn tiếng Việt, có ai ko đồng ý ko??
g) Khi dạy con 1 ngôn ngữ, bản thân người làm cha mẹ, phải làm chủ được ngôn ngữ đó, nghĩa là mình cảm thấy là chính mình, ko ngượng, ko bị rào cản vocabulary, grammar... và mình may mắn có những thứ đó. Dỹ nhiên, mình ko phải là 1 người bản xứ, nên dù mình sử dụng nó 100 năm, thì mình vẫn là 1 người nước ngoài nói tiếng Anh. Nhưng khả năng đủ để dạy, và TRUYỀN TẢI TÌNH YÊU THƯƠNG THÔNG QUA NGÔN NGỮ bằng tiếng Anh thì mình có.
Đó là các lý do mình chọn tiếng Anh.
Mình rất mong dạy được nó 1 tý tiếng Việt nhu mình nói, vì lý do: cho bà ngoại, cho cậu ; ngoài ra, nếu ai biết cách lập luận, suy nghỉ và phát âm Việt thì sẽ học được tiếng Mandarin (tiếng tàu) dễ dàng hơn rất rất nhiều so với 1 người chỉ biết tiếng "tây" - Anh, ý, pháp, ... Ngoài ra, trẻ càng biết nhiều các âm tiết khác nhau, thì sẽ học ngôn ngữ khác (khi trưởng thành) dễ dàng hơn rất rất nhiều. Ví dụ: ngôn ngữ poor về âm tiết như tiếng Tàu chẳng hạn, suốt cuộc đời họ nói tiếng tày ko có âm /r/ hoàn toàn ko có âm /r/ nên họ rất khó khăn để bắt chước âm này. của p và b cũng vậy. Người việt mình may mắn âm tiết, tones rất phong phú, nên việc bắt chước học 1 ngôn ngữ mới coi bộ dễ hơn người tàu. Do đó, ko nên coi thường tiếng Việt nếu có điều kiện dạy con. Mình có 2 lựa chọn, nên chọn tiếng Anh, nếu mình mà ko biết tiếng Anh, thì chắc chắn mình sẽ dạy con nói tiếng việt tốt nhất, phát âm và grammar hay nhất mà mình có thể, có câu nói "học tập ko bao giờ là thừa". được học 1 ngôn ngữ thứ 2, 3, ... 1 cách tự nhiên without effort (cho tụi nó, chứ khó ... 1 xí cho ba mẹ) ;p thì là 1 điều đáng mơ ước.
Bản thân mình còn nhớ, mình phải cực khổ thế nào khi học tiếng Anh (học tại trường chính quy và 1 mình chủ yếu, đâu có tiền vô trung tâm hoc với người nước ngoài như người ta), để mastering 1 language cần 1 quá trình dài kinh khủng, như mình, mình dùng , thật sự nói, viết, communicate bằng tiếng anh là đã được 13 năm. và bây giờ vẫn còn học để nói những topic khó hơn, hiểu cách hành văn dạng văn học literature. Còn về tiếng Ý, khi học là đã 22 tuổi, đầu óc ko còn là 1 miếng Sponge nữa. học rất khó khăn, đặc biệt grammar, ý là mình có tiếng anh bổ trợ. có nhieu lần, rất nhiều lần, mình khóc vì grammar quá phức tạp, khi mình nói, tụi nó quay lưng bỏ đi. F*CK them! nhưng sau này mình nhận ra, chỉ những đứa vô duyên và dốt mới như vậy, với những người này, dù bạn có nói giỏi, nó cũng quay lưng thôi, vì nó ko phải thuộc người biết lắng nghe. 1 người có học, gentle, họ sẽ để mình nói, và lắng nghe. Bây giờ, khi đã nói rất rành tiếng Ý, thi thoảng, vẫn có những đứa như vậy và mình nhận ra, nó ko chỉ quay lưng với mình, mà với người Ý nó cũng quay. suy cho cùng, ở đâu mà chả có shit! haha! ;p
Có 3 BEST PERIODs để dạy con nói.
mới sinh ra mà dạy liền là BEST OF BEST rồi héng.
từ 4-7 tuổi là lúc nó học 1 ngôn ngữ khác rất nhanh.
từ 8 - khi teen (13) thì vẫn có khả năng học 1 ngôn ngữ nhanh, nói lưu loát, bắt chướt phát âm giỏi, nếu qua 1 nước khác học ngoại ngữ thì ít nhận ra accent.
Từ 13 trở lên thì khó. Vì khi đó, nó học ngoại ngữ thông qua pathway của ngôn ngữ mẹ đẻ (hay 1 ngôn ngữ khác, như mình là mình học tiếng Ý thông qua tiếng Anh), khi đó, nó có xu hướng dịch sang tiếng pathway trước rồi mới hiểu. nghĩa là đầu óc bắt đầu mụ mị khoản grammar thế này thế này, nói thế này thế này sao khác tiếng của mình, ... phải nhớ object thay vì đi trước thì phải đi sau, ...
Mình sẽ tiếp tục tiếng anh 100% với con rồi sau đó coi coi, sẽ cho nó mỗi ngày 1 giờ tiếng Việt bằng cách chơi trò chơi (100% tiếng việt trong 1 giờ đó). expert cho rằng 1-3 là giúp bé stabelize ngôn ngữ. Sau đó có thể nới lỏng 1 xíu. nhưng 1-3 là cần tap trung, consistant nhiều.
1) Search về cách dạy con tiếng nói thứ 3. Ý là trường hợp mình sẽ dạy tiếng Việt đó. VÀ ... trên babycenter là ... ko tìm ra cái nào. ;(( Có 2 cách dạy con ngôn ngữ thứ 2 là OPOL (One parent, one language) hoặc minority language - cả nhà nói tiếng địa phương (ngôn ngữ thứ 2). Nhà mình nhìn chung là dùng mix 2 phương pháp. Mình là người chịu trách nhiệm chính dạy con nói, bố nó thì khi thích nói tiếng anh, ko thích thì nói tiếng Ý, ko quan trọng. Có điều, con mình có xu hướng ở nhà nói tiếng Anh (cũng có nói tiếng Ý, nhưng vài từ thôi, đó là lý do khi gửi cho bà nội, bố mẹ ngạc nhiên vốn từ và cấu trúc câu tiếng Ý của nó giỏi vậy, vì ở nhà nó có nói đâu mà biết. Và mình rất thankful là ở nhà nó nói ngôn ngữ mình chọn cho nó là tie1ng Anh). Nhà mình ko chọn, hay chính xác hơn là ko dùng phương pháp OPOL triệt để, vì papa đi làm, đi học suốt ngày, suốt tuần, khoảng thời gian rất ít ở với con, giao cho him 1 ngôn ngữ thì thôi, mình ko tin là nó sẽ work. Hiện tại thấy nó nói 2 thứ tiếng, có thói quen nói tiếng "yếu hơn" - là tiếng Anh; mình muốn dạy nó thêm tiếng Việt (dù ko expect nó sẽ nói hiểu tốt như trẻ khác - trẻ ở VN thì thua ròi đó! trẻ có second language là tiếng Việt ... cũng thua nốt). chỉ mong nó bọp bẹp vài câu, hiểu xã giao, giao tiếp căn bản và cái core of thinking, reasoning của tiếng Việt là mình mừng húm rồi.
để trả lời câu hỏi tại sao ko dạy tiếng Việt, mình có nhiều lý do.
a) bố ko biết tiếng, mình nói xong, giải thích thì thật sự, mình chấp nhận là mình lười. ;(((
b) So với mặt bằng chung, rõ ràng tiếng Việt chưa thật sự thông dụng trên thế giới. ;(
c) Mình ko quen biết bất cứ ai là người việt, nên nếu dạy tiếng Việt la ôm trọn 1 mình và 1 mình và 1 mình. thà có 1, 2 người việt, thi thoảng chào anh chào chị còn đỡ hơn! đằng này ko có bóng con ma Việt NAm nào ở đây! Tiếng Anh thì có người nói nhe, bản xứ bên đây (british) cũng có nữa.
d) Sách báo tiếng Việt ko có, phải gửi qua. MÀ do ko có cộng đồng việt, gửi đồ 100% là nhờ corrier, tiền đắt lắm.
e) TV show cho con nít tiếng Việt ko có, nên mưốn xài phải nhờ người nhà, các chương trình download hoặc low quality, hoặc rất ít (ko nhiều như tiếng anh, đồng ý ko??).
f) CÁc đầu sách vở, thông tin, ... bằng tiếng anh nhiều hơn hẳn tiếng Việt, có ai ko đồng ý ko??
g) Khi dạy con 1 ngôn ngữ, bản thân người làm cha mẹ, phải làm chủ được ngôn ngữ đó, nghĩa là mình cảm thấy là chính mình, ko ngượng, ko bị rào cản vocabulary, grammar... và mình may mắn có những thứ đó. Dỹ nhiên, mình ko phải là 1 người bản xứ, nên dù mình sử dụng nó 100 năm, thì mình vẫn là 1 người nước ngoài nói tiếng Anh. Nhưng khả năng đủ để dạy, và TRUYỀN TẢI TÌNH YÊU THƯƠNG THÔNG QUA NGÔN NGỮ bằng tiếng Anh thì mình có.
Đó là các lý do mình chọn tiếng Anh.
Mình rất mong dạy được nó 1 tý tiếng Việt nhu mình nói, vì lý do: cho bà ngoại, cho cậu ; ngoài ra, nếu ai biết cách lập luận, suy nghỉ và phát âm Việt thì sẽ học được tiếng Mandarin (tiếng tàu) dễ dàng hơn rất rất nhiều so với 1 người chỉ biết tiếng "tây" - Anh, ý, pháp, ... Ngoài ra, trẻ càng biết nhiều các âm tiết khác nhau, thì sẽ học ngôn ngữ khác (khi trưởng thành) dễ dàng hơn rất rất nhiều. Ví dụ: ngôn ngữ poor về âm tiết như tiếng Tàu chẳng hạn, suốt cuộc đời họ nói tiếng tày ko có âm /r/ hoàn toàn ko có âm /r/ nên họ rất khó khăn để bắt chước âm này. của p và b cũng vậy. Người việt mình may mắn âm tiết, tones rất phong phú, nên việc bắt chước học 1 ngôn ngữ mới coi bộ dễ hơn người tàu. Do đó, ko nên coi thường tiếng Việt nếu có điều kiện dạy con. Mình có 2 lựa chọn, nên chọn tiếng Anh, nếu mình mà ko biết tiếng Anh, thì chắc chắn mình sẽ dạy con nói tiếng việt tốt nhất, phát âm và grammar hay nhất mà mình có thể, có câu nói "học tập ko bao giờ là thừa". được học 1 ngôn ngữ thứ 2, 3, ... 1 cách tự nhiên without effort (cho tụi nó, chứ khó ... 1 xí cho ba mẹ) ;p thì là 1 điều đáng mơ ước.
Bản thân mình còn nhớ, mình phải cực khổ thế nào khi học tiếng Anh (học tại trường chính quy và 1 mình chủ yếu, đâu có tiền vô trung tâm hoc với người nước ngoài như người ta), để mastering 1 language cần 1 quá trình dài kinh khủng, như mình, mình dùng , thật sự nói, viết, communicate bằng tiếng anh là đã được 13 năm. và bây giờ vẫn còn học để nói những topic khó hơn, hiểu cách hành văn dạng văn học literature. Còn về tiếng Ý, khi học là đã 22 tuổi, đầu óc ko còn là 1 miếng Sponge nữa. học rất khó khăn, đặc biệt grammar, ý là mình có tiếng anh bổ trợ. có nhieu lần, rất nhiều lần, mình khóc vì grammar quá phức tạp, khi mình nói, tụi nó quay lưng bỏ đi. F*CK them! nhưng sau này mình nhận ra, chỉ những đứa vô duyên và dốt mới như vậy, với những người này, dù bạn có nói giỏi, nó cũng quay lưng thôi, vì nó ko phải thuộc người biết lắng nghe. 1 người có học, gentle, họ sẽ để mình nói, và lắng nghe. Bây giờ, khi đã nói rất rành tiếng Ý, thi thoảng, vẫn có những đứa như vậy và mình nhận ra, nó ko chỉ quay lưng với mình, mà với người Ý nó cũng quay. suy cho cùng, ở đâu mà chả có shit! haha! ;p
Có 3 BEST PERIODs để dạy con nói.
mới sinh ra mà dạy liền là BEST OF BEST rồi héng.
từ 4-7 tuổi là lúc nó học 1 ngôn ngữ khác rất nhanh.
từ 8 - khi teen (13) thì vẫn có khả năng học 1 ngôn ngữ nhanh, nói lưu loát, bắt chướt phát âm giỏi, nếu qua 1 nước khác học ngoại ngữ thì ít nhận ra accent.
Từ 13 trở lên thì khó. Vì khi đó, nó học ngoại ngữ thông qua pathway của ngôn ngữ mẹ đẻ (hay 1 ngôn ngữ khác, như mình là mình học tiếng Ý thông qua tiếng Anh), khi đó, nó có xu hướng dịch sang tiếng pathway trước rồi mới hiểu. nghĩa là đầu óc bắt đầu mụ mị khoản grammar thế này thế này, nói thế này thế này sao khác tiếng của mình, ... phải nhớ object thay vì đi trước thì phải đi sau, ...
Mình sẽ tiếp tục tiếng anh 100% với con rồi sau đó coi coi, sẽ cho nó mỗi ngày 1 giờ tiếng Việt bằng cách chơi trò chơi (100% tiếng việt trong 1 giờ đó). expert cho rằng 1-3 là giúp bé stabelize ngôn ngữ. Sau đó có thể nới lỏng 1 xíu. nhưng 1-3 là cần tap trung, consistant nhiều.
Đi consultant
Đi consultant
Hôm nay 2 vợ chồng mình đi consultant về việc dạy dỗ con Quậy.
Consultant là 1 specialist dành cho trẻ con, họ hiểu rõ sự phát triển của trẻ nhỏ kể về tâm lý lẫn sinh lý. Họ giúp các bậc phụ huynh dạy con 1 cách hiệu quả. Đây là 1 dịch vụ MIỄN PHÍ tại tp mình đang sống. bạn gọi điện thoại book, và thông thường, ít nhất là 3 sessions, và nhiều nhất là 6 sessions (dỹ nhiên có trường hợp nhiều lần hơn hoặc ít lần hơn).
Lý do tại sao tui đi consultant?
Vì tui rất stressed vụ bỏ tã cho con, sau khi stressed thì tui đối xử tệ bạc với nó. Đỉnh điểm là tuần trước. cái ngày định mệnh đó, tui và nó ở nhà, ban sáng. Tui kêu nó đi vô toilet tè, nó ko chịu (khoảng 3, 4 ngày gì đó, nó nói ko với toilet), tui vẫn cố kêu nó vô, nó cũng ok chiều ý tui, nhưng nó ngồi đó chơi chứ ko chịu tập trung vô vụ tè. Vừa đi ra khỏi nhà tắm 5 phút là tè ướt bẹp nhẹp mọi ngóc ngách. Tui tức nước vỡ bờ. Tui gào lên, GÀO THẬT SỰ, ai quen tui thì biết, khi tui giận là tui xấu tính cỡ nào! Sau đó, tui lôi nó lệt xệt vô naughty corner phạt nó. Tui bắt nó đứng đó 5 phút. Nó biết nó có lỗi nên nó ngoan ngoãn đứng đó. rồi nó nhỏ nhỏ gọi mamma tội lắm. Tui giận quá, tui làm lơ nó, tui nói nó muốn hư thì vô naughty corner. mamma ko chấp nhận thái độ như vậy. nó vẫn kiên trì theo đuôi làm lành với tui, tui mặc kệ. Tui lên giường nằm, nó lẽo đẽo theo sau, rón rén gọi mamma. Tui gào lên "ko được lên giuong, lỡ tè thì sao". thế là nó vội vàng tụt xuống, ôm chân tui, tui vẫn làm lơ. Tui ra couch ngồi, nó chạy theo mamma. sau đó nó muốn ngồi len couch với tui, tui screamed lên như 1 con thú dữ "đã bảo ko được lên couch mà, tè thì sao" trời ơi! con gái của tui mắt ngấn nước, môi nó méo mó muốn khóc nhưng nó kiềm lại, tui nhìn cảnh tượng đó mà tui hận bản thân mình, tui ôm nó vào lòng khóc quá chừng, nó thấy tui khóc, nó bảo "asia down, sorry mamma" (nó nghĩ tui khóc vì nó leo lên couch). khi kể lại những dòng này, mà nước mắt tui vẫn không ngừng rơi. Tui chưa bao giờ cảm thấy hận bản thân mình như lúc đó. cớ sao tui hành hạ, làm lơ, gào thét, làm nó tổn thương như vậy, nó có biết gì đâu. Tui khóc quá chừng, mỗi lần nhớ lại khuôn mặt cam chịu của nó lúc đó mà tui ko cầm được nước mắt các bạn à!
Sau hôm đó, mỗi lần nó tè ra sàn (do lỗi của tui, vì tui quên nhắc nó đi tè), nó cứ lẽo đẽo theo tui xin lỗi nó cứ nói "sorry mamma, asia peed on floor". Tui hận bản thân mình, vì tui đã làm nó cảm thấy có lỗi, dù đó ko phải là lỗi của nó! Tui bắt nó chịu trách nhiệm 1 việc ko hoàn toàn trong tầm kiểm soát của nó. Tui bắt nó bỏ tã, nếu nó ko chịu, nếu có khó khăn, tui phải là người chấp nhận, nhưng đằng này, 1 đứa bé 2 tuổi phải cảm thấy có lỗi khi nó thật sự còn chưa biết đó là lỗi gì. ;(( mỗi lần nó nói sorry mamma mà tim tui tan nát. ;((
Đối với tui, dạy con là phải ở trạng thái tĩnh, tâm trí thoải mái, đằng này tui cảm thấy đau khổ quá. Tui còn sợ cái ngày định mệnh đó sẽ đi theo nó suốc cuộc đời. ;( (với tui, thì tui nghĩ tui sẽ mãi mãi ko bao giờ quên cái buổi sáng đó, cái khuôn mặt tròn, đôi mắt to đó ngấn nước, và cái miệng nhỏ tý bặm lại để nước mắt ko trào ra. Tui nghĩ tui sẽ còn phải cảm thấy hối hận thêm 1 thời gian rất là dài nữa!
tui tới consultant, tui kể lại ngày hôm đó rồi khóc quá chừng là khóc.
VẬy đó, làm cha mẹ ko dễ tý nào!
Consultant nói với tui, con Asia may mắn vì có bố mẹ rất quan tâm tới việc dạy dỗ nó, và sẵn sàng thay đổi bản thân vì nó. she nói ko có bố mẹ hoàn hảo, ai mà chả mắc sai lầm, nhất là việc làm cha mẹ ko có sách báo nào có thể dạy mình cụ thể cho đến khi cái situation đó nó chạm vào mình. She nói ko có 1 recipe nào hoàn hảo cho mọi tình huống, dù có chuẩn bị kỹ đến đâu thì cũng ko có nghĩa mình sẽ vượt qua dễ dàng. She yêu cầu tui chuẩn bị tâm lý thay tã cho bản thân tui, vì tui đã đi hơn 1/2 đoạn đường, nếu bỏ lỡ thì hơi tiếc, nhưng nếu cảm thấy ko thể vuot qua stress thì cứ cho mặc tã lại, năm sau bỏ; she nói, có rất nhiều case, vấn đề nằm ở bố mẹ (họ chưa sẵn sàng, họ chưa thể cope với tình hình thực tế) chứ ko phải ở con nít, nếu mình cảm thấy ko Ok, việc đó ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống và những điều tốt đẹp khác thì cứ vất nó qua 1 bên cho đến khi mình sẵn sàng.
She nói, tui ko nên lo lắng cái ngày tui ức hiếp nó sẽ theo nó suốt cuộc đời, vì tui cho nó nhiều tinh yêu thương như vậy, 1 ngày đó ko là gì, cuộc đời là 1 đoạn đường dài, rất nhieu experience khác. NHƯNG tui phải tự kiểm soát bản thân NHẤT LÀ NGÔN NGỮ CƠ THỂ VÀ KHUÔN MẶT chứ ko phải là lời nói (verbal), vì con nít nó hiểu NGÔN NGỮ CƠ THỂ RẤT GIỎI, NÓ HIỂU BODY LANGUAGE HƠN CẢ LỜI NÓI, nói với nó chưa chắc nó hiểu, nhưng nếu mình thể hiện qua hành động cơ thể thì nó hiểu ngay. vì vậy, khi dạy con nít, luôn chú trọng yếu tố này.
Tui cảm thấy tốt hơn rất nhieu, dù nhớ lại ngày hôm đó, tui vẫn khóc quá trời các bạn ạ! ;(( kinh nghiệm của tui, đừng bao giờ để cơn nóng giận làm mờ mắt, làm tổn thương con mình, vì mình sẽ là người suffer, mình sẽ là người chịu đựng rất rất rất rất lâu.
Session tiếp theo của tui là gần cuối tháng 8. sẽ đặt nhiều câu hỏi hơn cho her.
Hôm nay 2 vợ chồng mình đi consultant về việc dạy dỗ con Quậy.
Consultant là 1 specialist dành cho trẻ con, họ hiểu rõ sự phát triển của trẻ nhỏ kể về tâm lý lẫn sinh lý. Họ giúp các bậc phụ huynh dạy con 1 cách hiệu quả. Đây là 1 dịch vụ MIỄN PHÍ tại tp mình đang sống. bạn gọi điện thoại book, và thông thường, ít nhất là 3 sessions, và nhiều nhất là 6 sessions (dỹ nhiên có trường hợp nhiều lần hơn hoặc ít lần hơn).
Lý do tại sao tui đi consultant?
Vì tui rất stressed vụ bỏ tã cho con, sau khi stressed thì tui đối xử tệ bạc với nó. Đỉnh điểm là tuần trước. cái ngày định mệnh đó, tui và nó ở nhà, ban sáng. Tui kêu nó đi vô toilet tè, nó ko chịu (khoảng 3, 4 ngày gì đó, nó nói ko với toilet), tui vẫn cố kêu nó vô, nó cũng ok chiều ý tui, nhưng nó ngồi đó chơi chứ ko chịu tập trung vô vụ tè. Vừa đi ra khỏi nhà tắm 5 phút là tè ướt bẹp nhẹp mọi ngóc ngách. Tui tức nước vỡ bờ. Tui gào lên, GÀO THẬT SỰ, ai quen tui thì biết, khi tui giận là tui xấu tính cỡ nào! Sau đó, tui lôi nó lệt xệt vô naughty corner phạt nó. Tui bắt nó đứng đó 5 phút. Nó biết nó có lỗi nên nó ngoan ngoãn đứng đó. rồi nó nhỏ nhỏ gọi mamma tội lắm. Tui giận quá, tui làm lơ nó, tui nói nó muốn hư thì vô naughty corner. mamma ko chấp nhận thái độ như vậy. nó vẫn kiên trì theo đuôi làm lành với tui, tui mặc kệ. Tui lên giường nằm, nó lẽo đẽo theo sau, rón rén gọi mamma. Tui gào lên "ko được lên giuong, lỡ tè thì sao". thế là nó vội vàng tụt xuống, ôm chân tui, tui vẫn làm lơ. Tui ra couch ngồi, nó chạy theo mamma. sau đó nó muốn ngồi len couch với tui, tui screamed lên như 1 con thú dữ "đã bảo ko được lên couch mà, tè thì sao" trời ơi! con gái của tui mắt ngấn nước, môi nó méo mó muốn khóc nhưng nó kiềm lại, tui nhìn cảnh tượng đó mà tui hận bản thân mình, tui ôm nó vào lòng khóc quá chừng, nó thấy tui khóc, nó bảo "asia down, sorry mamma" (nó nghĩ tui khóc vì nó leo lên couch). khi kể lại những dòng này, mà nước mắt tui vẫn không ngừng rơi. Tui chưa bao giờ cảm thấy hận bản thân mình như lúc đó. cớ sao tui hành hạ, làm lơ, gào thét, làm nó tổn thương như vậy, nó có biết gì đâu. Tui khóc quá chừng, mỗi lần nhớ lại khuôn mặt cam chịu của nó lúc đó mà tui ko cầm được nước mắt các bạn à!
Sau hôm đó, mỗi lần nó tè ra sàn (do lỗi của tui, vì tui quên nhắc nó đi tè), nó cứ lẽo đẽo theo tui xin lỗi nó cứ nói "sorry mamma, asia peed on floor". Tui hận bản thân mình, vì tui đã làm nó cảm thấy có lỗi, dù đó ko phải là lỗi của nó! Tui bắt nó chịu trách nhiệm 1 việc ko hoàn toàn trong tầm kiểm soát của nó. Tui bắt nó bỏ tã, nếu nó ko chịu, nếu có khó khăn, tui phải là người chấp nhận, nhưng đằng này, 1 đứa bé 2 tuổi phải cảm thấy có lỗi khi nó thật sự còn chưa biết đó là lỗi gì. ;(( mỗi lần nó nói sorry mamma mà tim tui tan nát. ;((
Đối với tui, dạy con là phải ở trạng thái tĩnh, tâm trí thoải mái, đằng này tui cảm thấy đau khổ quá. Tui còn sợ cái ngày định mệnh đó sẽ đi theo nó suốc cuộc đời. ;( (với tui, thì tui nghĩ tui sẽ mãi mãi ko bao giờ quên cái buổi sáng đó, cái khuôn mặt tròn, đôi mắt to đó ngấn nước, và cái miệng nhỏ tý bặm lại để nước mắt ko trào ra. Tui nghĩ tui sẽ còn phải cảm thấy hối hận thêm 1 thời gian rất là dài nữa!
tui tới consultant, tui kể lại ngày hôm đó rồi khóc quá chừng là khóc.
VẬy đó, làm cha mẹ ko dễ tý nào!
Consultant nói với tui, con Asia may mắn vì có bố mẹ rất quan tâm tới việc dạy dỗ nó, và sẵn sàng thay đổi bản thân vì nó. she nói ko có bố mẹ hoàn hảo, ai mà chả mắc sai lầm, nhất là việc làm cha mẹ ko có sách báo nào có thể dạy mình cụ thể cho đến khi cái situation đó nó chạm vào mình. She nói ko có 1 recipe nào hoàn hảo cho mọi tình huống, dù có chuẩn bị kỹ đến đâu thì cũng ko có nghĩa mình sẽ vượt qua dễ dàng. She yêu cầu tui chuẩn bị tâm lý thay tã cho bản thân tui, vì tui đã đi hơn 1/2 đoạn đường, nếu bỏ lỡ thì hơi tiếc, nhưng nếu cảm thấy ko thể vuot qua stress thì cứ cho mặc tã lại, năm sau bỏ; she nói, có rất nhiều case, vấn đề nằm ở bố mẹ (họ chưa sẵn sàng, họ chưa thể cope với tình hình thực tế) chứ ko phải ở con nít, nếu mình cảm thấy ko Ok, việc đó ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống và những điều tốt đẹp khác thì cứ vất nó qua 1 bên cho đến khi mình sẵn sàng.
She nói, tui ko nên lo lắng cái ngày tui ức hiếp nó sẽ theo nó suốt cuộc đời, vì tui cho nó nhiều tinh yêu thương như vậy, 1 ngày đó ko là gì, cuộc đời là 1 đoạn đường dài, rất nhieu experience khác. NHƯNG tui phải tự kiểm soát bản thân NHẤT LÀ NGÔN NGỮ CƠ THỂ VÀ KHUÔN MẶT chứ ko phải là lời nói (verbal), vì con nít nó hiểu NGÔN NGỮ CƠ THỂ RẤT GIỎI, NÓ HIỂU BODY LANGUAGE HƠN CẢ LỜI NÓI, nói với nó chưa chắc nó hiểu, nhưng nếu mình thể hiện qua hành động cơ thể thì nó hiểu ngay. vì vậy, khi dạy con nít, luôn chú trọng yếu tố này.
Tui cảm thấy tốt hơn rất nhieu, dù nhớ lại ngày hôm đó, tui vẫn khóc quá trời các bạn ạ! ;(( kinh nghiệm của tui, đừng bao giờ để cơn nóng giận làm mờ mắt, làm tổn thương con mình, vì mình sẽ là người suffer, mình sẽ là người chịu đựng rất rất rất rất lâu.
Session tiếp theo của tui là gần cuối tháng 8. sẽ đặt nhiều câu hỏi hơn cho her.
Sai lầm trong 2 năm làm mẹ của mình
1) Assume (suy bụng mẹ ra bụng con), ko biết lắng nghe con: Hãy đọc sách tâm lý đi, ai cũng sẽ nói "hãy lắng nghe tiếng khóc của trẻ" hơ hơ, nghe mà hiểu được thì nói làm quái gì chứ hả?? Trên thực tế, mỗi lần em bé khóc đều có lý do, có những lý do "ko chính đáng" như: đòi mẹ, đòi ôm, đòi ấp. Và có những lý do chính đáng như đói, lạnh, sốt, ... Có những cái, khi khóc mẹ hiểu ngay, nhưng cũng có những situation, mẹ lại ... hiểu lầm cho nó. Ví như ban đêm, thì thoảng hay thức khóc đòi mẹ vô cớ. Con ai ko biết, chứ con tui là vậy đó! Nên cứ nó mà khóc là tui lại phán đoán như thần là do nó khó chịu. rồi cũng 1 hôm, tui cứ vỗ vỗ nó 2 , 3 cái quăng lại vào giường, vẫn khóc. Lại ôm ôm, rồi vô giường, Vẫn khóc. Tức rồi nha, bực rồi nha!! ôm thêm cái nữa, vẫn khóc. Tui nóng máo quá chừng, sau đó tui khát nước! ồ! tui mới vỡ lẽ ra, chắc nó khát nước! tui cho nó 1 bình nước lọc, nó tu ực ực như vừa từ sa mạc về! sau đó nó ngủ im re. !hèm!! ;((( tui dỏm quá! ;(( Có hôm nó khóc vì bị sốt giữa đêm, tui là mẹ, ôm phát là thấy ngay, ông già nó lại nghĩ nó khó ở, ko tin. Cặp nhiệt phát, nhiệt réo om sòm hơn 38. độ C. Vậy đó! ;(( Kinh nghiệm của tui là khi nó khóc, thì cố ... bắt bệnh những thứ chính đáng trước, sau đó hãy đổ thừa cho những lý do vô cớ, vô duyên của bọn trẻ con! Việc khát nước giữa đêm rất thường xuyên xảy ra với con tui, đặc biệt mùa hè rất nóng, ra mồ hôi nhiều, hoặc bữa tối ăn prosciutto crudo (parma ham) có vị mặn. Dù đã biết kêu đói, khát, nóng , lạnh, ... nhưng ban đêm mê ngủ, nó ko có nói toẹt móng heo ra cho mình biết đâu nha! nó cứ nhắm tịt mắt, miệng mamma mamma oe óe lên vậy đó. hiểu sao thì hiểu à! ;((
2) Không có tính consistence, nghĩa là cho nó thói quen, sau đó bản thân mình ko tuân thủ theo --> hỏng việc!!
Ví dụ này là cái safety belt dành cho xe đẩy stroller. từ khi nó sinh ra vài ngày tuổi, mình đã nói với chồng, nhất nhất safety belt, vì nó chưa vững thì sẽ té. Khi 9-10 tháng thì nhảy chồm chồm trên xe, ko có safety belt thì ngã. mình dùng safety belt đến khi nó 14-16 tháng , ko lần nào ko mang vào. Sau đó, mình thấy nó rất ngoan, luôn luôn chịu ngồi xe đẩy, ko bao giờ nhảy, quay vòng vòng, và con mình tuyệt nhiên được dạy ko bao giờ được ẵm trên tay! nên nó ngồ rất ngoan! do đó mình tưởng bở, có vài hôm đi gần (5-10 phút đi bộ thôi), mình chủ quan ko mang safety belt. Sau đó, nó nhất định ko mang safety belt nữa! ko là ko! có những hôm đi bộ đường dốc, ko cài belt, nó té chứ chả chơi, mà nó ko chịu là ko chịu. Sau đó 16-18 tháng đi rất là rành, chạy nhanh lắm! ko chịu ngồi, mà đâu phải lúc nào cũng được đi, như ra đường lộ, đường lớn, phải ngồi xe đẩy chứ, nó chạy la8gn quăng, ai mà theo cho kịp! ko cho đi, bắt ngồi xe, ko chịu ngồi, nhảy đùng đùng lên. Ko có safety belt nên càng khó khăn hơn. Sau hôm đó, tui nhất quyết bắt đeo belt lại, khóc, khóc quá chừng, khóc dẫy dụa nguyên đoạn đường dài, ai ai cũng nhìn tui. Tui ko hề xấu hổ! dạy con mình, mắc gì xấu hổ! tui cho dẫy dụa luôn. Sau hôm đó, mỗi lần ngồi là safety belt, đi bộ 2 phút cũng belt! và nó ko bao giờ mè nheo nữa! ;D hô hô!! Ngoài ra, phải strictly với safety belt, vì khi đi xe, nó lớn rồi, nó biết cách luồn tay ra khỏi belt! phải nhắc để nó hiểu, belt là bảo vệ nó, là vì sự an toàn của nó. điều này rất rất quan trọng cho các ý thức an toàn khác về sau! an toàn cho chính sinh mạng của mình. theo cách nhìn của mình, người VN rất thờ ơ với sự an toàn - điều ko hề có tại các nước phương tây/các nước phát triển! vì khi trẻ con sinh ra, nó đã được dạy ngay chữ "safety". ;)
Ví dụ tiếp theo: ngồi trolley/cart của siêu thị. cái này nhiều người hay cho con vô trong cái cart chỗ để đựng đồ shopping chứ ko cho ngồi baby seat vì lý do "nó ko chịu ngồi". ;)
Con tui cũng vậy! 6 tháng ngồi rành là cho ngồi trên xe siêu thị (chỗ dành cho em bé). ngồi ngoan! tới khi biết đi 11 tháng, thì hơi chứng rồi! tới 14 tháng gì đó là quậy! ko có chịu ngồi trong ghế con nít. Cái tui cũng như nhiều bậc phụ huynh, viện lý do "nó ko chịu ngồi". cho nó vô cart để nó đứng, nó quậy, nó quay lòng vòng. Nhưng tại Ý, họ CẤM vì lý do an toàn, cart ko thiết kế cho con nít ở trỏng (dỹ nhiên, đâu có ai bán con nít, mà thiết kế kỳ khôi vậy!) đã bảo cart dành cho các đồ dùng thì ko an toàn cho con nít, nó té, nó đập đầu thì ai đền?? mà ý là ở Ý ko có hở tý đi kiện nhau, đi sue asses của nhau mà nó còn khó như vại đó! bảo vệ mà thấy con nít đứng trong cart là họ tới nhắc liền! làm sao thì làm, con chị chị quản sao đó, nhưng đứng trong cart là ko được! và tui cũng thầm cám ơn vụ này, tui nhất nhất phải cho nó ngồi trong ghế của nó. vì tui 1 thân 1 mình, nặng 47kg, cao 1,51. Tui ko thể quản lý con, vừa phải mua, đẩy đống đồ chất như núi kia được! nó phải ngồi đúng nơi nó phải ngồi, chấm hết! thế là tui insist! ngọt ngào lãng mạn đến cứng rắn... hù dọa... cuối cùng 18 -19 tháng, CHƯA BAO GIỜ MÈ NHEO CÁI GÌ. Thêm vào đó, nhờ tui tìm mấy cuốn sách đi siêu thị đọc và giải thích cho nó nghe, tui cho nó tự lấy cart, tự cho tiền vào cart, ... mua đồ thì cho nó lấy, ra trả tiền thì nó giúp tui load đồ lên conveyor, và trả tiền cashier. Nên dần dần, nó rất ngoan khi đi siêu thị. chưa bao giờ khóc hay nhảy tưng tưng. có lẽ bạn sẽ nói "ko có thời gian để cho nó giúp bạn như cách tui làm". thật ra, cách này (nó giúp mình đi siêu thị, nó có 1 responsibility) là 1 trong những cách giúp đi siêu thị hiệu quả với trẻ con! như lớn hơn thì nó còn control shopping list, và phải mua vài thứ trong list nữa. cách này giúp việc đi siêu thị ko trở thành 1 trận chiến và kẻ thất bại thường là ... phụ huynh. Thêm vào đó, cách này là cách GIÁO DỤC TRẺ GIÚP ĐỠ GIA ĐÌNH, CÓ RESPONSIBILTY, CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI NHỮNG CÔNG VIỆC ĐỦ TẦM, ĐỦ SỨC. đã phát ngấy lên nhìn những đứa 14 tuổi éo biết rửa chén, lặt rau, khi đến giờ ăn là lết đít vào ngồi! hãy giúp đỡ bản thân mình bằng cách dạy trẻ giúp đỡ bố mẹ và có tính tự lập đi các bạn ạ! ;)
Thêm 1 ví dụ về lý do đổ lỗi của phụ huynh "do nó ko muốn, ko thích, ..." thử tưởng tượng, nếu nó muốn làm những thứ thực sự nguy hiểm như ăn viên bi, chơi dao, chơi kéo, chơi lửa, ... bạn có đồng ý ko?? có dám nói "ví nó, vì abcdef... ko?? " tui thề là dù trời có sập thì bạn cũng sẽ nhất định nói KHÔNG với tụi nó! cho nên, tui tin vào việc ai làm boss thì người đó quyết định! mình là cha mẹ, mình là người quyết định, ko phải con mình. ;) Tuy nhiên, tui vẫn thường cho nó cày cưa những thứ nhỏ nhặt: ko ăn thì tu hỏi 2 lần, tui mới dẹp, đi tắm, tui cũng hỏi 2 lần tui mới xách ra. Vì có những thứ ko quan trọng, thì tui dành chữ nói "không" cho những dịp cần thiết hơn. nhưng sau 2 lần là firm, và tui luôn nhắc nó "mẹ đã cho con 1 phút như con đòi hỏi" - vì khi nó trả treo, nó thường giơ 1 ngón tay lên nói "1 minute". Đây là cách dạy con của cá nhân tui.
3) CÃi với bố nó trước mặt nó. Cách này làm nó hư! nó mà ko đồng ý với bố thì chạy qua mẹ và ngược lại. Hoặc nó sẽ hiểu theo chiều hướng tiêu cực là bố mẹ bất đồng, ko hạnh phúc. Khi ko đồng ý cái gì của người kia, tốt nhất, nên im miệng, lôi ông chồng ra riêng, cắn xé cào cấu sau! ko nên trước mặt con nít! dẫn đến những hệ lụy xấu ko đáng. Ngay cả với ông bà, người nuôi dạy.
4) TẬp bỏ tã khi nó ko hợp tác và BẢN THÂN TUI CHƯA SẴN SÀNG. Tui quyết định bỏ tã cho nó, nó ko chịu, tui cũng insist. Okie! fine! có điều, bản thân tui, cái đầu cứng như đá tảng chưa sẵn sàng, chưa đủ sức chịu đựng việc bỏ tã ko có sự đồng nhất của con. Nên tui trở nên rất phù thủy, giận dỗi, hằn học, tức giận, khóc lóc, đày đọa nó. Dù bản thân ko muốn, nhưng quá stressed, tui đả làm tổn thương nó. Là lỗi của tui! lẽ ra, nếu tui sẵn sàng, thì nó có dây phân ra nhà, có cỡ nào, thì tui cũng phải im miệng mà dọn, mà ngon, mà ngọt, vì đó là quyết định của tui, ko phải của nó! nhưng đằng này, tui lại bắt nó chịu đựng vì quyết định của tui-mẹ nó! Suy ra, tui ức hiếp, và tệ bạc với nó! trăm lần sai, ngàn lần sai, vạn lần sai! tui thề nếu tui mà có con tiếp theo! hoặc potty lúc nó 6 tháng như VN hay làm, hoặc potty khi nào nó tự quyết định, chứ tui ko bao giờ làm như vầy nữa! vì tui cảm thấy rất stressed, và thấy mình useless like a piece of shit! ;(((
LÀm mẹ là 1 quyết định ích kỷ, vì con mình ko quyết định sự ra đời của nó. Do đó, việc dạy con hiệu quả, ko làm tổn thương nó là việc 1 người mẹ phải làm, ko được excuse! đó là theo quan điểm của mình! khi mình làm tổn thuo7gn nó, thấy mắt nó ngấn lệ, miệng méo mó mém khóc nhưng kìm lại mà tim mình tan nát, mình cảm thấy mình là 1 đứa khốn nạn! làm người mình yeu thương tổn thương là 1 tội lỗi, huống chi con mình quá bé nhỏ! ;(((( nó còn ko hiểu câu "mẹ ko chấp nhận behavior này của con" nữa mà! cớ gì mình ức hiếp nó như vậy?? để thỏa cơn giận của chính bản thân và do lỗi , quyết định của mình????
2) Không có tính consistence, nghĩa là cho nó thói quen, sau đó bản thân mình ko tuân thủ theo --> hỏng việc!!
Ví dụ này là cái safety belt dành cho xe đẩy stroller. từ khi nó sinh ra vài ngày tuổi, mình đã nói với chồng, nhất nhất safety belt, vì nó chưa vững thì sẽ té. Khi 9-10 tháng thì nhảy chồm chồm trên xe, ko có safety belt thì ngã. mình dùng safety belt đến khi nó 14-16 tháng , ko lần nào ko mang vào. Sau đó, mình thấy nó rất ngoan, luôn luôn chịu ngồi xe đẩy, ko bao giờ nhảy, quay vòng vòng, và con mình tuyệt nhiên được dạy ko bao giờ được ẵm trên tay! nên nó ngồ rất ngoan! do đó mình tưởng bở, có vài hôm đi gần (5-10 phút đi bộ thôi), mình chủ quan ko mang safety belt. Sau đó, nó nhất định ko mang safety belt nữa! ko là ko! có những hôm đi bộ đường dốc, ko cài belt, nó té chứ chả chơi, mà nó ko chịu là ko chịu. Sau đó 16-18 tháng đi rất là rành, chạy nhanh lắm! ko chịu ngồi, mà đâu phải lúc nào cũng được đi, như ra đường lộ, đường lớn, phải ngồi xe đẩy chứ, nó chạy la8gn quăng, ai mà theo cho kịp! ko cho đi, bắt ngồi xe, ko chịu ngồi, nhảy đùng đùng lên. Ko có safety belt nên càng khó khăn hơn. Sau hôm đó, tui nhất quyết bắt đeo belt lại, khóc, khóc quá chừng, khóc dẫy dụa nguyên đoạn đường dài, ai ai cũng nhìn tui. Tui ko hề xấu hổ! dạy con mình, mắc gì xấu hổ! tui cho dẫy dụa luôn. Sau hôm đó, mỗi lần ngồi là safety belt, đi bộ 2 phút cũng belt! và nó ko bao giờ mè nheo nữa! ;D hô hô!! Ngoài ra, phải strictly với safety belt, vì khi đi xe, nó lớn rồi, nó biết cách luồn tay ra khỏi belt! phải nhắc để nó hiểu, belt là bảo vệ nó, là vì sự an toàn của nó. điều này rất rất quan trọng cho các ý thức an toàn khác về sau! an toàn cho chính sinh mạng của mình. theo cách nhìn của mình, người VN rất thờ ơ với sự an toàn - điều ko hề có tại các nước phương tây/các nước phát triển! vì khi trẻ con sinh ra, nó đã được dạy ngay chữ "safety". ;)
Ví dụ tiếp theo: ngồi trolley/cart của siêu thị. cái này nhiều người hay cho con vô trong cái cart chỗ để đựng đồ shopping chứ ko cho ngồi baby seat vì lý do "nó ko chịu ngồi". ;)
Con tui cũng vậy! 6 tháng ngồi rành là cho ngồi trên xe siêu thị (chỗ dành cho em bé). ngồi ngoan! tới khi biết đi 11 tháng, thì hơi chứng rồi! tới 14 tháng gì đó là quậy! ko có chịu ngồi trong ghế con nít. Cái tui cũng như nhiều bậc phụ huynh, viện lý do "nó ko chịu ngồi". cho nó vô cart để nó đứng, nó quậy, nó quay lòng vòng. Nhưng tại Ý, họ CẤM vì lý do an toàn, cart ko thiết kế cho con nít ở trỏng (dỹ nhiên, đâu có ai bán con nít, mà thiết kế kỳ khôi vậy!) đã bảo cart dành cho các đồ dùng thì ko an toàn cho con nít, nó té, nó đập đầu thì ai đền?? mà ý là ở Ý ko có hở tý đi kiện nhau, đi sue asses của nhau mà nó còn khó như vại đó! bảo vệ mà thấy con nít đứng trong cart là họ tới nhắc liền! làm sao thì làm, con chị chị quản sao đó, nhưng đứng trong cart là ko được! và tui cũng thầm cám ơn vụ này, tui nhất nhất phải cho nó ngồi trong ghế của nó. vì tui 1 thân 1 mình, nặng 47kg, cao 1,51. Tui ko thể quản lý con, vừa phải mua, đẩy đống đồ chất như núi kia được! nó phải ngồi đúng nơi nó phải ngồi, chấm hết! thế là tui insist! ngọt ngào lãng mạn đến cứng rắn... hù dọa... cuối cùng 18 -19 tháng, CHƯA BAO GIỜ MÈ NHEO CÁI GÌ. Thêm vào đó, nhờ tui tìm mấy cuốn sách đi siêu thị đọc và giải thích cho nó nghe, tui cho nó tự lấy cart, tự cho tiền vào cart, ... mua đồ thì cho nó lấy, ra trả tiền thì nó giúp tui load đồ lên conveyor, và trả tiền cashier. Nên dần dần, nó rất ngoan khi đi siêu thị. chưa bao giờ khóc hay nhảy tưng tưng. có lẽ bạn sẽ nói "ko có thời gian để cho nó giúp bạn như cách tui làm". thật ra, cách này (nó giúp mình đi siêu thị, nó có 1 responsibility) là 1 trong những cách giúp đi siêu thị hiệu quả với trẻ con! như lớn hơn thì nó còn control shopping list, và phải mua vài thứ trong list nữa. cách này giúp việc đi siêu thị ko trở thành 1 trận chiến và kẻ thất bại thường là ... phụ huynh. Thêm vào đó, cách này là cách GIÁO DỤC TRẺ GIÚP ĐỠ GIA ĐÌNH, CÓ RESPONSIBILTY, CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI NHỮNG CÔNG VIỆC ĐỦ TẦM, ĐỦ SỨC. đã phát ngấy lên nhìn những đứa 14 tuổi éo biết rửa chén, lặt rau, khi đến giờ ăn là lết đít vào ngồi! hãy giúp đỡ bản thân mình bằng cách dạy trẻ giúp đỡ bố mẹ và có tính tự lập đi các bạn ạ! ;)
Thêm 1 ví dụ về lý do đổ lỗi của phụ huynh "do nó ko muốn, ko thích, ..." thử tưởng tượng, nếu nó muốn làm những thứ thực sự nguy hiểm như ăn viên bi, chơi dao, chơi kéo, chơi lửa, ... bạn có đồng ý ko?? có dám nói "ví nó, vì abcdef... ko?? " tui thề là dù trời có sập thì bạn cũng sẽ nhất định nói KHÔNG với tụi nó! cho nên, tui tin vào việc ai làm boss thì người đó quyết định! mình là cha mẹ, mình là người quyết định, ko phải con mình. ;) Tuy nhiên, tui vẫn thường cho nó cày cưa những thứ nhỏ nhặt: ko ăn thì tu hỏi 2 lần, tui mới dẹp, đi tắm, tui cũng hỏi 2 lần tui mới xách ra. Vì có những thứ ko quan trọng, thì tui dành chữ nói "không" cho những dịp cần thiết hơn. nhưng sau 2 lần là firm, và tui luôn nhắc nó "mẹ đã cho con 1 phút như con đòi hỏi" - vì khi nó trả treo, nó thường giơ 1 ngón tay lên nói "1 minute". Đây là cách dạy con của cá nhân tui.
3) CÃi với bố nó trước mặt nó. Cách này làm nó hư! nó mà ko đồng ý với bố thì chạy qua mẹ và ngược lại. Hoặc nó sẽ hiểu theo chiều hướng tiêu cực là bố mẹ bất đồng, ko hạnh phúc. Khi ko đồng ý cái gì của người kia, tốt nhất, nên im miệng, lôi ông chồng ra riêng, cắn xé cào cấu sau! ko nên trước mặt con nít! dẫn đến những hệ lụy xấu ko đáng. Ngay cả với ông bà, người nuôi dạy.
4) TẬp bỏ tã khi nó ko hợp tác và BẢN THÂN TUI CHƯA SẴN SÀNG. Tui quyết định bỏ tã cho nó, nó ko chịu, tui cũng insist. Okie! fine! có điều, bản thân tui, cái đầu cứng như đá tảng chưa sẵn sàng, chưa đủ sức chịu đựng việc bỏ tã ko có sự đồng nhất của con. Nên tui trở nên rất phù thủy, giận dỗi, hằn học, tức giận, khóc lóc, đày đọa nó. Dù bản thân ko muốn, nhưng quá stressed, tui đả làm tổn thương nó. Là lỗi của tui! lẽ ra, nếu tui sẵn sàng, thì nó có dây phân ra nhà, có cỡ nào, thì tui cũng phải im miệng mà dọn, mà ngon, mà ngọt, vì đó là quyết định của tui, ko phải của nó! nhưng đằng này, tui lại bắt nó chịu đựng vì quyết định của tui-mẹ nó! Suy ra, tui ức hiếp, và tệ bạc với nó! trăm lần sai, ngàn lần sai, vạn lần sai! tui thề nếu tui mà có con tiếp theo! hoặc potty lúc nó 6 tháng như VN hay làm, hoặc potty khi nào nó tự quyết định, chứ tui ko bao giờ làm như vầy nữa! vì tui cảm thấy rất stressed, và thấy mình useless like a piece of shit! ;(((
LÀm mẹ là 1 quyết định ích kỷ, vì con mình ko quyết định sự ra đời của nó. Do đó, việc dạy con hiệu quả, ko làm tổn thương nó là việc 1 người mẹ phải làm, ko được excuse! đó là theo quan điểm của mình! khi mình làm tổn thuo7gn nó, thấy mắt nó ngấn lệ, miệng méo mó mém khóc nhưng kìm lại mà tim mình tan nát, mình cảm thấy mình là 1 đứa khốn nạn! làm người mình yeu thương tổn thương là 1 tội lỗi, huống chi con mình quá bé nhỏ! ;(((( nó còn ko hiểu câu "mẹ ko chấp nhận behavior này của con" nữa mà! cớ gì mình ức hiếp nó như vậy?? để thỏa cơn giận của chính bản thân và do lỗi , quyết định của mình????
Dạy trẻ nhỏ theo phương pháp người Nhật
Thật ra phương pháp này rất giống với nhiều sách khác của nhiều tác giả. Tuy nhiên, bài viết này là 1 rút ngắn hoàn hảo cho các kỹ năng cơ bản cần có để dạy con. Rất đáng xem và học tập. Mình đọc bài này từ internet, và xin chia sẻ tại đây.
Cám ơn chị Nguyen Thi Thu đã dịch 1 bài rất bổ ích ;)
Nếu tương lai bạn sẽ làm Bố hoặc làm Mẹ thì hãy bỏ chút thời gian vàng để đọc lấy những kinh nghiệm quý hơn vàng này nhé ^^
Hơi dài 1 tút mn cố gắng đọc nha :) ganbatte ¥¥
Xin chia sẻ với các bạn phần lược dịch của Facebooker Nguyen Thi Thu về phương pháp nuôi dạy con của người Nhật do những nhà giáo dục nổi tiếng: SHICHIDA Makoto, IBUKAI Masaru, KIMURA Kyuichi đã dày công nghiên cứu và viết ra những cuốn sách tuyệt vời làm thay đổi số phận của rất nhiều con người, giúp ích cho sự tiến bộ của giáo dục Nhật Bản. Bài viết khá dài, nhưng rất hữu ích cho các bạn đó. Chúc mọi người buổi tối vui vẻ. Và hãy like nếu bạn thích bài viết này nhé. Cảm ơn các bạn.
Phương pháp nuôi dạy con sớm (0-6 tuổi)
Người dịch: Nguyễn Thị Thu
Lời nói đầu
Người dịch (không trích dẫn hoàn toàn 100% vì sợ bản quyền) những cuốn sách này chỉ có một mong ước duy nhất là chia sẻ những kiến thức về nuôi dạy trẻ đến tất cả những ai quan tâm, những ai chưa biết về phương pháp nuôi dạy trẻ từ 0 tuổi, với ước mong thông qua những kiến thức này các bậc cha mẹ sẽ tìm ra phương pháp nuôi dạy tốt nhất dành cho những thiên thần nhỏ của mình. Trẻ em chính là tương lai của Việt Nam. Người dịch không phải là chuyên gia dịch thuật nên có thể có những lỗi văn phạm hay từ ngữ chuyên môn không được chuẩn xác thì xin người đọc hãy lượng thứ vì mình chỉ dịch voluunter thôi.
Khi muốn chia sẻ thông tin trong bài viết này thì mọi người hãy luôn ghi nhớ những tác giả SHICHIDA Makoto, IBUKAI Masaru, KIMURA Kyuichi và nên cảm ơn họ vì họ là một trong số rất nhiều nhà giáo dục đã viết ra những cuốn sách tuyệt vời làm thay đổi số phận của rất nhiều con người, giúp ích cho sự tiến bộ của giáo dục Nhật Bản.
Dù tựa đề ghi là từ 0-6 tuổi nhưng những cách cha mẹ dạy con cái giúp trẻ hình thành nhân cách hay phương pháp giúp trẻ thích học tập thì vẫn có thể áp dụng với những trẻ lớn hơn 6 tuổi.
Các cuốn sách tham khảo:
1. Cuốn sách chủ đạo là
Nuôi dưỡng con để phát triển toàn diện về trí tuệ và tài năng, tác giả SHICHIDA Makoto
赤ちゃん＊幼児の知力と才能を伸ばす本, 七田 眞
2. Tham khảo thêm từ các cuốn sách sau:
2.1 Nuôi con từ 0 tuổi những điều người mẹ cần làm, tác giả IBUKAI Masaru
0歳からの母親の作戦、井深 大
2.2 Bắt đầu dạy trẻ từ mẫu giáo là quá trễ, tác giả IBUKAI Masaru
幼稚園では遅すぎる、井深 大
2.3 Thiên tài và sự giáo dục sớm, tác giả KIMURA Kyuichi
早教育と天才、木村久一
Lời khuyên của các tác giả dành cho các bậc cha mẹ trước khi áp dụng những điều được viết trong sách:
Điều đầu tiên mà tất cả các tác giả của những cuốn sách này, đều là những nhà giáo dục nổi tiếng của Nhật, muốn khẳng định rằng những ai áp dụng phương pháp nuôi dạy trẻ được viết trong những cuốn sách này với mong muốn biến con mình trở thành những thần đồng hay thiên tài thì đừng đọc nó, vì mục đích của tác giả viết ra những phương phải đó không phải là để biến những đứa trẻ trở thành thiên tài hay thần đồng. Mục đích là để các bậc cha mẹ hiểu được tầm quan trọng của việc nuôi dạy con từ sớm, từ đó biết cách nuôi dạy con để phát huy tối đa những khả năng và tố chất mà con cái của mình có, giúp con cái mình có nền tảng vững chắc về sức khỏe, trí tuệ, và nhân cách và sau này trở thành những người có ích cho xã hội.
Điều thứ hai là lật lại lịch sử của tất cả thiên tài hay thần đồng trên thế giới này đều có chung một điểm là họ đều không phải là do thiên bẩm hay do trời phú cho họ tài năng đó, mà 99% những người đó đều được áp dụng phương pháp nuôi dạy từ sớm, tức là được cha mẹ họ nuôi dạy từ khi mới lọt lòng (Kimura Kyuichi). Yếu tố gen chỉ chiếm một phần rất nhỏ, còn lại tất cả những tài năng phi thường mà họ có được đều được hình thành nhờ giai đoạn nuôi dưỡng đúng đắn từ 0-6 tuổi, đặc biệt là giai đoạn từ 0-3 tuổi.
Điều thứ ba là vì sao phải nuôi dạy trẻ từ sớm? Bởi vì bộ não của trẻ chỉ phát triển đến năm 6 tuổi, còn sau 6 tuổi thì hầu như không phát triển nữa. Và giai đoạn từ 0-3 tuổi (bộ não hoàn thiện 80%) là giai đoạn trẻ có khả năng học tập tốt nhất, khả năng nhớ, liên tưởng,...là vô hạn, nó cũng quyết định sự hình thành về tính cách và năng lực của trẻ. Nếu ví khả năng mà bộ não của trẻ tiếp nhận thông tin và tri thức như một chiếc computer thì giai đoạn 0-3 tuổi giống như là hardware còn sau giai đoạn đó chỉ như là software mà thôi. Chúng ta thường hay cho rằng trẻ con thì không biết gì, mặc nhiên coi việc giáo dục trẻ là bắt đầu khi trẻ đi mẫu giáo, hay vào lớp 1 trở đi mới chú trọng. Thực tế nghiên cứu lại cho thấy phát triển trí tuệ của trẻ sau 4 tuổi là đã quá trễ, đợi đến khi vào lớp 1 thì lại càng không thay đổi nhiều được trí tuệ hay khả năng của trẻ nữa.
Điều thứ tư là thời kì 0-3 tuổi là thời kì không một ai có thể thay thế được vị trí và vai trò của người mẹ trong việc nuôi dạy trẻ. Sợi dây gắn kết được hình thành giữa mẹ và trẻ đã có từ khi trẻ trong bụng mẹ, rồi khi trẻ được sinh ra thì mẹ chính là người gần gũi nhất. Tình thương của người mẹ được trẻ cảm nhận vô cùng đặc biệt so với những người khác, đặc biệt là giọng nói của mẹ. Nếu giai đoạn này mà trẻ phải xa mẹ và được người khác chăm sóc thì trẻ sẽ không bao giờ cảm nhận đầy đủ được tình yêu của mẹ, dù sau này người mẹ có muốn bù đắp bao nhiêu đi nữa. Hơn nữa, giai đoạn này sự hình thành tính cách, năng lực, trí tuệ của trẻ là phát triển mạnh mẽ nhất, nếu người mẹ không ở bên mỗi ngày thì trẻ sẽ không được phát huy hết khả năng của mình, và tính cách của trẻ cũng bị ảnh hưởng bởi những yếu tố của người xung quanh nhiều hơn là của mẹ. Vì thế đừng bao giờ giao việc chăm con, chơi với con cho người khác ở giai đoạn này.
Điều thứ năm là phương pháp áp dụng nuôi con từ sớm có thể dành cho mọi gia đình dù giàu có hay khó khăn về tiền bạc. Bởi vì sao ? Để có thể nuôi dạy con tốt thì dù có phương pháp tốt, có nhiều tiền thế nào đi nữa mà các bậc cha mẹ thiếu đi bốn yếu tố sau thì không thể nào thành công được đó là: Yêu Thương, Kiên Nhẫn, Trò Chuyện và Khen Ngợi. Những điều đó cha mẹ nào cũng có thể cho con cái mình, nó chỉ phụ thuộc vào cách mà cha mẹ làm mà thôi.
Chương 1：Nuôi dưỡng con bằng cảm nhận của cha mẹ
Point 1 : tất cả các bé sơ sinh đều là thiên tài
· Trẻ càng nhỏ tuổi thì não càng linh hoạt và tốc độ tiếp thu càng nhanh và lượng thông tin tiếp thu càng nhiều
0-3 tuổi là giai đoạn mà tất cả những gì trẻ được tiếp nhận, được dạy sẽ được lưu giữ và hấp thụ hoàn toàn trong ý thức tiềm tại 潜在意識 (深い意) của não.
· Giai đoạn 6 tháng đầu đời của trẻ là giai đoạn cơ bản nhưng quan trọng nhất để giúp trẻ phát huy khả năng ngôn ngữ. Trẻ không tiếp nhận ngôn ngữ theo cách giống như người lớn là lí giải nó rồi lưu vào bộ não, mà là tiếp thu một cách tự nhiên như là thuộc lòng vào trong ý thức tiềm tại 潜在意識(深い意) của não. Sau đó khi sự lí giải của trẻ tăng dần thì những ngôn ngữ đó cũng được tích lũy trong não cũng sẽ được trẻ dần lí giải, và rồi sẽ tự động được trẻ phát ra thành tiếng nói. Chính vì thế ngôn ngữ dù khó đến mấy thì trẻ cũng đều có thể lí giải được. Bất kì ngôn ngữ nào trẻ cũng có thể tiếp nhận được. Nếu giai đoạn này mà cứ để trẻ nằm im, không kích thích về âm thanh hay ngôn ngữ là làm mất khả năng tiếp nhận và lí giải ngôn ngữ của trẻ.
· 「刻印づけの方法」にみるテレビの意外な害悪: Khi đứa trẻ vừa ra đời thì mỗi một sự tiếp nhận từ thế giới bên ngoài đều được trẻ lí giải rằng nó là một ấn tượng mang một ý nghĩa nhất định nào đó. Sau khi sinh 1 tháng rưỡi là trẻ có thể nghe được âm thanh, nhìn được xung quanh. Từ thời khắc đó nếu cho trẻ coi tivi thì trẻ sẽ không còn phản ứng với những lời nói chuyện của mẹ nữa. Kết quả là trẻ sẽ không nói được, không chăm chú nhìn mẹ, không tập trung nhìn vào một cái gì, thích tivi hơn là thích nghe giọng nói của mẹ, chậm tự lập, không phân biệt được đâu là nguy hiểm, thích những thao tác về máy móc...
· 赤ちゃんに知的な刺激を与える: Ở giai đoạn 0 tuổi hay 1 tuổi nếu ta cho trẻ tiếp xúc với môi trường giáo dục tốt và đa dạng thì trẻ sẽ càng có khả năng thích ứng cao và phát triển nhanh. Chính vì thế giai đoạn này nếu ta cho trẻ tiếp xúc với nhiều môi trường để phát triển 5 giác quan thì nó sẽ là nguồn nội lực tiềm tàng giúp tri giác của trẻ sẽ tiến bộ vượt bậc so với nếu ta dạy trẻ từ 2 hay 3 tuổi trở đi.
Point 2：赤ちゃんの学習は大人の学習と異なる Cách trẻ con học tập khác với cách của người lớn
そのまま覚えるパターン学習: pattern poriod (Thời kì lặp đi lặp lại)
Thời kì con từ 0-2 tuổi gọi là pattern poriod, giai đoạn nên cho trẻ tiếp xúc với các sự vật được đặc trưng bởi tính không gian hay trừu tượng như là hình họa, màu sắc, âm thanh ví dụ như là tranh ảnh để phân biệt màu sắc; dạy trẻ nhận biết mặt chữ, logo, cho xem các hình khối để nhận biết các loại hình tròn, vuông, chữ nhật...; nghe nhạc để cảm nhận âm thanh.
Đây là thời kì mà trẻ chưa thể tiếp thu ngay những điều được dạy bảo nên cha mẹ phải thường xuyên lặp đi lặp lại để cho trẻ nhớ. Đây là thời kì cần sự chuyên tâm của người mẹ, sự kiên nhẫn, tinh ý để phát hiện ra những thay đổi dù là nhỏ nhất của trẻ. Giai đoạn 0-2 tuổi này cũng không đòi hỏi trẻ phải hiểu hay có thể lí giải mọi thông tin chúng được tiếp nhận.
Thời kì này mọi thông tin hay thế giới quan sẽ được trẻ tiếp thu một cách vô thức và như là học thuộc lòng và được kí ức lại trong bộ não thông qua khả năng học tập đặc biệt mà chỉ thời kì này mới có. Mỗi thứ tiếng nước ngoài có đặc trưng phát âm riêng, vì thế khi trẻ nghe tiếng nước ngoài, trẻ ghi nhớ nó bằng cách tự bản thân trẻ sẽ tạo cho mình một bộ phận tiếp thu đúng ngôn ngữ đó, và ghi nhớ một cách như học thuộc lòng, lưu giữ nó vào bộ não. Rồi một lúc nào đó bản thân trẻ sẽ tự nhiên nói được những từ đó bởi vì nó đã được trẻ lưu giữ vào não và giờ chỉ là phát âm ra theo bản năng.
· 一つひとつ覚える個別学習: Giai đoạn học thuộc lòng này việc dạy trẻ phải được lặp đi lặp lại thì mới giúp trẻ nhớ được. Nếu cho trẻ nghe nhiều rất nhiều từ vừng rất nhiều ngôn ngữ phong phú thì khả năng tiếp nhận và thích ứng của trẻ cũng sẽ nhanh. Bởi vì như thế nó làm cho sự liên kết và truyền tải thông tin giữa tế bào này với tế bào kia trong não trẻ (tạm gọi là đường truyền thông tin trong não) sẽ bền chặt hơn, gắn kết mạnh mẽ hơn, có thể tiếp nhận và xử lí nhiều thông tin phức tạp hơn.
Point 3: 赤ちゃんの能力はこんなふうに発達する Năng lực của trẻ phát triển như sau:
· Từ khi sinh đến 6 tuổi chia làm 3 giai đoạn:
-0-6 tháng tuổi: Phát triển năng lực cảm nhận thông qua các giác quan (感覚): thời kì quan trọng nhất
-6 tháng - 3 tuổi: Phát triển năng lực biểu hiện và sáng tạo
-3-6 tuổi: Phát triển kĩ năng tư duy
· 0-6 tháng tuổi:
Trẻ sẽ nghe được 2 tai cùng một âm sau khi sinh được 2 tuần. Từ lúc này cho trẻ nghe các âm thanh, nghe nhạc, nghe tiếng nói càng nhiều càng tốt. Sau khi sinh được 1 tháng trẻ sẽ nhìn được 2 mắt vào một điểm, nhưng mắt hoạt động nhìn xoay quanh được thì phải sau vài tháng. Vì thế thời kì này là thời kì mẫn cảm nhất của trẻ. Bắt đầu từ khi trẻ được 4 tháng hãy cho trẻ nhìn tranh, ảnh, màu sắc càng nhiều càng tốt. Hãy cho trẻ tiếp xúc với những bức tranh nổi tiếng, tuyệt vời nhất chính là ta đã giúp trẻ một điều tốt là giúp trẻ tiếp xúc với những điều tuyệt vời nhất ngay từ khi chúng mới làm quen với thế giới này. Giai đoạn này trẻ có thể phân biệt các màu sắc giỏi hơn những gì người lớn chúng ta tưởng tượng bởi trẻ sẽ cảm nhận những màu sắc thông qua sự phản xạ của ánh sáng một cách vô thức. Thời kì này nếu đồng thời ta cho trẻ vừa nghe và vừa nhìn (thị giác và thính giác đồng thời) như vừa cho trẻ nhìn vừa đọc cho trẻ, vừa hát cho trẻ nghe, lặp đi lặp lại nhiều lần như thế là phương pháp dạy trẻ vô cùng hiệu quả.
· 6 tháng -3 tuổi:
- Thời kì phát triển tính tự phát, khả năng biểu hiện, tự lập và sáng tạo. Giai đoạn này nếu ta để trẻ tự do phán đoán thì trẻ sẽ phát huy hết khả năng tự phán đoán của mình. Ví dụ khi cho trẻ tờ giấy to và bút…để vẽ, thay vì đưa trẻ miếng giấy đã cắt sẵn để trẻ tha hồ tự do vẽ, tự do phán đoán xem mình muốn vẽ như thế nào. Treo đồ chơi lơ lửng trên cao rồi cho trẻ với để trẻ nắm lấy được, , và nếu trẻ nắm được thì đó là một bước tiến bộ của trẻ. Đưa cho trẻ tờ báo nếu trẻ có xé rách thì hãy chấp nhận, đưa đồ chơi mà trẻ ném đồ chơi, phá hỏng đồ chơi cũng hãy chấp nhận mà đừng la mắng vì đó là cách trẻ tiếp nhận và tìm hiểu thế giới thông qua những hành vi của chúng. Cho trẻ xem thật nhiều tranh về đồ vật, động vật, thực vật, xe cộ…. đồng thời hãy nói tên những đồ đó khi cho trẻ nhìn. Từ độ tuổi 1-1 tuổi rưỡi thay vì những đồ chơi đơn giản hãy cho trẻ chơi những đồ chơi có tính sáng tạo như những viên gỗ xếp hình, bút màu và giấy. Tuy nhiên khi cho trẻ bút màu để vẽ thì ban đầu chỉ nên cho 1-2 màu rồi sau đó mới cho nhiều màu. Chơi với trẻ bẳng cách chơi trò xếp đồ vào thùng, tìm đồ vật giữa các đồ vật khác...
- 1 tuổi-1 tuổi rưỡi hãy dẫn trẻ ra bãi cát để chơi, dẫn trẻ đi dạo công viên, vườn hoa, nhặt đá sỏi, xếp gỗ để trẻ tiếp xúc với những môi trường phát huy khả năng sáng tạo.
- 2-3 tuổi hãy đọc thật nhiều ehon cho trẻ và lặp đi lặp lại những cuốn ehon đó nhiều lần. Những cuốn truyện là những câu chuyện ngắn có tranh minh họa dành cho thiếu nhi gọi là ehon. Truyện tranh được xuất bản ở Việt Nam như "7 viên ngọc rồng", "Siêu quậy Teppi" thì tiếng Nhật gọi là manga, và chưa có cuốn sách nào về giáo dục trẻ em khuyên phụ huynh đọc manga cho trẻ từ khi còn nhỏ cả). Dẫn trẻ đến công viên, viện bảo tàng, sở thú. Cho trẻ dùng nhiều lại bút màu, giấy cũng to hơn để trẻ có thể phát huy hết tính sáng tạo cả mình. Giai đoạn này nếu trẻ làm gì, vẽ gì, có làm bẩn ta cũng đều nên khuyến khích trẻ làm, khen trẻ chứ không nên ngăn cấm hay chê bai. Cũng không được can thiệp hay chỉ đạo vào việc trẻ đang làm, không được dạy trẻ phải làm như này, làm như thế kia mà hãy để tự trẻ làm. Hãy theo dõi sự tiến bộ hàng ngày của trẻ, đó là việc làm cực kì quan trọng để có thể tìm ra các phương pháp mới dạy cho trẻ mỗi khi nhận ra sự tiến bộ hay thay đổi ở trẻ.
- 4 tuổi thì trẻ có thể phân biệt được đầu, tóc, chân tay khi vẽ người, nhận biết các sự vật. 3 tuổi chỉ là vẽ theo cảm tính, vô ý thức nhưng khi 4 tuổi là sự liên tưởng và sáng tạo.
· 3-6 tuổi: phát huy khả năng tư duy
Đại não sẽ chia làm hai bộ phận là não trước và não sau. Não sau là nơi xử lí thông tin, thị giác và tri giác, lí giải và phán đoán. Kí ức thì lưu giữ ở não hai bên. Từ tai về phía trước đầu là não trước, nơi xử lí những điều liên quan đến động lực (意欲), tư duy, sáng tạo. Và não trước cũng là nơi cư trú của cảm xúc như vui sướng hay đau khổ. Vì thế 0-3 tuổi là chú trọng phát triển não sau, 3-6 tuổi là phát triển não trước. 3-6 tuổi là giai đoạn quan trọng kết hợp chơi và huấn luyện bộ não của trẻ thông qua những trò chơi như là dùng kéo, gấp giấy, xếp hình…nhưng vẫn cần phải lặp đi lặp lại. Giai đoạn này cho trẻ chơi violin hay piano sẽ rất hiệu quả.
Chương 2: Nuôi dạy trẻ từ 0-4 tuổi
· Tiếng nói, ngôn ngữ ngay từ khi trẻ được 2 tuần tuổi là bắt đầu cho trẻ nghe, tiếp xúc càng nhiều, càng phong phú về vốn từ, về thể loại, ngữ điệu thì tâm hồn và tinh thần của trẻ cũng sẽ càng trưởng thành.
· 0-1 tuổi: chia làm 4 giai đoạn như sau:
- 0-3 tháng: vận động chân và tay, phát triển 5 giác quan
Thị giác: Sau khi trẻ được 1 tháng tuổi thì có thể cho trẻ nhận biết màu sắc đen-trắng, hãy áp dụng mỗi ngày liên tục trong 1 tuần, mỗi lần chỉ 1-2 phút. Luyện cho trẻ khả năng tập trung từ 5 giây đến 1 phút. Đến 6 tháng tuổi trẻ nhận biết được màu sắc khác nhau, các hoa văn khác nhau. Xung quanh tường nơi trẻ ngủ hãy treo hoặc viết các chữ, từ vựng với màu sắc, kích thước khác nhau, bế trẻ đến trước bảng chữ có thể vừa là chữ cái, vừa có thể là từ vựng vừa chỉ vào mỗi chữ và vừa đọc cho trẻ nghe, mỗi chữ chỉ dừng lại 1-2 giây thôi, nhưng ngày nào cũng lặp đi lặp lại.
Thính giác: Mỗi ngày chỉ cho trẻ nghe nhạc 30 phút, mỗi lần 15 phút, những bản nhạc nhẹ nhàng hay có âm hưởng dịu dàng (cũng không nhất thiết phải là nhạc cổ điển nếu như cha mẹ không thích loại nhạc đó). Nếu cho nghe lâu trẻ sẽ quên mất không nghe tiếng của mẹ nữa. Khi nghe nhạc cho trẻ đứng trên đùi rồi nhún nhảy theo tiếng nhạc. Quan trọng hơn cả vẫn là cho trẻ nghe được nhiều nhất giọng nói của mẹ. Hãy chơi với trẻ bằng cách là chỉ vào từng bộ phận trên mặt, tay chân, giơ đồ vật lên và nói tên. Dẫn trẻ ra công viên, chỉ vào bông hoa hay mỗi bộ phận của chúng rồi nói tên. Đọc cho trẻ nghe những bài thơ nổi tiếng, hát cho trẻ nghe.
Xúc giác: Khi trẻ bú mẹ đó là khoảnh khắc đầu tiên trẻ được dạy về bài học xúc giác, mới đầu trẻ sẽ vụng về chưa biết điều chỉnh núm vú nhưng rồi sẽ học và điều chỉnh núm vú của mẹ vào đúng vị trí miệng mình rất nhanh. Mới đầu hãy cho đầu vú mẹ chạm vào môi trên, môi dưới, má, cằm trẻ để trẻ học và điều chỉnh vị trí đầu vú chính xác. Rồi cho trẻ chạm vào các vật dụng khác như là cho đầu ống mút chạm vào môi trẻ…
Vị giác: Hãy cho trẻ nếm chút một nước ấm, nước lạnh, cay, chua…để trẻ cảm nhận các vị giác khác nhau.
Cầm, nắm: Cho trẻ nắm lấy ngón tay của mẹ. Luyện cho trẻ dùng lực nâng đỡ cơ thể thông qua sự cầm, nắm của bàn tay.
Mùi thơm: Cho trẻ ngửi các mùi thơm
- 4-6 tháng: lẫy, lật mình
Trẻ có thể nhìn thấy vật từ cách 3 m, có thể với để cầm nắm những vật ngay trước mắt mình. Lúc này rất cần cha mẹ ở bên trông trẻ. Khi trẻ còn trong bụng mẹ mà mẹ nói chuyện nhiều với thai nhi thì sau khi sinh 3 tháng là trẻ có thể e, a phát ra âm thanh và bắt đầu trò chuyện.
Thị giác: Cho trẻ coi những bức tranh nổi tiếng. Dẫn trẻ đi dạo để trẻ tiếp xúc với nhiều những hiện tượng và thế giới xung quanh. Khi gặp mỗi sự vật, hiện tượng, mỗi đồ vật vừa chỉ cho trẻ vừa không quên nói luôn tên của chúng cho trẻ biết và nhắc đi nhắc lại tên chúng nhiều lần. Lặp lại việc đó với bảng chữ cái, từ vựng hay kí hiệu. Hãy quan sát khi bặt điện và nhìn xem phản ứng của trẻ trước sự khác nhau của áng sáng để xem trẻ có bị bệnh gì về mắt không.
Thính giác: Cho trẻ nghe âm thanh của tự nhiên trong công viên khi bế trẻ đi dạo, hay tiếng trống, tiếng nước chảy và các âm thanh khác…Khi trẻ bắt đầu biết nói chuyện biết ê,a thì hãy nhìn vào mắt trẻ khi nói chuyện, và nói chuyện thật rành rọt, khi nói có thể dùng tay chân để diễn đạt cho trẻ. Thông qua mỗi lời nói của mẹ trẻ sẽ học thuộc lòng và ghi nhớ vào trong não. 3 tháng trẻ nghe rõ tai phải, đến 4 tháng thì nghe cả 2 tai. Trẻ càng nhỏ thì cha mẹ khi nói chuyện với trẻ càng phải nói to, rõ ràng.
Xúc giác: Giúp trẻ phát triển khả năng cầm nắm, cho trẻ sờ vào các loại vải và các nguyên liệu khác nhau. Hãy chơi trò cần câu với trẻ ở thời kì này, khi trẻ gần với tới đồ gì thì ta dịch ra xa để giúp trẻ rướn người để lấy được đồ nó muốn. Cách làm này sẽ giúp thúc đẩy hứng thú học tập ở trẻ. Chơi trò nắm bàn tay, mở bàn tay, chạm nước nóng, chuyển tay qua nước lạnh…
Vận động: Cho trẻ nằm trên bụng và rướn đầu lên
- 7-10 tháng: có thể bò
Thị giác: Cho trẻ nhìn gió thổi, chuông gió, công viên, lá rơi, chim kêu, cảnh tụi trẻ con chơi trong công viên, hãy bế trẻ khi dẫn trẻ đi dạo hoặc nhìn thì trẻ sẽ cảm nhận nhều hơn là cho trẻ ngồi trong xe đẩy.
Thính giác: Cho trẻ nghe những ca khúc melody, nghe nhiều loại âm thanh, thể loại và ngôn ngữ khác nhau. Cho trẻ nghe những bài hát thiếu nhi thế giới. Ở việt Nam thì có thể cho trẻ nghe những bài hát ru, dân ca...
Xúc giác: Hãy cho trẻ sờ ngón tay cha, mẹ, cho trẻ xé thử giấy, báo, dùng tay ấn đồ, quay tròn, đập vào các đồ vật…Hãy cùng chơi trò ném bóng với trẻ, trò đóng mở nắp hộp…
Vận động: Hãy tập cho trẻ gật đầu hay trả lời. Khi trẻ bò hay lẫy thì hãy dùng tay ấn, hay đẩy giúp trẻ có động lực cố lên.
- 11-12 tháng: lẫm chẫm bước được
Thị giác: Cho trẻ đọc ehon, sách từ điển, đứng trước bảng chữ, từ vựng để tập đọc, đứng trước gương rồi cùng nói chuyện với mẹ. Dẫn trẻ đi dạo mỗi ngày. Cho nhìn những động vật, những cái mà trẻ thích.
Thính giác: Bắt chước tiếng kêu của động vật. Hỏi vị trí mắt, tay, tai, mũi…nằm ở đâu. Hãy dùng những từ “đưa cho mẹちょうだい”, “không được” ダメ là những từ trẻ có thể lí giải được. Chơi trò ú tim với trẻ [いないいないばあ]. Đây là giai đoạn trẻ thích ném những gì có trong tay nên hãy cho trẻ trải nghiệm với nhiều cảm giác mới lạ. Lúc này cũng là lúc trẻ bắt chước tiếng nói của ba mẹ, của mọi người xung quanh mà trẻ nghe được. Vẫn tiếp tục cho trẻ nghe nhạc, nghe bài hát như giai đoạn trên.
Xúc giác: Dạy trẻ vo tròn tờ giấy, sai trẻ nhặt đồ lên, đầu tiên là nhặt bằng 5 ngón tay rồi dần dần là nhặt đồ bằng hai ngón tay là ngón cái và ngón trỏ.
Đạo đức: Dạy trẻ đối xử với các đồ chơi. Chơi cùng trẻ những trò chơi như là di chuyển hay giấu đồ vật, đố trẻ tìm đồ được giấu. Đặt những đồ chơi cạnh khi trẻ ngủ. Đặt đồ vật trước mặt trẻ và ra lệnh để trẻ nhặt đồ theo yêu cầu. Dạy trẻ làm theo mình như vỗ tay, bắt chước…đặt đồ chơi ra xa để trẻ cố gắng vươn tới lấy.
Vận động: Cho trẻ bám thanh sắt, cho trẻ tập đi, leo lên chỗ cao và bò xuống chỗ thấp như bậc thang…cho trẻ ném đồ vật, chơi ném bóng...
Chữ viết, tập nói: Quan trọng nhất giai đoạn này là trẻ tập nói. Có thể bắt chước theo lời mẹ nói. Khi trẻ nhớ được một chữ thì hãy đố trẻ tìm đúng chữ đó trong một tập hợp chữ. Khi trẻ nhớ được chữ nào thì viết chữ đó lên giấy và cho trẻ nhìn. Nếu trẻ không nhớ thì cũng không nên nóng vội, mà phải luyện hàng ngày.
· 1-2 tuổi: Tập trung vào tập đi, tập nói, kỹ năng xử lí chơi đồ chơi
- Khi trẻ được 1 tuổi hãy cho trẻ vận động thật nhiều.
- Thời điểm thử nghiệm từ 1 tuổi-1 tuổi 8 tháng: cho trẻ làm bất cứ điều gì, dạy trẻ học bất cứ điều gì. Mỗi hành động của trẻ không còn vô thức như hồi dưới 1 tuổi mà đều có mục đích hay bao hàm suy nghĩ của trẻ, từ việc trẻ cầm đồ đạc để ném cũng mang ý nghĩa nhất định rằng đó là cách trẻ khám phá thế giới. Lúc này cha mẹ không được ngăn cấm “không được ném”… mà hãy để trẻ tự khám phá thế giới thông qua mỗi hành động của mình.
- Chọn đồ chơi mà kích thích khả năng trí tuệ mà sự tò mò của trẻ. Các đồ chơi đạt 3 yêu cầu: Trẻ thu được bài học gì từ đồ chơi đó, không gửi quá nhiều bài học trong mỗi đồ chơi, mẹ có thể tham gia chơi cùng trẻ. Kết hợp những trò chơi như so sánh nặng nhẹ, nhiều ít, to nhỏ, cho xem các hiện tượng tự nhiên. Kết hợp dạy trẻ làm theo yêu cầu” đưa cho mẹ”, dạy trẻ nói “cảm ơn”…
- Dạy trẻ tập nói mỗi khi có cơ hội như khi tắm, đi dạo công viên, siêu thị. Dạy trẻ đọc ehon từ khi 6 tháng tuổi và hãy lặp đi lặp lại suốt việc này. Thời kì này trẻ có tư duy phát triển rất nhanh và bắt chước cũng rất nhanh nên việc dạy nói cho trẻ hay cho trẻ biết nhiều từ vựng là một môi trường phong phú để trẻ phát triển.
- Cho trẻ chơi thú nhồi bông, cầu trượt, xếp hình, đếm thời gian, chữ, hoa quả, động vật thông qua các tấm card có in hình được bán ở hiệu sách.
- Đừng cho trẻ nghe CD, DVD nhiều mà hãy cho nghe tiếng nói thực tế như tiếng nói của mẹ, của người thân vì tiếng nói của người có sự chủ động chứ không thụ động như tiếng của máy móc. Đó là lí do hãy trò chuyện thật nhiều với trẻ thì trẻ sẽ nhanh biết nói.
- Mỗi lần chơi trò đếm chữ nếu như trẻ hứng thú thì ta sẽ kéo dài thời gian ra so với lần trước 2-3 phút, nhưng mỗi trò chơi không kéo dài quá lâu, ban đầu chỉ 5-10 phút rồi sẽ kéo dài lâu hơn sau mỗi lần. Thời kì này khả năng tập trung của trẻ còn ngắn nên ta sẽ chia làm nhiều lần trong ngày để chơi với trẻ. Ví dụ như trò dạy biết mặt chữ mỗi lần cho trẻ nhìn 1 giây rồi lướt rất nhanh các chữ. Hãy dừng các trò chơi khi nhận thấy trẻ bắt đầu có dấu hiệu chán. Vì nếu trẻ chán rồi mà ta cứ cố ép trẻ chơi thì sẽ dẫn đến trẻ sẽ trở nên ghét trò chơi đó và ghét học hành.
· 2-3 tuổi: là thời kì trẻ muốn tự lập và rất ham học hỏi nên hãy chú trọng đến vận động, tập nói, các kĩ năng đơn giản.
- Hãy lập ra lịch trình đi dạo để cho trẻ vận động, chơi bóng, cầu trượt,…đặt ra khoảng cách nhất định rồi cho trẻ tập chạy mỗi ngày, leo dốc, leo cầu thang…
- Đây là thời kì mà những từ nào trẻ nhớ được thì sẽ nhớ suốt đời. 2-2 tuổi 6 tháng là thời kì quan trọng nhất vì trẻ rất nhạy bén và nhạy cảm về ngôn ngữ.
- Khi tắm cho trẻ hãy hỏi trẻ muốn tắm ở đâu trước, nói tên các bộ phận cho trẻ, cho trẻ tự chọn trang phục để mặc…
- Chơi trò đố vui như nói tên những từ bắt đầu bằng chữ A, B, C…
- Hãy chơi trò tra cứu từ điển, sách tham khảo, một ngày cho trẻ đọc 5-10 cuốn ehon, chỉ cho trẻ mọi thứ xung quanh rồi nói tên cho trẻ khi đi bất cứ đâu.
- Dạy cho trẻ về quan hệ nhân quả hay tránh nguy hiểm giai đoạn này rất dễ mà cũng rất khó. Đừng bao giờ đổ tại đồ vật là xấu, đánh đồ vật khi trẻ bị ngã, bị đau mà hãy nói cho trẻ nguyên nhân là vì trẻ va vào nó nên mới bị đau…Ví dụ trẻ sờ vào đồ vật nóng bị bỏng thì không đổ lỗi cho đồ vật hư, đánh chừa đồ vật mà hãy nói rằng vì đồ vật nóng nên con sờ tay vào và bị bỏng. Hay khi trẻ khóc vì không lấy được đồ vật ở dưới gầm giường thì hãy đừng la mắng trẻ không được khóc mà hãy hỏi trẻ là con muốn lấy quả bóng dưới gầm giường đúng không. Khi trẻ được đáp ứng đúng tâm trạng thì nó sẽ có tác dụng rất lớn là trẻ sẽ nhớ được các từ biểu hiện tâm trạng hay cảm xúc của mình.
- Đọc truyện cổ tích, đọc sách cho trẻ trước khi đi ngủ
- Dạy trẻ tự làm những việc đơn giản như rửa tay, buộc dây giày, cài cúc áo, rửa mặt, đánh răng.
- Nếu trẻ có hứng thú với cái gì mà được đáp ứng thì sẽ kích thích sự ham học của trẻ rất nhiều.
- Hãy luyện cho trẻ giúp việc lặt vặt trong nhà, thường xuyên khen ngợi mỗi khi trẻ giúp mình làm gì. Đây cũng là một cách giúp trẻ vận động và luyện kĩ năng xử lí đồ vật, cầm nắm...Ngoài ra có nhiều bà mẹ không để trẻ làm gì vì nghĩ trẻ con nhỏ chưa biết gì, để trẻ chơi một mình còn mình thì bận rộn làm đủ thứ việc nhà mà không biết rằng kết hợp dạy trẻ làm việc nhà cùng mình vừa giúp mình giảm gánh nặng, và quan trọng hơn đó còn có tác dụng là một cách dạy trẻ học tập.
- Sau khi chơi xong hãy dạy trẻ tự cất đồ chơi. Cho trẻ chơi đất sét nặn để phát huy tính sáng tạo.
- Hãy dạy trẻ cách diễn đạt bằng lời nói đúng tâm trạng hay ý muốn của trẻ. Ví dụ như muốn đi tiểu, muốn ăn bánh, đau, vui, buồn…
- 2 tuổi là giai đoạn trẻ nhớ giỏi nhất. Vì thế hãy luyện trẻ về chữ cái, từ vựng, về học thuộc lòng, về tính toán, về đó vui như nhớ cờ các nước, tên các loài vật…chơi trò đoán đúng đồ vật được giấu. Dạy trẻ nhiều ngôn ngữ vì đây là giai đoạn trẻ có thể nhớ và phân biệt được những sự khác nhau nhỏ bé nhất của mỗi ngôn ngữ.
· 3-4 tuổi: Trẻ bắt đầu tư duy, hãy bắt trẻ bắt đầu suy nghĩ
- Khi trẻ bắt đầu lên 3 tuổi thì não trước phát triển cao nhất. Hãy để trẻ tập dùng những dụng cụ như đũa, kéo, vẽ tranh…tức là những trò chơi cần vận dụng trí óc.
- Hãy để 50% để trẻ tự lập và tự mình quyết định sẽ làm gì, hãy cho trẻ nhiều trải nghiệm mới. Hãy dạy trẻ về sông, núi, nước, thiên nhiên…dẫn trẻ đến viện bảo tàng, thư viện tra cứu sách….
- Hãy nói chuyện với trẻ bằng ngôn ngữ chuẩn, chính xác của người lớn thay vì nói với trẻ bằng ngôn ngữ trẻ con. Năng lực về giỏi tiếng quốc ngữ cũng tỉ lệ thuận với địa vị và thu nhập trong xã hội đủ chứng tỏ tiếng nói có vai trò rất quan trọng.
- Hãy dạy trẻ tiếng nước ngoài ở thời điểm này vì đây là thời kì trẻ có năng lực cao nhất.
- Đừng chỉ cho trẻ vui chơi mà quên mất đây cũng là thời kì quan trọng để trẻ có thể học tập và thông qua việc học tập đó mà phát huy được hết khả năng về năng lực và trí tuệ của mình. Mỗi ngày hãy dành ra 30 phút-1 tiếng để dạy cho trẻ về ngôn ngữ như dạy từ vựng, đọc sách.
- Thời kì này hãy chú trọng đến nuôi dưỡng sự tập trung cho trẻ.
· 4-6 tuổi: Phát triển óc sáng tạo, cá tính riêng
- Hãy tích cực trả lời những câu hỏi của trẻ. Luyện tính tập trung. Cùng chơi với trẻ. Hãy dạy trẻ ngôn ngữ để diễn đạt chính xác cảm xúc của mình. Hãy để trẻ quyết định mọi việc liên quan đến bản thân như mặc cái gì, ăn cái gì, đi đâu. Trẻ có làm gì sai hay thất bại thì cũng không nên la mắng mà nên khuyến khích.
Chương 3: Những khó khăn gặp phải khi dạy trẻ
· 3 điều cơ bản cần nhớ khi dạy cho trẻ: Đứa trẻ cần có một thể lực khỏe mạnh và một trái tim khỏe mạnh. Cần dạy cho trẻ những tri thức, năng lực tư duy, suy nghĩ. Mối quan hệ xã hội và đạo đức. Đừng nên đặt quá nhiều kì vọng vào trẻ để biến trẻ thành những con mọt sách, thành một cái máy thỏa mãn cho những kì vọng của mình. Hãy để trẻ học bằng sự yêu thích chứ không phải là gượng ép.
· 5 tiêu chuẩn để đánh giá nuôi dạy một đứa trẻ tốt
- Nuôi dưỡng trẻ thành một người biết coi trọng bản thân, tôn trọng người khác và đồng thời biết suy nghĩ đến lập trường của người khác
- Là người mang một suy nghĩ rằng không chỉ luôn phấn đấu để bản thân mình tốt hơn mà còn biết giúp đỡ những người khác cũng tốt hơn lên.
- Luôn mang tính sáng tạo.
- Mang năng lực chỉ huy và kéo người khác cùng cố gắng theo mình.
- Biết hiệp lực với mọi người và luôn có tinh thần hợp tác, tính cộng đồng, tính xã hội (社会性).
· Hãy nắm bắt đúng những tín hiệu mà trẻ muốn truyền đạt ở giai đoạn trẻ chưa biết nói. Ví dụ khi trẻ khóc vì đói mà ta không cho trẻ ăn thì về sau trẻ sẽ ngầm hiểu rằng tín hiệu đó đã không được ta chấp nhận, từ sau trẻ sẽ không còn phát ra tín hiệu nữa mà sau này có khuynh hướng bất mãn.
· Sau khi sinh đến 8 tháng tuổi là giai đoạn trẻ cần tình thương và sự gắn bó với cha mẹ nhất nên thời kì này hãy luôn âu yếm, ôm ấp trẻ để trẻ cảm nhận tình thương.
· Khi có thêm em bé cũng đừng quên dành sự quan tâm và những yêu thương cho đứa lớn. Ví dụ khi đang thay tã cho đứa bé mà đứa lớn mè nheo thì hãy ưu tiên đứa lớn trước, vỗ về và đáp ứng yêu cầu của đứa lớn. Đó là cách giúp đứa lớn cảm nhận nó vẫn luôn được yêu thương, từ đó dần dần ta sẽ trò chuyện và nhờ đứa lớn trông em…nó sẽ yêu em hơn, muốn chơi với em và bảo vệ cho em.
· Khi trẻ từ 1-3 tuổi:
- Khi trẻ 0 tuổi thì vô cùng nghiêm khắc nhưng khi trẻ qua 3 tuổi thì nên nới lỏng những nghiêm khắc ra.
- Khi nuôi dạy trẻ cần ở cha mẹ những đức tính sau: Nhẫn nại, chấp nhận là dù trẻ không thông minh như con nhà hàng xóm hay không như mình nghĩ thì hãy vẫn yêu thương, và đừng cự tuyệt là khi trẻ muốn trò chuyện thì hãy luôn lắng nghe, đừng kì vọng quá nhiều, đừng giữ và chăm sóc trẻ quá kĩ.
- Muốn trẻ vào nền nếp và biết nghe lời từ khi còn nhỏ thì đừng bao giờ tạo ra ngoại lệ. Ví dụ quy định mỗi ngày 9 giờ đi ngủ thì dù là ngày Tết hay có đám giỗ có nhiều người đông vui cũng hãy bắt trẻ tuân thủ đúng giờ đó. Khi đó cha, mẹ hãy nằm bên và đọc truyện, vỗ về cho trẻ ngủ.
· Những điều cơ bản nuôi và dạy trẻ bao gồm
- Sức khỏe cá nhân: Tự bản thân có thể chăm sóc những vệ sinh cá nhân như: tự ăn, đi tiểu, mặc quần áo, giữ vệ sinh khi chơi, bảo vệ mình khỏi nguy hiểm. Khi trẻ mặc quần áo dù nó mặc trái, mặc ngược thì cũng không được can thiệp vào mà hãy để trẻ tự nhận ra mình mặc trái và tự sửa. Trẻ tự chọn quần áo dù ta không thích thì hãy cứ chấp nhận vì nếu ta phản đối là làm thui chột khả năng sáng tạo của trẻ.
- Đạo đức và tinh thần: nhẫn nại (gaman), thân thiện, trung thực, nghe lời, cảm ơn
- Tính cộng đồng, giao tiếp xã hội và đạo đức xã hội: tinh thần trách nhiệm, ham muốn và yêu lao động, đối nhân xử thế, tri thức ngôn ngữ để giao tiếp, đạo đức.
Chương 4: Nuôi dưỡng trí tuệ và tư duy cơ bản của trẻ
· Ngôn ngữ sẽ giúp trẻ đến gần với thế giới rộng lớn hơn. Ngay từ khi lọt lòng mà trẻ được chú trọng dạy về ngôn ngữ thì đó là phương pháp tối ưu nhất cho trẻ.
· 2, 3 tuổi là giai đoạn mà trẻ học nhanh hơn đứa trẻ 6 tuổi
· Nếu mà trẻ hiểu được từ nào thì trẻ sẽ nhớ rất nhanh.
· Phương pháp dạy chữ sớm cho trẻ bắt đầu theo thứ tự như sau: chuẩn bị tinh thần sẵn sàng học hành Readiness cho trẻ, dạy từ vựng, cách đọc thứ tự các chữ, cách đánh vần, đọc từ ngắn 1 âm rồi chuyển đến từ vựng là từ ghép...tiếp đến là đọc đoạn văn ngắn, đọc đoạn văn dài. Kết hợp dạy chữ và chữ, từ vựng với việc viết chúng lên các tấm card. Hãy kết hợp chơi chữ như đoán chữ có nghĩa nghịch nhau, quan hệ nhân quả, từ đồng nghĩa…
· Các phương pháp để giúp trẻ học tập tốt:
- Hãy luôn nói chuyện với con, khi con mới sinh ra hãy trò chuyện với trẻ
- Bế trẻ và đi dạo bên ngoài
- Đọc truyện cổ tích
- Cho đọc truyện ehon (truyện có hình minh họa)
- Cho xem những bức tranh, nghe những ca khúc hay
- Mỗi ngày dẫn trẻ đi dạo
- Không dùng từ cấm đoán
- Không nói những chuyện rùng rợn
- Đừng nói xấu trẻ trước mặt người khác sẽ làm trẻ mất tự tin và nhút nhát
- Hãy khen những hành động của trẻ một cách cụ thể như: con xúc cơm giỏi quá, con vẽ đẹp quá…
- Không cho coi tivi
- Lặp đi lặp lại nhiều lần khi dạy cho trẻ
- Dạy trẻ phương pháp nhớ lâu bằng cách dạy trẻ học thuộc lòng những bài hát hay những bài thơ.
- Khi học hay chơi hãy dùng phương pháp phản ứng nhanh ví dụ như cầm một xấp flash card về bảng chữ cái rồi giơ ra trước mặt trẻ mỗi tấm card chỉ dừng lại 1 giây nói cho trẻ biết là chữ gì rồi chuyển qua tấm khác. Mỗi ngày chỉ vài chữ, và sau 5 ngày thì lại thay lần lượt 5 chữ đầu tiên bằng 5 chữ mới. Phương pháp này giúp não phải của trẻ phản xạ với tốc độ nhanh và có thể nhớ với khối lượng thông tin cực nhiều. Giai đoạn 0-3 tuổi là thời kì nên tập trung vào rèn luyện khả năng phản xạ của não phải vì não phải có tốc độ xử lí thông tin nhanh, nhiều hơn não trái rất nhiều, và cái gì được lưu giữ ở não phải thời kì này thì sẽ nhớ suốt đời.
- Cho trẻ vận động thật nhiều mỗi ngày vì quá trình vận động sẽ giúp não hoạt động linh hoạt hơn, tiếp thu thông tin sẽ tốt hơn.
- Hãy chuẩn bị vở tập viết cho trẻ
- Hãy ghi memory lại số lượng và tên những quyển sách trẻ đã đọc và thường xuyên tra bài lại bằng cách hỏi trẻ về nội dung câu chuyện. Không nên quên việc khen thưởng mỗi khi trẻ đọc xong một cuốn sách, kể xong một câu chuyện vì nó là động lực giúp trẻ hứng thú học tập hơn. Mỗi phần thưởng không cần nhiều và không nhất thiết phải giá trị, quan trọng là để trẻ nhận thấy được giá trị của sự cố gắng và có động lực vươn lên.
- Không quên 4 điều quan trọng: Tình thương, kiên nhẫn khi dạy con, trò chuyện với con mỗi ngày và hãy cho con biết chúng ta yêu chúng thế nào, khen ngợi con mỗi khi con làm một việc gì.
Tác Giả IBUKAI Masaru đưa ra những lời khuyên giúp trẻ có hứng thú học tập
1. Thời kì lặp đi lặp lại ta dạy trẻ những gì thì hãy quan sát để xem trẻ có hứng thú với cái gì, hình khối, hội họa, âm nhạc, sách truyện, ...để từ đó chuyển qua giai đoạn tạo hứng thú cho trẻ.
2. Khi trẻ đang tập trung hay có hứng thú làm gì thì không nên ngắt giữa chừng mà cứ để trẻ làm, dù lúc đó chuẩn bị ăn cơm hay có việc gì.
3. Để tạo hứng thú cho trẻ thì nên khen trẻ hơn là chê, vì nếu ba mẹ chê việc gì trẻ làm thì tự nhiên trẻ sẽ không có tự tin để làm cái đó nữa.
4. Khi khen trẻ thì nên khen là tốt, con đã cố gắng, con giỏi và thể hiện sự hài lòng, vui mừng của mình hơn là việc đánh giá việc trẻ làm là đẹp hay xấu. Nghĩa là chú ý đến quá trình trẻ cố gắng hơn là kết quả mà trẻ đã làm được tốt hay xấu.
5. Tránh dùng những từ ra lệnh với trẻ ví dụ mẹ cấm con..., hãy ăn cơm đi, hãy tắm đi, hãy thu dọn đồ chơi vào...mà thay bằng những từ như sao con không... nếu con làm...thì mẹ sẽ rất vui...
6. Nếu trẻ không ăn thì hãy nghĩ cách cải thiện món ăn để phù hợp với trẻ thay vì ép trẻ ăn đến phát khóc.
7. Cha mẹ cùng học với con cái là cách tốt nhất giúp con học hiệu quả. Ví dụ khi cho trẻ xem ti vi thì nên ngồi bên cạnh coi cùng trẻ rồi giải thích cho trẻ thay vì để trẻ ngồi coi ti vi một mình, cùng đọc truyện, cùng chơi...
8. Khi để trẻ trong trạng thái đói sẽ là điều kiện kích thích khả năng thích ứng của trẻ.
9. Không phải lúc nào cũng đáp ứng mọi đòi hỏi của trẻ, mà hãy đẻ trẻ trải qua cảm giác không có được điều mình muốn. Và đừng bao giờ đánh mất quyền và uy nghiêm của một người mẹ đó là con cái phải biết vâng lời và sợ lời mẹ nói. Nếu ta quá nuông chiều và cung phụng trẻ thì uy quyền của người mẹ sẽ không còn, con cái sẽ không còn sợ lời mẹ nói nữa.
10. Khi trẻ hỏi vì sao thì không nên giả vờ bỏ qua mà hãy trả lời. Nếu ta không biết câu trả lời thì hãy thành thực với trẻ và trả lời là để cha mẹ sẽ tìm hiểu sau. Không nhất thiết phải giải đáp cặn kẽ, hãy để câu trả lời sẽ là một kích thích để trẻ muốn tìm hiểu sâu hơn.
11. Học và chơi kết hợp song song chứ không nhất thiết phải phân biệt rõ ràng 2 công việc này.
12. Đối với những khái niệm trừu tượng thì hãy lấy hình ảnh hay tự mình làm ví dụ để minh họa.
13. Hãy chọn những đồ chơi kích thích khả năng sáng tạo của trẻ thì trẻ sẽ không bị mau chán. Ví dụ như chơi ghép hình, lấy cây gỗ để xếp nhà, nặn đất sét, vẽ tranh....
14. Đối với hứng thú của trẻ thì không nên đánh giá cái nào là tốt hơn. Cái nào trẻ tỏ ra có hứng thú ta cũng đều nên ủng hộ hết. Nó sẽ giúp trẻ tự tin, đồng thời đó là cách giúp cha mẹ tìm ra được năng khiếu đặc biệt ở trẻ để có thể giúp trẻ phát huy tối đa khả năng đó.
15. Khi dạy nói cho trẻ thì không nên phân biệt ngôn ngữ trẻ con với ngôn ngữ người lớn, hãy dạy tiếng chuẩn, ngôn ngữ người lớn luôn cho trẻ để sau này không mất công đoạn trẻ chuyển từ ngôn ngữ trẻ con sang ngôn ngữ chuẩn. Ví dụ dạy là “con chó” tốt hơn là dạy từ “con cún”.
16. Đừng bao giờ so sánh trẻ với đứa trẻ khác vì như thế sẽ làm chúng mất tự tin, nhút nhát và không muốn cố gắng. Khi có hai anh em (chị em) thì cũng không nên so sánh hai anh em với nhau sẽ làm chúng trở nên không yêu thương nhau.
17. Trong học tập thì hãy ưu tiên dành thời gian dạy đứa lớn thì sẽ hiệu quả hơn. Khi đang chỉ bài cho đứa lớn mà đứa em cũng sà vào muốn làm theo thì hãy khuyến khích đứa em, hãy để đứa em học cùng anh. Hãy chuẩn bị hai bộ dụng cụ giấy bút để đứa em cũng có thể tham gia học hành hay chơi cùng. Đó là phương pháp rất hiệu quả để kích thích tinh thần ham học của đứa em. Hãy để hai anh em cùng chơi với nhau.
18. Khi hai anh em tranh giành đồ chơi thì hãy công bằng với cả hai. Nếu đứa em muốn có đồ chơi là đồ chơi của anh thì hãy nói đứa em xin phép anh để chơi, không nên can thiệp bảo anh hãy nhường cho em.
19. Đừng mua quá nhiều đồ chơi cho trẻ vì nó sẽ làm trẻ chóng chán và giảm hứng thú học hành.
Lời khuyên của các tác giả về những điều lo lắng mà cha mẹ thường hay gặp phải:
1. Tôi không đủ thời gian, tôi không đủ tiền bạc
Sẽ có nhiều cha mẹ sau khi đọc những điều viết ở trên sẽ cảm thấy choáng ngợp hay chán nản vì có quá nhiều thứ phải nuôi dạy cho con mình, hay nghĩ rằng mình quá bận rộn không có thời gian dạy cho con, kinh tế eo hẹp làm sao mua sách truyện cho con đọc, làm sao cho con đi học nhạc hay học vẽ, học tiếng Anh.
Không riêng gì ở Việt Nam, ở Nhật cũng không phải bà mẹ nào cũng ở nhà chăm con, cũng không phải gia đình nào cũng có điều kiện cho con đi học piano, violin, học tiếng Anh...
Nhưng mọi người hãy thử nhìn xung quanh mình, có rất nhiều gia đình có điều kiện cho con mình đi học đàn, học tiếng Anh, học vẽ từ sớm, nhưng có bao nhiêu trẻ trong số đó thực sự phát huy được tài năng? Không những thế có nhiều trẻ còn bị phát triển chậm về trí tuệ, ngôn ngữ. Ngược lại, những trẻ sinh ra trong điều kiện khó khăn hơn thì tất cả đều thua kém những đứa trẻ có điều kiện học nhạc, học tiếng Anh sớm hay sao? Vấn đề đó ở bất cứ nước nào cũng có.
Vậy thì điều quan trọng ở đây là cha mẹ yêu con mình thật sự, thật sự nỗ lực trong việc tạo ra môi trường dạy dỗ con theo khả năng mình có hay không.
2. Yêu thương trẻ như thế nào?
Đối với trẻ con không gì quan trọng hơn là tình yêu của cha mẹ mà tình yêu đó là thông qua sự trò chuyện, âu yếm, ôm ấp, và khen ngợi trẻ hàng ngày. Vòng tay của người mẹ, giọng nói của người mẹ, thời gian người mẹ chơi cùng con dù chỉ là 5-10 phút chính là sách giáo khoa tốt nhất cho trẻ lúc đầu đời. Tất cả các nhà giáo dục đều khuyên rằng hãy khi cho trẻ đi ngủ thì hãy nằm bên và ôm trẻ ngủ, trò chuyện lúc đó, hãy thì thầm và nói rằng bạn yêu trẻ như thế nào. Trẻ sẽ cảm nhận tình thương của cha mẹ dù lúc đó bắt đầu chìm vào giấc ngủ. Có nhiều người sợ trẻ quen hơi nhưng mọi tác giả đều khuyên đừng lo lắng về điều đó vì những năm tháng đầu đời trẻ cần vòng tay của cha, mẹ hơn bao giờ hết.
3. Trò chuyện với trẻ như thế nào? Làm thế nào để dạy trẻ về ngôn ngữ?
Từ khi trẻ mới sinh ra mẹ là người cho trẻ bú, ru trẻ ngủ, tắm cho trẻ, dẫn trẻ đi chơi... Vậy thì từ lúc sinh ra ấy những lúc cho bú, cho ăn, tắm, dẫn đi dạo ấy hãy nói chuyện với trẻ thật nhiều. Ví dụ như nói chuyện với trẻ bằng cách chỉ vào các bộ phận mắt, mũi, miệng...của mình rồi nói tên. Khi ăn hãy giơ các đồ vật như thìa, bát, đĩa rồi nói tên cho trẻ. Khi di dạo hãy chỉ cho trẻ cái cây, bông hoa, nói tên chúng cho trẻ...là những ví dụ thiết thực nhất về việc dạy cho trẻ sự phong phú về ngôn ngữ. Từ 0 tháng tuổi trẻ đều tiếp thu những thông tin đó (đã giới thiệu ở thời kì pattern period) dù chưa lí giải được, nhưng những gì ta dạy trẻ lúc này chính là nền tảng cơ bản để sau này trẻ có được lượng ngôn ngữ thật phong phú sẽ giúp trẻ nhanh biết nói, kích thích sự phát triển của trí não. Đồng thời nó cũng là cách khơi gợi trí tò mò và ham học hỏi ở trẻ.
Đọc truyện cổ tích, chuyện về các nhân vật nổi tiếng, dạy trẻ học thuộc thơ, bài hát chính là cách tốt nhất để tạo sự phong phú về vốn từ cho trẻ, đồng thời còn giúp trẻ nhớ lâu.
4. Nếu không học piano, học nhạc thì còn cách nào khác để phát triển trí tuệ, đặc biệt là thính giác
Cho trẻ nghe nhiều bài hát, nhạc có âm điệu vui tươi. Nhưng tiếng nói thực tế của che mẹ vẫn là điều tuyệt vời và quan trọng hơn cả những tiếng nhạc từ trong loa. Nếu cha mẹ nào là những người thích hát thì không gì tuyệt vời bằng hát cho con bạn nghe những bài hát thiếu nhi, hay những bài hát bạn yêu thích, hay hát để ru khi con ngủ. Có nhiều tác giả khuyên rằng bạn có thể thu giọng nói mình vào băng trước khi đi làm rồi nhờ ai trông trẻ mở lên cho trẻ nghe nhiều lần trong ngày. Ngoài ra, bước sóng của âm nhạc có tần số khác với tần số bước sóng của giọng nói nên trẻ sẽ dễ tiếp thu bước sóng của âm nhạc hơn, và những bước sóng ấy sẽ kích thích trí não hoạt động nhiều hơn. Khi trẻ lớn hơn một chút thì dạy trẻ học hát.
5. Hãy huy động sự giúp đỡ từ những người thân để cùng nuôi dạy trẻ
Đầu tiên là người cha, rồi đến ông bà, người giúp việc, người trông trẻ. Trước tiên hãy đả thông tư tưởng về phương pháp nuôi dạy trẻ sớm từ 0 tuổi cho những người thân, giúp họ hiểu tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng trẻ từ 0 tuổi. Khi nhờ những người thân phụ giúp trong việc dạy dỗ trẻ thì nhất thiết phải là người mình tin tưởng, tránh để ảnh hưởng xấu đến con mình. Nếu đã quyết tâm áp dụng phương pháp nuôi con sớm thì phải giữ vững lập trường của mình. Vì giai đoạn càng nhỏ thì trẻ càng dễ bị ảnh hưởng bởi người gần gũi với mình nhất, do đó nếu cha mẹ không để ý thì con cái mình sẽ dễ bị nhiễm những tật xấu của người xung quanh.
6. Hãy luôn để ý đến cảm xúc và tâm trạng của trẻ
Hãy để con cái học với sự yêu thích chứ không phải là ép buộc. Không phải trẻ nào cũng thích âm nhạc, không phải trẻ nào cũng thích vẽ...hãy theo dõi con cái mình để nhận biết sở thích, sự hứng thú và từ đó khích lệ trẻ. Hãy luôn nhớ rằng càng khi còn nhỏ mà trẻ được dạy dỗ nhiều về cái gì, được tiếp xúc nhiều với cái gì thì lớn lên trẻ có khuynh hướng có năng khiếu hay yêu thích cái đó. Hãy luôn dừng mỗi bài học trước khi trẻ bắt đầu thấy chán. Hãy chỉ dạy trẻ khi nào cả trẻ và cả cha, mẹ có tâm trạng vui.
Lời cuối:
Phương pháp vẫn chỉ là phương pháp và sự thành công còn tùy thuộc vào sự nỗ lực và nghiêm túc của các bậc cha mẹ, phụ thuộc vào tố chất mỗi đứa trẻ có, vào yếu tố gia đình và xã hội. Điều quan trọng nhất là chúng ta hãy giúp mỗi đứa trẻ được phát huy tối đa những khả năng vô hạn mà trẻ có từ khi trẻ mới sinh ra. Giúp trẻ có nền tảng vững chắc để có thể trở thành một người vừa hiểu biết, tự tin, tự lập và vừa biết yêu thương người khác. Muốn thể thì chỉ khi từ nhỏ trẻ phải được cảm nhận đầy đủ tình yêu thương, sự quan tâm và trò chuyện với cha mẹ thì lớn lên trẻ mới biết sống yêu thương và quan tâm đến người khác. Những kiến thức khác nếu có điều kiện người dịch sẽ viết vào một note khác để ai có quan tâm đón đọc.
Người dịch: Nguyễn Thị Thu
Cám ơn chị Nguyen Thi Thu đã dịch 1 bài rất bổ ích ;)
Nếu tương lai bạn sẽ làm Bố hoặc làm Mẹ thì hãy bỏ chút thời gian vàng để đọc lấy những kinh nghiệm quý hơn vàng này nhé ^^
Hơi dài 1 tút mn cố gắng đọc nha :) ganbatte ¥¥
Xin chia sẻ với các bạn phần lược dịch của Facebooker Nguyen Thi Thu về phương pháp nuôi dạy con của người Nhật do những nhà giáo dục nổi tiếng: SHICHIDA Makoto, IBUKAI Masaru, KIMURA Kyuichi đã dày công nghiên cứu và viết ra những cuốn sách tuyệt vời làm thay đổi số phận của rất nhiều con người, giúp ích cho sự tiến bộ của giáo dục Nhật Bản. Bài viết khá dài, nhưng rất hữu ích cho các bạn đó. Chúc mọi người buổi tối vui vẻ. Và hãy like nếu bạn thích bài viết này nhé. Cảm ơn các bạn.
Phương pháp nuôi dạy con sớm (0-6 tuổi)
Người dịch: Nguyễn Thị Thu
Lời nói đầu
Người dịch (không trích dẫn hoàn toàn 100% vì sợ bản quyền) những cuốn sách này chỉ có một mong ước duy nhất là chia sẻ những kiến thức về nuôi dạy trẻ đến tất cả những ai quan tâm, những ai chưa biết về phương pháp nuôi dạy trẻ từ 0 tuổi, với ước mong thông qua những kiến thức này các bậc cha mẹ sẽ tìm ra phương pháp nuôi dạy tốt nhất dành cho những thiên thần nhỏ của mình. Trẻ em chính là tương lai của Việt Nam. Người dịch không phải là chuyên gia dịch thuật nên có thể có những lỗi văn phạm hay từ ngữ chuyên môn không được chuẩn xác thì xin người đọc hãy lượng thứ vì mình chỉ dịch voluunter thôi.
Khi muốn chia sẻ thông tin trong bài viết này thì mọi người hãy luôn ghi nhớ những tác giả SHICHIDA Makoto, IBUKAI Masaru, KIMURA Kyuichi và nên cảm ơn họ vì họ là một trong số rất nhiều nhà giáo dục đã viết ra những cuốn sách tuyệt vời làm thay đổi số phận của rất nhiều con người, giúp ích cho sự tiến bộ của giáo dục Nhật Bản.
Dù tựa đề ghi là từ 0-6 tuổi nhưng những cách cha mẹ dạy con cái giúp trẻ hình thành nhân cách hay phương pháp giúp trẻ thích học tập thì vẫn có thể áp dụng với những trẻ lớn hơn 6 tuổi.
Các cuốn sách tham khảo:
1. Cuốn sách chủ đạo là
Nuôi dưỡng con để phát triển toàn diện về trí tuệ và tài năng, tác giả SHICHIDA Makoto
赤ちゃん＊幼児の知力と才能を伸ばす本, 七田 眞
2. Tham khảo thêm từ các cuốn sách sau:
2.1 Nuôi con từ 0 tuổi những điều người mẹ cần làm, tác giả IBUKAI Masaru
0歳からの母親の作戦、井深 大
2.2 Bắt đầu dạy trẻ từ mẫu giáo là quá trễ, tác giả IBUKAI Masaru
幼稚園では遅すぎる、井深 大
2.3 Thiên tài và sự giáo dục sớm, tác giả KIMURA Kyuichi
早教育と天才、木村久一
Lời khuyên của các tác giả dành cho các bậc cha mẹ trước khi áp dụng những điều được viết trong sách:
Điều đầu tiên mà tất cả các tác giả của những cuốn sách này, đều là những nhà giáo dục nổi tiếng của Nhật, muốn khẳng định rằng những ai áp dụng phương pháp nuôi dạy trẻ được viết trong những cuốn sách này với mong muốn biến con mình trở thành những thần đồng hay thiên tài thì đừng đọc nó, vì mục đích của tác giả viết ra những phương phải đó không phải là để biến những đứa trẻ trở thành thiên tài hay thần đồng. Mục đích là để các bậc cha mẹ hiểu được tầm quan trọng của việc nuôi dạy con từ sớm, từ đó biết cách nuôi dạy con để phát huy tối đa những khả năng và tố chất mà con cái của mình có, giúp con cái mình có nền tảng vững chắc về sức khỏe, trí tuệ, và nhân cách và sau này trở thành những người có ích cho xã hội.
Điều thứ hai là lật lại lịch sử của tất cả thiên tài hay thần đồng trên thế giới này đều có chung một điểm là họ đều không phải là do thiên bẩm hay do trời phú cho họ tài năng đó, mà 99% những người đó đều được áp dụng phương pháp nuôi dạy từ sớm, tức là được cha mẹ họ nuôi dạy từ khi mới lọt lòng (Kimura Kyuichi). Yếu tố gen chỉ chiếm một phần rất nhỏ, còn lại tất cả những tài năng phi thường mà họ có được đều được hình thành nhờ giai đoạn nuôi dưỡng đúng đắn từ 0-6 tuổi, đặc biệt là giai đoạn từ 0-3 tuổi.
Điều thứ ba là vì sao phải nuôi dạy trẻ từ sớm? Bởi vì bộ não của trẻ chỉ phát triển đến năm 6 tuổi, còn sau 6 tuổi thì hầu như không phát triển nữa. Và giai đoạn từ 0-3 tuổi (bộ não hoàn thiện 80%) là giai đoạn trẻ có khả năng học tập tốt nhất, khả năng nhớ, liên tưởng,...là vô hạn, nó cũng quyết định sự hình thành về tính cách và năng lực của trẻ. Nếu ví khả năng mà bộ não của trẻ tiếp nhận thông tin và tri thức như một chiếc computer thì giai đoạn 0-3 tuổi giống như là hardware còn sau giai đoạn đó chỉ như là software mà thôi. Chúng ta thường hay cho rằng trẻ con thì không biết gì, mặc nhiên coi việc giáo dục trẻ là bắt đầu khi trẻ đi mẫu giáo, hay vào lớp 1 trở đi mới chú trọng. Thực tế nghiên cứu lại cho thấy phát triển trí tuệ của trẻ sau 4 tuổi là đã quá trễ, đợi đến khi vào lớp 1 thì lại càng không thay đổi nhiều được trí tuệ hay khả năng của trẻ nữa.
Điều thứ tư là thời kì 0-3 tuổi là thời kì không một ai có thể thay thế được vị trí và vai trò của người mẹ trong việc nuôi dạy trẻ. Sợi dây gắn kết được hình thành giữa mẹ và trẻ đã có từ khi trẻ trong bụng mẹ, rồi khi trẻ được sinh ra thì mẹ chính là người gần gũi nhất. Tình thương của người mẹ được trẻ cảm nhận vô cùng đặc biệt so với những người khác, đặc biệt là giọng nói của mẹ. Nếu giai đoạn này mà trẻ phải xa mẹ và được người khác chăm sóc thì trẻ sẽ không bao giờ cảm nhận đầy đủ được tình yêu của mẹ, dù sau này người mẹ có muốn bù đắp bao nhiêu đi nữa. Hơn nữa, giai đoạn này sự hình thành tính cách, năng lực, trí tuệ của trẻ là phát triển mạnh mẽ nhất, nếu người mẹ không ở bên mỗi ngày thì trẻ sẽ không được phát huy hết khả năng của mình, và tính cách của trẻ cũng bị ảnh hưởng bởi những yếu tố của người xung quanh nhiều hơn là của mẹ. Vì thế đừng bao giờ giao việc chăm con, chơi với con cho người khác ở giai đoạn này.
Điều thứ năm là phương pháp áp dụng nuôi con từ sớm có thể dành cho mọi gia đình dù giàu có hay khó khăn về tiền bạc. Bởi vì sao ? Để có thể nuôi dạy con tốt thì dù có phương pháp tốt, có nhiều tiền thế nào đi nữa mà các bậc cha mẹ thiếu đi bốn yếu tố sau thì không thể nào thành công được đó là: Yêu Thương, Kiên Nhẫn, Trò Chuyện và Khen Ngợi. Những điều đó cha mẹ nào cũng có thể cho con cái mình, nó chỉ phụ thuộc vào cách mà cha mẹ làm mà thôi.
Chương 1：Nuôi dưỡng con bằng cảm nhận của cha mẹ
Point 1 : tất cả các bé sơ sinh đều là thiên tài
· Trẻ càng nhỏ tuổi thì não càng linh hoạt và tốc độ tiếp thu càng nhanh và lượng thông tin tiếp thu càng nhiều
0-3 tuổi là giai đoạn mà tất cả những gì trẻ được tiếp nhận, được dạy sẽ được lưu giữ và hấp thụ hoàn toàn trong ý thức tiềm tại 潜在意識 (深い意) của não.
· Giai đoạn 6 tháng đầu đời của trẻ là giai đoạn cơ bản nhưng quan trọng nhất để giúp trẻ phát huy khả năng ngôn ngữ. Trẻ không tiếp nhận ngôn ngữ theo cách giống như người lớn là lí giải nó rồi lưu vào bộ não, mà là tiếp thu một cách tự nhiên như là thuộc lòng vào trong ý thức tiềm tại 潜在意識(深い意) của não. Sau đó khi sự lí giải của trẻ tăng dần thì những ngôn ngữ đó cũng được tích lũy trong não cũng sẽ được trẻ dần lí giải, và rồi sẽ tự động được trẻ phát ra thành tiếng nói. Chính vì thế ngôn ngữ dù khó đến mấy thì trẻ cũng đều có thể lí giải được. Bất kì ngôn ngữ nào trẻ cũng có thể tiếp nhận được. Nếu giai đoạn này mà cứ để trẻ nằm im, không kích thích về âm thanh hay ngôn ngữ là làm mất khả năng tiếp nhận và lí giải ngôn ngữ của trẻ.
· 「刻印づけの方法」にみるテレビの意外な害悪: Khi đứa trẻ vừa ra đời thì mỗi một sự tiếp nhận từ thế giới bên ngoài đều được trẻ lí giải rằng nó là một ấn tượng mang một ý nghĩa nhất định nào đó. Sau khi sinh 1 tháng rưỡi là trẻ có thể nghe được âm thanh, nhìn được xung quanh. Từ thời khắc đó nếu cho trẻ coi tivi thì trẻ sẽ không còn phản ứng với những lời nói chuyện của mẹ nữa. Kết quả là trẻ sẽ không nói được, không chăm chú nhìn mẹ, không tập trung nhìn vào một cái gì, thích tivi hơn là thích nghe giọng nói của mẹ, chậm tự lập, không phân biệt được đâu là nguy hiểm, thích những thao tác về máy móc...
· 赤ちゃんに知的な刺激を与える: Ở giai đoạn 0 tuổi hay 1 tuổi nếu ta cho trẻ tiếp xúc với môi trường giáo dục tốt và đa dạng thì trẻ sẽ càng có khả năng thích ứng cao và phát triển nhanh. Chính vì thế giai đoạn này nếu ta cho trẻ tiếp xúc với nhiều môi trường để phát triển 5 giác quan thì nó sẽ là nguồn nội lực tiềm tàng giúp tri giác của trẻ sẽ tiến bộ vượt bậc so với nếu ta dạy trẻ từ 2 hay 3 tuổi trở đi.
Point 2：赤ちゃんの学習は大人の学習と異なる Cách trẻ con học tập khác với cách của người lớn
そのまま覚えるパターン学習: pattern poriod (Thời kì lặp đi lặp lại)
Thời kì con từ 0-2 tuổi gọi là pattern poriod, giai đoạn nên cho trẻ tiếp xúc với các sự vật được đặc trưng bởi tính không gian hay trừu tượng như là hình họa, màu sắc, âm thanh ví dụ như là tranh ảnh để phân biệt màu sắc; dạy trẻ nhận biết mặt chữ, logo, cho xem các hình khối để nhận biết các loại hình tròn, vuông, chữ nhật...; nghe nhạc để cảm nhận âm thanh.
Đây là thời kì mà trẻ chưa thể tiếp thu ngay những điều được dạy bảo nên cha mẹ phải thường xuyên lặp đi lặp lại để cho trẻ nhớ. Đây là thời kì cần sự chuyên tâm của người mẹ, sự kiên nhẫn, tinh ý để phát hiện ra những thay đổi dù là nhỏ nhất của trẻ. Giai đoạn 0-2 tuổi này cũng không đòi hỏi trẻ phải hiểu hay có thể lí giải mọi thông tin chúng được tiếp nhận.
Thời kì này mọi thông tin hay thế giới quan sẽ được trẻ tiếp thu một cách vô thức và như là học thuộc lòng và được kí ức lại trong bộ não thông qua khả năng học tập đặc biệt mà chỉ thời kì này mới có. Mỗi thứ tiếng nước ngoài có đặc trưng phát âm riêng, vì thế khi trẻ nghe tiếng nước ngoài, trẻ ghi nhớ nó bằng cách tự bản thân trẻ sẽ tạo cho mình một bộ phận tiếp thu đúng ngôn ngữ đó, và ghi nhớ một cách như học thuộc lòng, lưu giữ nó vào bộ não. Rồi một lúc nào đó bản thân trẻ sẽ tự nhiên nói được những từ đó bởi vì nó đã được trẻ lưu giữ vào não và giờ chỉ là phát âm ra theo bản năng.
· 一つひとつ覚える個別学習: Giai đoạn học thuộc lòng này việc dạy trẻ phải được lặp đi lặp lại thì mới giúp trẻ nhớ được. Nếu cho trẻ nghe nhiều rất nhiều từ vừng rất nhiều ngôn ngữ phong phú thì khả năng tiếp nhận và thích ứng của trẻ cũng sẽ nhanh. Bởi vì như thế nó làm cho sự liên kết và truyền tải thông tin giữa tế bào này với tế bào kia trong não trẻ (tạm gọi là đường truyền thông tin trong não) sẽ bền chặt hơn, gắn kết mạnh mẽ hơn, có thể tiếp nhận và xử lí nhiều thông tin phức tạp hơn.
Point 3: 赤ちゃんの能力はこんなふうに発達する Năng lực của trẻ phát triển như sau:
· Từ khi sinh đến 6 tuổi chia làm 3 giai đoạn:
-0-6 tháng tuổi: Phát triển năng lực cảm nhận thông qua các giác quan (感覚): thời kì quan trọng nhất
-6 tháng - 3 tuổi: Phát triển năng lực biểu hiện và sáng tạo
-3-6 tuổi: Phát triển kĩ năng tư duy
· 0-6 tháng tuổi:
Trẻ sẽ nghe được 2 tai cùng một âm sau khi sinh được 2 tuần. Từ lúc này cho trẻ nghe các âm thanh, nghe nhạc, nghe tiếng nói càng nhiều càng tốt. Sau khi sinh được 1 tháng trẻ sẽ nhìn được 2 mắt vào một điểm, nhưng mắt hoạt động nhìn xoay quanh được thì phải sau vài tháng. Vì thế thời kì này là thời kì mẫn cảm nhất của trẻ. Bắt đầu từ khi trẻ được 4 tháng hãy cho trẻ nhìn tranh, ảnh, màu sắc càng nhiều càng tốt. Hãy cho trẻ tiếp xúc với những bức tranh nổi tiếng, tuyệt vời nhất chính là ta đã giúp trẻ một điều tốt là giúp trẻ tiếp xúc với những điều tuyệt vời nhất ngay từ khi chúng mới làm quen với thế giới này. Giai đoạn này trẻ có thể phân biệt các màu sắc giỏi hơn những gì người lớn chúng ta tưởng tượng bởi trẻ sẽ cảm nhận những màu sắc thông qua sự phản xạ của ánh sáng một cách vô thức. Thời kì này nếu đồng thời ta cho trẻ vừa nghe và vừa nhìn (thị giác và thính giác đồng thời) như vừa cho trẻ nhìn vừa đọc cho trẻ, vừa hát cho trẻ nghe, lặp đi lặp lại nhiều lần như thế là phương pháp dạy trẻ vô cùng hiệu quả.
· 6 tháng -3 tuổi:
- Thời kì phát triển tính tự phát, khả năng biểu hiện, tự lập và sáng tạo. Giai đoạn này nếu ta để trẻ tự do phán đoán thì trẻ sẽ phát huy hết khả năng tự phán đoán của mình. Ví dụ khi cho trẻ tờ giấy to và bút…để vẽ, thay vì đưa trẻ miếng giấy đã cắt sẵn để trẻ tha hồ tự do vẽ, tự do phán đoán xem mình muốn vẽ như thế nào. Treo đồ chơi lơ lửng trên cao rồi cho trẻ với để trẻ nắm lấy được, , và nếu trẻ nắm được thì đó là một bước tiến bộ của trẻ. Đưa cho trẻ tờ báo nếu trẻ có xé rách thì hãy chấp nhận, đưa đồ chơi mà trẻ ném đồ chơi, phá hỏng đồ chơi cũng hãy chấp nhận mà đừng la mắng vì đó là cách trẻ tiếp nhận và tìm hiểu thế giới thông qua những hành vi của chúng. Cho trẻ xem thật nhiều tranh về đồ vật, động vật, thực vật, xe cộ…. đồng thời hãy nói tên những đồ đó khi cho trẻ nhìn. Từ độ tuổi 1-1 tuổi rưỡi thay vì những đồ chơi đơn giản hãy cho trẻ chơi những đồ chơi có tính sáng tạo như những viên gỗ xếp hình, bút màu và giấy. Tuy nhiên khi cho trẻ bút màu để vẽ thì ban đầu chỉ nên cho 1-2 màu rồi sau đó mới cho nhiều màu. Chơi với trẻ bẳng cách chơi trò xếp đồ vào thùng, tìm đồ vật giữa các đồ vật khác...
- 1 tuổi-1 tuổi rưỡi hãy dẫn trẻ ra bãi cát để chơi, dẫn trẻ đi dạo công viên, vườn hoa, nhặt đá sỏi, xếp gỗ để trẻ tiếp xúc với những môi trường phát huy khả năng sáng tạo.
- 2-3 tuổi hãy đọc thật nhiều ehon cho trẻ và lặp đi lặp lại những cuốn ehon đó nhiều lần. Những cuốn truyện là những câu chuyện ngắn có tranh minh họa dành cho thiếu nhi gọi là ehon. Truyện tranh được xuất bản ở Việt Nam như "7 viên ngọc rồng", "Siêu quậy Teppi" thì tiếng Nhật gọi là manga, và chưa có cuốn sách nào về giáo dục trẻ em khuyên phụ huynh đọc manga cho trẻ từ khi còn nhỏ cả). Dẫn trẻ đến công viên, viện bảo tàng, sở thú. Cho trẻ dùng nhiều lại bút màu, giấy cũng to hơn để trẻ có thể phát huy hết tính sáng tạo cả mình. Giai đoạn này nếu trẻ làm gì, vẽ gì, có làm bẩn ta cũng đều nên khuyến khích trẻ làm, khen trẻ chứ không nên ngăn cấm hay chê bai. Cũng không được can thiệp hay chỉ đạo vào việc trẻ đang làm, không được dạy trẻ phải làm như này, làm như thế kia mà hãy để tự trẻ làm. Hãy theo dõi sự tiến bộ hàng ngày của trẻ, đó là việc làm cực kì quan trọng để có thể tìm ra các phương pháp mới dạy cho trẻ mỗi khi nhận ra sự tiến bộ hay thay đổi ở trẻ.
- 4 tuổi thì trẻ có thể phân biệt được đầu, tóc, chân tay khi vẽ người, nhận biết các sự vật. 3 tuổi chỉ là vẽ theo cảm tính, vô ý thức nhưng khi 4 tuổi là sự liên tưởng và sáng tạo.
· 3-6 tuổi: phát huy khả năng tư duy
Đại não sẽ chia làm hai bộ phận là não trước và não sau. Não sau là nơi xử lí thông tin, thị giác và tri giác, lí giải và phán đoán. Kí ức thì lưu giữ ở não hai bên. Từ tai về phía trước đầu là não trước, nơi xử lí những điều liên quan đến động lực (意欲), tư duy, sáng tạo. Và não trước cũng là nơi cư trú của cảm xúc như vui sướng hay đau khổ. Vì thế 0-3 tuổi là chú trọng phát triển não sau, 3-6 tuổi là phát triển não trước. 3-6 tuổi là giai đoạn quan trọng kết hợp chơi và huấn luyện bộ não của trẻ thông qua những trò chơi như là dùng kéo, gấp giấy, xếp hình…nhưng vẫn cần phải lặp đi lặp lại. Giai đoạn này cho trẻ chơi violin hay piano sẽ rất hiệu quả.
Chương 2: Nuôi dạy trẻ từ 0-4 tuổi
· Tiếng nói, ngôn ngữ ngay từ khi trẻ được 2 tuần tuổi là bắt đầu cho trẻ nghe, tiếp xúc càng nhiều, càng phong phú về vốn từ, về thể loại, ngữ điệu thì tâm hồn và tinh thần của trẻ cũng sẽ càng trưởng thành.
· 0-1 tuổi: chia làm 4 giai đoạn như sau:
- 0-3 tháng: vận động chân và tay, phát triển 5 giác quan
Thị giác: Sau khi trẻ được 1 tháng tuổi thì có thể cho trẻ nhận biết màu sắc đen-trắng, hãy áp dụng mỗi ngày liên tục trong 1 tuần, mỗi lần chỉ 1-2 phút. Luyện cho trẻ khả năng tập trung từ 5 giây đến 1 phút. Đến 6 tháng tuổi trẻ nhận biết được màu sắc khác nhau, các hoa văn khác nhau. Xung quanh tường nơi trẻ ngủ hãy treo hoặc viết các chữ, từ vựng với màu sắc, kích thước khác nhau, bế trẻ đến trước bảng chữ có thể vừa là chữ cái, vừa có thể là từ vựng vừa chỉ vào mỗi chữ và vừa đọc cho trẻ nghe, mỗi chữ chỉ dừng lại 1-2 giây thôi, nhưng ngày nào cũng lặp đi lặp lại.
Thính giác: Mỗi ngày chỉ cho trẻ nghe nhạc 30 phút, mỗi lần 15 phút, những bản nhạc nhẹ nhàng hay có âm hưởng dịu dàng (cũng không nhất thiết phải là nhạc cổ điển nếu như cha mẹ không thích loại nhạc đó). Nếu cho nghe lâu trẻ sẽ quên mất không nghe tiếng của mẹ nữa. Khi nghe nhạc cho trẻ đứng trên đùi rồi nhún nhảy theo tiếng nhạc. Quan trọng hơn cả vẫn là cho trẻ nghe được nhiều nhất giọng nói của mẹ. Hãy chơi với trẻ bằng cách là chỉ vào từng bộ phận trên mặt, tay chân, giơ đồ vật lên và nói tên. Dẫn trẻ ra công viên, chỉ vào bông hoa hay mỗi bộ phận của chúng rồi nói tên. Đọc cho trẻ nghe những bài thơ nổi tiếng, hát cho trẻ nghe.
Xúc giác: Khi trẻ bú mẹ đó là khoảnh khắc đầu tiên trẻ được dạy về bài học xúc giác, mới đầu trẻ sẽ vụng về chưa biết điều chỉnh núm vú nhưng rồi sẽ học và điều chỉnh núm vú của mẹ vào đúng vị trí miệng mình rất nhanh. Mới đầu hãy cho đầu vú mẹ chạm vào môi trên, môi dưới, má, cằm trẻ để trẻ học và điều chỉnh vị trí đầu vú chính xác. Rồi cho trẻ chạm vào các vật dụng khác như là cho đầu ống mút chạm vào môi trẻ…
Vị giác: Hãy cho trẻ nếm chút một nước ấm, nước lạnh, cay, chua…để trẻ cảm nhận các vị giác khác nhau.
Cầm, nắm: Cho trẻ nắm lấy ngón tay của mẹ. Luyện cho trẻ dùng lực nâng đỡ cơ thể thông qua sự cầm, nắm của bàn tay.
Mùi thơm: Cho trẻ ngửi các mùi thơm
- 4-6 tháng: lẫy, lật mình
Trẻ có thể nhìn thấy vật từ cách 3 m, có thể với để cầm nắm những vật ngay trước mắt mình. Lúc này rất cần cha mẹ ở bên trông trẻ. Khi trẻ còn trong bụng mẹ mà mẹ nói chuyện nhiều với thai nhi thì sau khi sinh 3 tháng là trẻ có thể e, a phát ra âm thanh và bắt đầu trò chuyện.
Thị giác: Cho trẻ coi những bức tranh nổi tiếng. Dẫn trẻ đi dạo để trẻ tiếp xúc với nhiều những hiện tượng và thế giới xung quanh. Khi gặp mỗi sự vật, hiện tượng, mỗi đồ vật vừa chỉ cho trẻ vừa không quên nói luôn tên của chúng cho trẻ biết và nhắc đi nhắc lại tên chúng nhiều lần. Lặp lại việc đó với bảng chữ cái, từ vựng hay kí hiệu. Hãy quan sát khi bặt điện và nhìn xem phản ứng của trẻ trước sự khác nhau của áng sáng để xem trẻ có bị bệnh gì về mắt không.
Thính giác: Cho trẻ nghe âm thanh của tự nhiên trong công viên khi bế trẻ đi dạo, hay tiếng trống, tiếng nước chảy và các âm thanh khác…Khi trẻ bắt đầu biết nói chuyện biết ê,a thì hãy nhìn vào mắt trẻ khi nói chuyện, và nói chuyện thật rành rọt, khi nói có thể dùng tay chân để diễn đạt cho trẻ. Thông qua mỗi lời nói của mẹ trẻ sẽ học thuộc lòng và ghi nhớ vào trong não. 3 tháng trẻ nghe rõ tai phải, đến 4 tháng thì nghe cả 2 tai. Trẻ càng nhỏ thì cha mẹ khi nói chuyện với trẻ càng phải nói to, rõ ràng.
Xúc giác: Giúp trẻ phát triển khả năng cầm nắm, cho trẻ sờ vào các loại vải và các nguyên liệu khác nhau. Hãy chơi trò cần câu với trẻ ở thời kì này, khi trẻ gần với tới đồ gì thì ta dịch ra xa để giúp trẻ rướn người để lấy được đồ nó muốn. Cách làm này sẽ giúp thúc đẩy hứng thú học tập ở trẻ. Chơi trò nắm bàn tay, mở bàn tay, chạm nước nóng, chuyển tay qua nước lạnh…
Vận động: Cho trẻ nằm trên bụng và rướn đầu lên
- 7-10 tháng: có thể bò
Thị giác: Cho trẻ nhìn gió thổi, chuông gió, công viên, lá rơi, chim kêu, cảnh tụi trẻ con chơi trong công viên, hãy bế trẻ khi dẫn trẻ đi dạo hoặc nhìn thì trẻ sẽ cảm nhận nhều hơn là cho trẻ ngồi trong xe đẩy.
Thính giác: Cho trẻ nghe những ca khúc melody, nghe nhiều loại âm thanh, thể loại và ngôn ngữ khác nhau. Cho trẻ nghe những bài hát thiếu nhi thế giới. Ở việt Nam thì có thể cho trẻ nghe những bài hát ru, dân ca...
Xúc giác: Hãy cho trẻ sờ ngón tay cha, mẹ, cho trẻ xé thử giấy, báo, dùng tay ấn đồ, quay tròn, đập vào các đồ vật…Hãy cùng chơi trò ném bóng với trẻ, trò đóng mở nắp hộp…
Vận động: Hãy tập cho trẻ gật đầu hay trả lời. Khi trẻ bò hay lẫy thì hãy dùng tay ấn, hay đẩy giúp trẻ có động lực cố lên.
- 11-12 tháng: lẫm chẫm bước được
Thị giác: Cho trẻ đọc ehon, sách từ điển, đứng trước bảng chữ, từ vựng để tập đọc, đứng trước gương rồi cùng nói chuyện với mẹ. Dẫn trẻ đi dạo mỗi ngày. Cho nhìn những động vật, những cái mà trẻ thích.
Thính giác: Bắt chước tiếng kêu của động vật. Hỏi vị trí mắt, tay, tai, mũi…nằm ở đâu. Hãy dùng những từ “đưa cho mẹちょうだい”, “không được” ダメ là những từ trẻ có thể lí giải được. Chơi trò ú tim với trẻ [いないいないばあ]. Đây là giai đoạn trẻ thích ném những gì có trong tay nên hãy cho trẻ trải nghiệm với nhiều cảm giác mới lạ. Lúc này cũng là lúc trẻ bắt chước tiếng nói của ba mẹ, của mọi người xung quanh mà trẻ nghe được. Vẫn tiếp tục cho trẻ nghe nhạc, nghe bài hát như giai đoạn trên.
Xúc giác: Dạy trẻ vo tròn tờ giấy, sai trẻ nhặt đồ lên, đầu tiên là nhặt bằng 5 ngón tay rồi dần dần là nhặt đồ bằng hai ngón tay là ngón cái và ngón trỏ.
Đạo đức: Dạy trẻ đối xử với các đồ chơi. Chơi cùng trẻ những trò chơi như là di chuyển hay giấu đồ vật, đố trẻ tìm đồ được giấu. Đặt những đồ chơi cạnh khi trẻ ngủ. Đặt đồ vật trước mặt trẻ và ra lệnh để trẻ nhặt đồ theo yêu cầu. Dạy trẻ làm theo mình như vỗ tay, bắt chước…đặt đồ chơi ra xa để trẻ cố gắng vươn tới lấy.
Vận động: Cho trẻ bám thanh sắt, cho trẻ tập đi, leo lên chỗ cao và bò xuống chỗ thấp như bậc thang…cho trẻ ném đồ vật, chơi ném bóng...
Chữ viết, tập nói: Quan trọng nhất giai đoạn này là trẻ tập nói. Có thể bắt chước theo lời mẹ nói. Khi trẻ nhớ được một chữ thì hãy đố trẻ tìm đúng chữ đó trong một tập hợp chữ. Khi trẻ nhớ được chữ nào thì viết chữ đó lên giấy và cho trẻ nhìn. Nếu trẻ không nhớ thì cũng không nên nóng vội, mà phải luyện hàng ngày.
· 1-2 tuổi: Tập trung vào tập đi, tập nói, kỹ năng xử lí chơi đồ chơi
- Khi trẻ được 1 tuổi hãy cho trẻ vận động thật nhiều.
- Thời điểm thử nghiệm từ 1 tuổi-1 tuổi 8 tháng: cho trẻ làm bất cứ điều gì, dạy trẻ học bất cứ điều gì. Mỗi hành động của trẻ không còn vô thức như hồi dưới 1 tuổi mà đều có mục đích hay bao hàm suy nghĩ của trẻ, từ việc trẻ cầm đồ đạc để ném cũng mang ý nghĩa nhất định rằng đó là cách trẻ khám phá thế giới. Lúc này cha mẹ không được ngăn cấm “không được ném”… mà hãy để trẻ tự khám phá thế giới thông qua mỗi hành động của mình.
- Chọn đồ chơi mà kích thích khả năng trí tuệ mà sự tò mò của trẻ. Các đồ chơi đạt 3 yêu cầu: Trẻ thu được bài học gì từ đồ chơi đó, không gửi quá nhiều bài học trong mỗi đồ chơi, mẹ có thể tham gia chơi cùng trẻ. Kết hợp những trò chơi như so sánh nặng nhẹ, nhiều ít, to nhỏ, cho xem các hiện tượng tự nhiên. Kết hợp dạy trẻ làm theo yêu cầu” đưa cho mẹ”, dạy trẻ nói “cảm ơn”…
- Dạy trẻ tập nói mỗi khi có cơ hội như khi tắm, đi dạo công viên, siêu thị. Dạy trẻ đọc ehon từ khi 6 tháng tuổi và hãy lặp đi lặp lại suốt việc này. Thời kì này trẻ có tư duy phát triển rất nhanh và bắt chước cũng rất nhanh nên việc dạy nói cho trẻ hay cho trẻ biết nhiều từ vựng là một môi trường phong phú để trẻ phát triển.
- Cho trẻ chơi thú nhồi bông, cầu trượt, xếp hình, đếm thời gian, chữ, hoa quả, động vật thông qua các tấm card có in hình được bán ở hiệu sách.
- Đừng cho trẻ nghe CD, DVD nhiều mà hãy cho nghe tiếng nói thực tế như tiếng nói của mẹ, của người thân vì tiếng nói của người có sự chủ động chứ không thụ động như tiếng của máy móc. Đó là lí do hãy trò chuyện thật nhiều với trẻ thì trẻ sẽ nhanh biết nói.
- Mỗi lần chơi trò đếm chữ nếu như trẻ hứng thú thì ta sẽ kéo dài thời gian ra so với lần trước 2-3 phút, nhưng mỗi trò chơi không kéo dài quá lâu, ban đầu chỉ 5-10 phút rồi sẽ kéo dài lâu hơn sau mỗi lần. Thời kì này khả năng tập trung của trẻ còn ngắn nên ta sẽ chia làm nhiều lần trong ngày để chơi với trẻ. Ví dụ như trò dạy biết mặt chữ mỗi lần cho trẻ nhìn 1 giây rồi lướt rất nhanh các chữ. Hãy dừng các trò chơi khi nhận thấy trẻ bắt đầu có dấu hiệu chán. Vì nếu trẻ chán rồi mà ta cứ cố ép trẻ chơi thì sẽ dẫn đến trẻ sẽ trở nên ghét trò chơi đó và ghét học hành.
· 2-3 tuổi: là thời kì trẻ muốn tự lập và rất ham học hỏi nên hãy chú trọng đến vận động, tập nói, các kĩ năng đơn giản.
- Hãy lập ra lịch trình đi dạo để cho trẻ vận động, chơi bóng, cầu trượt,…đặt ra khoảng cách nhất định rồi cho trẻ tập chạy mỗi ngày, leo dốc, leo cầu thang…
- Đây là thời kì mà những từ nào trẻ nhớ được thì sẽ nhớ suốt đời. 2-2 tuổi 6 tháng là thời kì quan trọng nhất vì trẻ rất nhạy bén và nhạy cảm về ngôn ngữ.
- Khi tắm cho trẻ hãy hỏi trẻ muốn tắm ở đâu trước, nói tên các bộ phận cho trẻ, cho trẻ tự chọn trang phục để mặc…
- Chơi trò đố vui như nói tên những từ bắt đầu bằng chữ A, B, C…
- Hãy chơi trò tra cứu từ điển, sách tham khảo, một ngày cho trẻ đọc 5-10 cuốn ehon, chỉ cho trẻ mọi thứ xung quanh rồi nói tên cho trẻ khi đi bất cứ đâu.
- Dạy cho trẻ về quan hệ nhân quả hay tránh nguy hiểm giai đoạn này rất dễ mà cũng rất khó. Đừng bao giờ đổ tại đồ vật là xấu, đánh đồ vật khi trẻ bị ngã, bị đau mà hãy nói cho trẻ nguyên nhân là vì trẻ va vào nó nên mới bị đau…Ví dụ trẻ sờ vào đồ vật nóng bị bỏng thì không đổ lỗi cho đồ vật hư, đánh chừa đồ vật mà hãy nói rằng vì đồ vật nóng nên con sờ tay vào và bị bỏng. Hay khi trẻ khóc vì không lấy được đồ vật ở dưới gầm giường thì hãy đừng la mắng trẻ không được khóc mà hãy hỏi trẻ là con muốn lấy quả bóng dưới gầm giường đúng không. Khi trẻ được đáp ứng đúng tâm trạng thì nó sẽ có tác dụng rất lớn là trẻ sẽ nhớ được các từ biểu hiện tâm trạng hay cảm xúc của mình.
- Đọc truyện cổ tích, đọc sách cho trẻ trước khi đi ngủ
- Dạy trẻ tự làm những việc đơn giản như rửa tay, buộc dây giày, cài cúc áo, rửa mặt, đánh răng.
- Nếu trẻ có hứng thú với cái gì mà được đáp ứng thì sẽ kích thích sự ham học của trẻ rất nhiều.
- Hãy luyện cho trẻ giúp việc lặt vặt trong nhà, thường xuyên khen ngợi mỗi khi trẻ giúp mình làm gì. Đây cũng là một cách giúp trẻ vận động và luyện kĩ năng xử lí đồ vật, cầm nắm...Ngoài ra có nhiều bà mẹ không để trẻ làm gì vì nghĩ trẻ con nhỏ chưa biết gì, để trẻ chơi một mình còn mình thì bận rộn làm đủ thứ việc nhà mà không biết rằng kết hợp dạy trẻ làm việc nhà cùng mình vừa giúp mình giảm gánh nặng, và quan trọng hơn đó còn có tác dụng là một cách dạy trẻ học tập.
- Sau khi chơi xong hãy dạy trẻ tự cất đồ chơi. Cho trẻ chơi đất sét nặn để phát huy tính sáng tạo.
- Hãy dạy trẻ cách diễn đạt bằng lời nói đúng tâm trạng hay ý muốn của trẻ. Ví dụ như muốn đi tiểu, muốn ăn bánh, đau, vui, buồn…
- 2 tuổi là giai đoạn trẻ nhớ giỏi nhất. Vì thế hãy luyện trẻ về chữ cái, từ vựng, về học thuộc lòng, về tính toán, về đó vui như nhớ cờ các nước, tên các loài vật…chơi trò đoán đúng đồ vật được giấu. Dạy trẻ nhiều ngôn ngữ vì đây là giai đoạn trẻ có thể nhớ và phân biệt được những sự khác nhau nhỏ bé nhất của mỗi ngôn ngữ.
· 3-4 tuổi: Trẻ bắt đầu tư duy, hãy bắt trẻ bắt đầu suy nghĩ
- Khi trẻ bắt đầu lên 3 tuổi thì não trước phát triển cao nhất. Hãy để trẻ tập dùng những dụng cụ như đũa, kéo, vẽ tranh…tức là những trò chơi cần vận dụng trí óc.
- Hãy để 50% để trẻ tự lập và tự mình quyết định sẽ làm gì, hãy cho trẻ nhiều trải nghiệm mới. Hãy dạy trẻ về sông, núi, nước, thiên nhiên…dẫn trẻ đến viện bảo tàng, thư viện tra cứu sách….
- Hãy nói chuyện với trẻ bằng ngôn ngữ chuẩn, chính xác của người lớn thay vì nói với trẻ bằng ngôn ngữ trẻ con. Năng lực về giỏi tiếng quốc ngữ cũng tỉ lệ thuận với địa vị và thu nhập trong xã hội đủ chứng tỏ tiếng nói có vai trò rất quan trọng.
- Hãy dạy trẻ tiếng nước ngoài ở thời điểm này vì đây là thời kì trẻ có năng lực cao nhất.
- Đừng chỉ cho trẻ vui chơi mà quên mất đây cũng là thời kì quan trọng để trẻ có thể học tập và thông qua việc học tập đó mà phát huy được hết khả năng về năng lực và trí tuệ của mình. Mỗi ngày hãy dành ra 30 phút-1 tiếng để dạy cho trẻ về ngôn ngữ như dạy từ vựng, đọc sách.
- Thời kì này hãy chú trọng đến nuôi dưỡng sự tập trung cho trẻ.
· 4-6 tuổi: Phát triển óc sáng tạo, cá tính riêng
- Hãy tích cực trả lời những câu hỏi của trẻ. Luyện tính tập trung. Cùng chơi với trẻ. Hãy dạy trẻ ngôn ngữ để diễn đạt chính xác cảm xúc của mình. Hãy để trẻ quyết định mọi việc liên quan đến bản thân như mặc cái gì, ăn cái gì, đi đâu. Trẻ có làm gì sai hay thất bại thì cũng không nên la mắng mà nên khuyến khích.
Chương 3: Những khó khăn gặp phải khi dạy trẻ
· 3 điều cơ bản cần nhớ khi dạy cho trẻ: Đứa trẻ cần có một thể lực khỏe mạnh và một trái tim khỏe mạnh. Cần dạy cho trẻ những tri thức, năng lực tư duy, suy nghĩ. Mối quan hệ xã hội và đạo đức. Đừng nên đặt quá nhiều kì vọng vào trẻ để biến trẻ thành những con mọt sách, thành một cái máy thỏa mãn cho những kì vọng của mình. Hãy để trẻ học bằng sự yêu thích chứ không phải là gượng ép.
· 5 tiêu chuẩn để đánh giá nuôi dạy một đứa trẻ tốt
- Nuôi dưỡng trẻ thành một người biết coi trọng bản thân, tôn trọng người khác và đồng thời biết suy nghĩ đến lập trường của người khác
- Là người mang một suy nghĩ rằng không chỉ luôn phấn đấu để bản thân mình tốt hơn mà còn biết giúp đỡ những người khác cũng tốt hơn lên.
- Luôn mang tính sáng tạo.
- Mang năng lực chỉ huy và kéo người khác cùng cố gắng theo mình.
- Biết hiệp lực với mọi người và luôn có tinh thần hợp tác, tính cộng đồng, tính xã hội (社会性).
· Hãy nắm bắt đúng những tín hiệu mà trẻ muốn truyền đạt ở giai đoạn trẻ chưa biết nói. Ví dụ khi trẻ khóc vì đói mà ta không cho trẻ ăn thì về sau trẻ sẽ ngầm hiểu rằng tín hiệu đó đã không được ta chấp nhận, từ sau trẻ sẽ không còn phát ra tín hiệu nữa mà sau này có khuynh hướng bất mãn.
· Sau khi sinh đến 8 tháng tuổi là giai đoạn trẻ cần tình thương và sự gắn bó với cha mẹ nhất nên thời kì này hãy luôn âu yếm, ôm ấp trẻ để trẻ cảm nhận tình thương.
· Khi có thêm em bé cũng đừng quên dành sự quan tâm và những yêu thương cho đứa lớn. Ví dụ khi đang thay tã cho đứa bé mà đứa lớn mè nheo thì hãy ưu tiên đứa lớn trước, vỗ về và đáp ứng yêu cầu của đứa lớn. Đó là cách giúp đứa lớn cảm nhận nó vẫn luôn được yêu thương, từ đó dần dần ta sẽ trò chuyện và nhờ đứa lớn trông em…nó sẽ yêu em hơn, muốn chơi với em và bảo vệ cho em.
· Khi trẻ từ 1-3 tuổi:
- Khi trẻ 0 tuổi thì vô cùng nghiêm khắc nhưng khi trẻ qua 3 tuổi thì nên nới lỏng những nghiêm khắc ra.
- Khi nuôi dạy trẻ cần ở cha mẹ những đức tính sau: Nhẫn nại, chấp nhận là dù trẻ không thông minh như con nhà hàng xóm hay không như mình nghĩ thì hãy vẫn yêu thương, và đừng cự tuyệt là khi trẻ muốn trò chuyện thì hãy luôn lắng nghe, đừng kì vọng quá nhiều, đừng giữ và chăm sóc trẻ quá kĩ.
- Muốn trẻ vào nền nếp và biết nghe lời từ khi còn nhỏ thì đừng bao giờ tạo ra ngoại lệ. Ví dụ quy định mỗi ngày 9 giờ đi ngủ thì dù là ngày Tết hay có đám giỗ có nhiều người đông vui cũng hãy bắt trẻ tuân thủ đúng giờ đó. Khi đó cha, mẹ hãy nằm bên và đọc truyện, vỗ về cho trẻ ngủ.
· Những điều cơ bản nuôi và dạy trẻ bao gồm
- Sức khỏe cá nhân: Tự bản thân có thể chăm sóc những vệ sinh cá nhân như: tự ăn, đi tiểu, mặc quần áo, giữ vệ sinh khi chơi, bảo vệ mình khỏi nguy hiểm. Khi trẻ mặc quần áo dù nó mặc trái, mặc ngược thì cũng không được can thiệp vào mà hãy để trẻ tự nhận ra mình mặc trái và tự sửa. Trẻ tự chọn quần áo dù ta không thích thì hãy cứ chấp nhận vì nếu ta phản đối là làm thui chột khả năng sáng tạo của trẻ.
- Đạo đức và tinh thần: nhẫn nại (gaman), thân thiện, trung thực, nghe lời, cảm ơn
- Tính cộng đồng, giao tiếp xã hội và đạo đức xã hội: tinh thần trách nhiệm, ham muốn và yêu lao động, đối nhân xử thế, tri thức ngôn ngữ để giao tiếp, đạo đức.
Chương 4: Nuôi dưỡng trí tuệ và tư duy cơ bản của trẻ
· Ngôn ngữ sẽ giúp trẻ đến gần với thế giới rộng lớn hơn. Ngay từ khi lọt lòng mà trẻ được chú trọng dạy về ngôn ngữ thì đó là phương pháp tối ưu nhất cho trẻ.
· 2, 3 tuổi là giai đoạn mà trẻ học nhanh hơn đứa trẻ 6 tuổi
· Nếu mà trẻ hiểu được từ nào thì trẻ sẽ nhớ rất nhanh.
· Phương pháp dạy chữ sớm cho trẻ bắt đầu theo thứ tự như sau: chuẩn bị tinh thần sẵn sàng học hành Readiness cho trẻ, dạy từ vựng, cách đọc thứ tự các chữ, cách đánh vần, đọc từ ngắn 1 âm rồi chuyển đến từ vựng là từ ghép...tiếp đến là đọc đoạn văn ngắn, đọc đoạn văn dài. Kết hợp dạy chữ và chữ, từ vựng với việc viết chúng lên các tấm card. Hãy kết hợp chơi chữ như đoán chữ có nghĩa nghịch nhau, quan hệ nhân quả, từ đồng nghĩa…
· Các phương pháp để giúp trẻ học tập tốt:
- Hãy luôn nói chuyện với con, khi con mới sinh ra hãy trò chuyện với trẻ
- Bế trẻ và đi dạo bên ngoài
- Đọc truyện cổ tích
- Cho đọc truyện ehon (truyện có hình minh họa)
- Cho xem những bức tranh, nghe những ca khúc hay
- Mỗi ngày dẫn trẻ đi dạo
- Không dùng từ cấm đoán
- Không nói những chuyện rùng rợn
- Đừng nói xấu trẻ trước mặt người khác sẽ làm trẻ mất tự tin và nhút nhát
- Hãy khen những hành động của trẻ một cách cụ thể như: con xúc cơm giỏi quá, con vẽ đẹp quá…
- Không cho coi tivi
- Lặp đi lặp lại nhiều lần khi dạy cho trẻ
- Dạy trẻ phương pháp nhớ lâu bằng cách dạy trẻ học thuộc lòng những bài hát hay những bài thơ.
- Khi học hay chơi hãy dùng phương pháp phản ứng nhanh ví dụ như cầm một xấp flash card về bảng chữ cái rồi giơ ra trước mặt trẻ mỗi tấm card chỉ dừng lại 1 giây nói cho trẻ biết là chữ gì rồi chuyển qua tấm khác. Mỗi ngày chỉ vài chữ, và sau 5 ngày thì lại thay lần lượt 5 chữ đầu tiên bằng 5 chữ mới. Phương pháp này giúp não phải của trẻ phản xạ với tốc độ nhanh và có thể nhớ với khối lượng thông tin cực nhiều. Giai đoạn 0-3 tuổi là thời kì nên tập trung vào rèn luyện khả năng phản xạ của não phải vì não phải có tốc độ xử lí thông tin nhanh, nhiều hơn não trái rất nhiều, và cái gì được lưu giữ ở não phải thời kì này thì sẽ nhớ suốt đời.
- Cho trẻ vận động thật nhiều mỗi ngày vì quá trình vận động sẽ giúp não hoạt động linh hoạt hơn, tiếp thu thông tin sẽ tốt hơn.
- Hãy chuẩn bị vở tập viết cho trẻ
- Hãy ghi memory lại số lượng và tên những quyển sách trẻ đã đọc và thường xuyên tra bài lại bằng cách hỏi trẻ về nội dung câu chuyện. Không nên quên việc khen thưởng mỗi khi trẻ đọc xong một cuốn sách, kể xong một câu chuyện vì nó là động lực giúp trẻ hứng thú học tập hơn. Mỗi phần thưởng không cần nhiều và không nhất thiết phải giá trị, quan trọng là để trẻ nhận thấy được giá trị của sự cố gắng và có động lực vươn lên.
- Không quên 4 điều quan trọng: Tình thương, kiên nhẫn khi dạy con, trò chuyện với con mỗi ngày và hãy cho con biết chúng ta yêu chúng thế nào, khen ngợi con mỗi khi con làm một việc gì.
Tác Giả IBUKAI Masaru đưa ra những lời khuyên giúp trẻ có hứng thú học tập
1. Thời kì lặp đi lặp lại ta dạy trẻ những gì thì hãy quan sát để xem trẻ có hứng thú với cái gì, hình khối, hội họa, âm nhạc, sách truyện, ...để từ đó chuyển qua giai đoạn tạo hứng thú cho trẻ.
2. Khi trẻ đang tập trung hay có hứng thú làm gì thì không nên ngắt giữa chừng mà cứ để trẻ làm, dù lúc đó chuẩn bị ăn cơm hay có việc gì.
3. Để tạo hứng thú cho trẻ thì nên khen trẻ hơn là chê, vì nếu ba mẹ chê việc gì trẻ làm thì tự nhiên trẻ sẽ không có tự tin để làm cái đó nữa.
4. Khi khen trẻ thì nên khen là tốt, con đã cố gắng, con giỏi và thể hiện sự hài lòng, vui mừng của mình hơn là việc đánh giá việc trẻ làm là đẹp hay xấu. Nghĩa là chú ý đến quá trình trẻ cố gắng hơn là kết quả mà trẻ đã làm được tốt hay xấu.
5. Tránh dùng những từ ra lệnh với trẻ ví dụ mẹ cấm con..., hãy ăn cơm đi, hãy tắm đi, hãy thu dọn đồ chơi vào...mà thay bằng những từ như sao con không... nếu con làm...thì mẹ sẽ rất vui...
6. Nếu trẻ không ăn thì hãy nghĩ cách cải thiện món ăn để phù hợp với trẻ thay vì ép trẻ ăn đến phát khóc.
7. Cha mẹ cùng học với con cái là cách tốt nhất giúp con học hiệu quả. Ví dụ khi cho trẻ xem ti vi thì nên ngồi bên cạnh coi cùng trẻ rồi giải thích cho trẻ thay vì để trẻ ngồi coi ti vi một mình, cùng đọc truyện, cùng chơi...
8. Khi để trẻ trong trạng thái đói sẽ là điều kiện kích thích khả năng thích ứng của trẻ.
9. Không phải lúc nào cũng đáp ứng mọi đòi hỏi của trẻ, mà hãy đẻ trẻ trải qua cảm giác không có được điều mình muốn. Và đừng bao giờ đánh mất quyền và uy nghiêm của một người mẹ đó là con cái phải biết vâng lời và sợ lời mẹ nói. Nếu ta quá nuông chiều và cung phụng trẻ thì uy quyền của người mẹ sẽ không còn, con cái sẽ không còn sợ lời mẹ nói nữa.
10. Khi trẻ hỏi vì sao thì không nên giả vờ bỏ qua mà hãy trả lời. Nếu ta không biết câu trả lời thì hãy thành thực với trẻ và trả lời là để cha mẹ sẽ tìm hiểu sau. Không nhất thiết phải giải đáp cặn kẽ, hãy để câu trả lời sẽ là một kích thích để trẻ muốn tìm hiểu sâu hơn.
11. Học và chơi kết hợp song song chứ không nhất thiết phải phân biệt rõ ràng 2 công việc này.
12. Đối với những khái niệm trừu tượng thì hãy lấy hình ảnh hay tự mình làm ví dụ để minh họa.
13. Hãy chọn những đồ chơi kích thích khả năng sáng tạo của trẻ thì trẻ sẽ không bị mau chán. Ví dụ như chơi ghép hình, lấy cây gỗ để xếp nhà, nặn đất sét, vẽ tranh....
14. Đối với hứng thú của trẻ thì không nên đánh giá cái nào là tốt hơn. Cái nào trẻ tỏ ra có hứng thú ta cũng đều nên ủng hộ hết. Nó sẽ giúp trẻ tự tin, đồng thời đó là cách giúp cha mẹ tìm ra được năng khiếu đặc biệt ở trẻ để có thể giúp trẻ phát huy tối đa khả năng đó.
15. Khi dạy nói cho trẻ thì không nên phân biệt ngôn ngữ trẻ con với ngôn ngữ người lớn, hãy dạy tiếng chuẩn, ngôn ngữ người lớn luôn cho trẻ để sau này không mất công đoạn trẻ chuyển từ ngôn ngữ trẻ con sang ngôn ngữ chuẩn. Ví dụ dạy là “con chó” tốt hơn là dạy từ “con cún”.
16. Đừng bao giờ so sánh trẻ với đứa trẻ khác vì như thế sẽ làm chúng mất tự tin, nhút nhát và không muốn cố gắng. Khi có hai anh em (chị em) thì cũng không nên so sánh hai anh em với nhau sẽ làm chúng trở nên không yêu thương nhau.
17. Trong học tập thì hãy ưu tiên dành thời gian dạy đứa lớn thì sẽ hiệu quả hơn. Khi đang chỉ bài cho đứa lớn mà đứa em cũng sà vào muốn làm theo thì hãy khuyến khích đứa em, hãy để đứa em học cùng anh. Hãy chuẩn bị hai bộ dụng cụ giấy bút để đứa em cũng có thể tham gia học hành hay chơi cùng. Đó là phương pháp rất hiệu quả để kích thích tinh thần ham học của đứa em. Hãy để hai anh em cùng chơi với nhau.
18. Khi hai anh em tranh giành đồ chơi thì hãy công bằng với cả hai. Nếu đứa em muốn có đồ chơi là đồ chơi của anh thì hãy nói đứa em xin phép anh để chơi, không nên can thiệp bảo anh hãy nhường cho em.
19. Đừng mua quá nhiều đồ chơi cho trẻ vì nó sẽ làm trẻ chóng chán và giảm hứng thú học hành.
Lời khuyên của các tác giả về những điều lo lắng mà cha mẹ thường hay gặp phải:
1. Tôi không đủ thời gian, tôi không đủ tiền bạc
Sẽ có nhiều cha mẹ sau khi đọc những điều viết ở trên sẽ cảm thấy choáng ngợp hay chán nản vì có quá nhiều thứ phải nuôi dạy cho con mình, hay nghĩ rằng mình quá bận rộn không có thời gian dạy cho con, kinh tế eo hẹp làm sao mua sách truyện cho con đọc, làm sao cho con đi học nhạc hay học vẽ, học tiếng Anh.
Không riêng gì ở Việt Nam, ở Nhật cũng không phải bà mẹ nào cũng ở nhà chăm con, cũng không phải gia đình nào cũng có điều kiện cho con đi học piano, violin, học tiếng Anh...
Nhưng mọi người hãy thử nhìn xung quanh mình, có rất nhiều gia đình có điều kiện cho con mình đi học đàn, học tiếng Anh, học vẽ từ sớm, nhưng có bao nhiêu trẻ trong số đó thực sự phát huy được tài năng? Không những thế có nhiều trẻ còn bị phát triển chậm về trí tuệ, ngôn ngữ. Ngược lại, những trẻ sinh ra trong điều kiện khó khăn hơn thì tất cả đều thua kém những đứa trẻ có điều kiện học nhạc, học tiếng Anh sớm hay sao? Vấn đề đó ở bất cứ nước nào cũng có.
Vậy thì điều quan trọng ở đây là cha mẹ yêu con mình thật sự, thật sự nỗ lực trong việc tạo ra môi trường dạy dỗ con theo khả năng mình có hay không.
2. Yêu thương trẻ như thế nào?
Đối với trẻ con không gì quan trọng hơn là tình yêu của cha mẹ mà tình yêu đó là thông qua sự trò chuyện, âu yếm, ôm ấp, và khen ngợi trẻ hàng ngày. Vòng tay của người mẹ, giọng nói của người mẹ, thời gian người mẹ chơi cùng con dù chỉ là 5-10 phút chính là sách giáo khoa tốt nhất cho trẻ lúc đầu đời. Tất cả các nhà giáo dục đều khuyên rằng hãy khi cho trẻ đi ngủ thì hãy nằm bên và ôm trẻ ngủ, trò chuyện lúc đó, hãy thì thầm và nói rằng bạn yêu trẻ như thế nào. Trẻ sẽ cảm nhận tình thương của cha mẹ dù lúc đó bắt đầu chìm vào giấc ngủ. Có nhiều người sợ trẻ quen hơi nhưng mọi tác giả đều khuyên đừng lo lắng về điều đó vì những năm tháng đầu đời trẻ cần vòng tay của cha, mẹ hơn bao giờ hết.
3. Trò chuyện với trẻ như thế nào? Làm thế nào để dạy trẻ về ngôn ngữ?
Từ khi trẻ mới sinh ra mẹ là người cho trẻ bú, ru trẻ ngủ, tắm cho trẻ, dẫn trẻ đi chơi... Vậy thì từ lúc sinh ra ấy những lúc cho bú, cho ăn, tắm, dẫn đi dạo ấy hãy nói chuyện với trẻ thật nhiều. Ví dụ như nói chuyện với trẻ bằng cách chỉ vào các bộ phận mắt, mũi, miệng...của mình rồi nói tên. Khi ăn hãy giơ các đồ vật như thìa, bát, đĩa rồi nói tên cho trẻ. Khi di dạo hãy chỉ cho trẻ cái cây, bông hoa, nói tên chúng cho trẻ...là những ví dụ thiết thực nhất về việc dạy cho trẻ sự phong phú về ngôn ngữ. Từ 0 tháng tuổi trẻ đều tiếp thu những thông tin đó (đã giới thiệu ở thời kì pattern period) dù chưa lí giải được, nhưng những gì ta dạy trẻ lúc này chính là nền tảng cơ bản để sau này trẻ có được lượng ngôn ngữ thật phong phú sẽ giúp trẻ nhanh biết nói, kích thích sự phát triển của trí não. Đồng thời nó cũng là cách khơi gợi trí tò mò và ham học hỏi ở trẻ.
Đọc truyện cổ tích, chuyện về các nhân vật nổi tiếng, dạy trẻ học thuộc thơ, bài hát chính là cách tốt nhất để tạo sự phong phú về vốn từ cho trẻ, đồng thời còn giúp trẻ nhớ lâu.
4. Nếu không học piano, học nhạc thì còn cách nào khác để phát triển trí tuệ, đặc biệt là thính giác
Cho trẻ nghe nhiều bài hát, nhạc có âm điệu vui tươi. Nhưng tiếng nói thực tế của che mẹ vẫn là điều tuyệt vời và quan trọng hơn cả những tiếng nhạc từ trong loa. Nếu cha mẹ nào là những người thích hát thì không gì tuyệt vời bằng hát cho con bạn nghe những bài hát thiếu nhi, hay những bài hát bạn yêu thích, hay hát để ru khi con ngủ. Có nhiều tác giả khuyên rằng bạn có thể thu giọng nói mình vào băng trước khi đi làm rồi nhờ ai trông trẻ mở lên cho trẻ nghe nhiều lần trong ngày. Ngoài ra, bước sóng của âm nhạc có tần số khác với tần số bước sóng của giọng nói nên trẻ sẽ dễ tiếp thu bước sóng của âm nhạc hơn, và những bước sóng ấy sẽ kích thích trí não hoạt động nhiều hơn. Khi trẻ lớn hơn một chút thì dạy trẻ học hát.
5. Hãy huy động sự giúp đỡ từ những người thân để cùng nuôi dạy trẻ
Đầu tiên là người cha, rồi đến ông bà, người giúp việc, người trông trẻ. Trước tiên hãy đả thông tư tưởng về phương pháp nuôi dạy trẻ sớm từ 0 tuổi cho những người thân, giúp họ hiểu tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng trẻ từ 0 tuổi. Khi nhờ những người thân phụ giúp trong việc dạy dỗ trẻ thì nhất thiết phải là người mình tin tưởng, tránh để ảnh hưởng xấu đến con mình. Nếu đã quyết tâm áp dụng phương pháp nuôi con sớm thì phải giữ vững lập trường của mình. Vì giai đoạn càng nhỏ thì trẻ càng dễ bị ảnh hưởng bởi người gần gũi với mình nhất, do đó nếu cha mẹ không để ý thì con cái mình sẽ dễ bị nhiễm những tật xấu của người xung quanh.
6. Hãy luôn để ý đến cảm xúc và tâm trạng của trẻ
Hãy để con cái học với sự yêu thích chứ không phải là ép buộc. Không phải trẻ nào cũng thích âm nhạc, không phải trẻ nào cũng thích vẽ...hãy theo dõi con cái mình để nhận biết sở thích, sự hứng thú và từ đó khích lệ trẻ. Hãy luôn nhớ rằng càng khi còn nhỏ mà trẻ được dạy dỗ nhiều về cái gì, được tiếp xúc nhiều với cái gì thì lớn lên trẻ có khuynh hướng có năng khiếu hay yêu thích cái đó. Hãy luôn dừng mỗi bài học trước khi trẻ bắt đầu thấy chán. Hãy chỉ dạy trẻ khi nào cả trẻ và cả cha, mẹ có tâm trạng vui.
Lời cuối:
Phương pháp vẫn chỉ là phương pháp và sự thành công còn tùy thuộc vào sự nỗ lực và nghiêm túc của các bậc cha mẹ, phụ thuộc vào tố chất mỗi đứa trẻ có, vào yếu tố gia đình và xã hội. Điều quan trọng nhất là chúng ta hãy giúp mỗi đứa trẻ được phát huy tối đa những khả năng vô hạn mà trẻ có từ khi trẻ mới sinh ra. Giúp trẻ có nền tảng vững chắc để có thể trở thành một người vừa hiểu biết, tự tin, tự lập và vừa biết yêu thương người khác. Muốn thể thì chỉ khi từ nhỏ trẻ phải được cảm nhận đầy đủ tình yêu thương, sự quan tâm và trò chuyện với cha mẹ thì lớn lên trẻ mới biết sống yêu thương và quan tâm đến người khác. Những kiến thức khác nếu có điều kiện người dịch sẽ viết vào một note khác để ai có quan tâm đón đọc.
Người dịch: Nguyễn Thị Thu
Throwing tantrum
Throwing
tantrum, mình ko biết tiếng Việt dịch chính xác là gì, theo mình hiểu
thì throwing tantrum là khi tụi nó mà ko được đáp ứng cái gì là la hét,
khóc toáng lên, giãy lạch bạch, đánh bố mẹ, đánh búp bê, rồi nằm lăn lộn
ra trên đất. Cả cuộc đời mình, mình ghét nhất và sợ nhất con nít nào
như thế!
Thông thường mình thấy babycenter nói từ 15 tháng là bắt đầu cứng đầu, càng lớn càng đáng sợ. Như con Greta hiền lành, ngọt ngào của bà bạn mình mà cũng giẫy lạch bạch lăn quay vòng vòng tại siêu thị. Cho nên việc tụi nó quậy tới bến là việc ... bình thường.
Do là mình sợ, nên mình đọc nhiều sách, báo nói về vấn đề này, nhằm con kia mà dở chứng là lập tức "cắt cơn, cắt nguồn" ngay LẦN ĐẦU TIÊN. Kinh nghiệm của mình, cái LẦN ĐẦU TIÊN ẤY rất quan trọng, quyết định thắng thua của toàn bộ cuộc chiến. Dỹ nhiên, kèm thêm vài yếu tố phụ như: cả nhà cùng đồng lòng hợp tác, và luôn nhất quán về việc này. Vì như lần này thì nói Ok cho nó, lần sau thì lại bảo ko. Sự ko nhất quán là nguồn cơn cho rất nhiều việc "hư hại" tiếp theo, và điều tệ hại nhất mà nhiều người bố mẹ hay sợ đó là "nó ko sợ mẹ/bố".
con mình còn nhỏ thôi. Đang thời kỳ bắt đầu throw tantrum. Mình áp dụng 1 số phương pháp (rất cơ bản, đơn giản thôi) nhưng cho đến thời điểm này, nó như là vị thuốc thần! ;D
Asia hồi 15, 16 tháng, đã thích tự ý làm những việc nó muốn, ko thích gì mà người ngoài như cô/bà ngoại đụng vào là nó dơ tay đánh, rất hỗn. Lần đó, lần đầu tiên mình thấy nó làm vậy với bà ngoại, mình nhìn thẳng vào mắt nó, nói rành rọt từng chữ "No! ko được đánh bà ngoại, BAd Bad BAd" nó vẫn vùng vằng hất tay mình ra rồi bắt đầu đứng khóc, hét lên tất cả sức lực nó có, Và mình để nó khóc như thế, yêu cầu bà ngoại và mọi người mặc kệ nó. Sau khi nó khóc chán, nó chạy tới ôm chân mình, mình lại dịu dàng nhìn mắt nó, và nói 1 lần nữa rành rọt "Never hit anyone ever again, No no no" (ko được đánh bất kỳ ai nữa, no no no). VÀ đó là lần cuối cùng mình thấy nó đánh người khác.
Đến tầm 19 tháng, bắt đầu lỳ lợm hơn, khi đi bộ ra đường, nó thích tự đi, ko được nắm tay, khi băng qua đường cũng vậy, mình nắm tay, nó khóc lăn đùng ra ngay giữa đường, mà xe hơi thì người ta đang dừng lại chờ mình băng qua. Mình 1 tay ôm nó, 1 tay ôm stroller đi băng nhanh qua đường. và mình nhìn mắt nó, nói chậm, rõ ràng, giọng nghiệm lại "khi qua đường, phải theo instruction của mẹ, no negotiation, ko bàn cãi lôi thôi, nếu ko nghe lời mẹ, mẹ sẽ ko bao giờ dẫn con đi xích đu nữa, NEVER EVER DO IT AGAIN" Mỗi lần nhìn mắt nó, nó đều ngoảnh mặt đi, và mình xoay mặt nó về phía mình, nói rành rọt (look at mommy) buộc nó phải nhìn mình! EYE CONTACT đóng 1 vai trò CỰC KỲ QUAN TRỌNG trong những lần rèn dũa! ai ko tin, thử làm 1 lần sẽ biết! Để giảm thiểu rủi ro tránh nó lăn quay ra, mình luôn luôn giải thích trước, và báo trước mọi việc cho nó. Đây là 1 điều cực kỳ quan trọng, ko chỉ riêng việc ngăn ngừa nó quậy. Do trẻ con luôn luôn cần được biết việc gì sẽ diễn ra, anticipate trước giúp nó cảm thấy safe, secured, đó la lý do chúng nó có thể đọc 1 cuốn sách hàng trăm, hàng ngàn, hàng triệu lần mà ko chán. Mình luôn nói nó khi gần đến chỗ băng qua đường rằng "sắp băng qua đường nhiều xe nguy hiểm, Asia phải tay trong tay với mamma nha" và để cho nó chú ý, mình dừng nó lại, chỉ cho nó thấy đoạn đường phía trước. Tương tự như vậy cho việc chuẩn bị về nhà khi nó đang chơi cầu tuột, xích đu, ...
Đến 20 tháng thì có 1 lần, nó nhây nhây thức ăn, ko thực sự ăn, mình nói "nếu con ko ăn mẹ mang đĩa đi" chưa kịp mang đĩa, nó dằng lại, miệng hét lên no nono nonononono, more more more more more" vừa hét vừa làm rất dữ, người thì nhảy lên trên high chair, điều nó chưa từng bao giờ làm. Mình liền dịu giọng, nhẹ nhàng nhưng nghiêm nghị nhìn mắt nó, và nói (nói chậm) "calm down! if you speak like that, mommy cannot understand what you really mean" (bình tĩnh lại xem nào, nếu con nói với mẹ như thế, mẹ ko hiểu con muốn nói gì!), bây giờ trả lời mẹ, con có muốn ăn nữa ko? Nó ngay lập tức trở về trạng thái bình thường, và nói "yes, more" (Có con ăn nữa). Mình liền nói (vẫn nhìn mắt nó), dịu giọng lại, nhưng vẫn chậm rãi nói "okie, mẹ để đĩa lại, nhưng nên nhớ, thức ăn là để ăn, ko phải để chơi, nếu con chơi, mẹ sẽ mang nó đi".
Đây là những cách mình học từ sách vở, và từ educative tv show dành cho bố mẹ. Nó như là thần dược. mình mong với kinh nghiệm này, nó sẽ giúp các bà mẹ khác. Dù mình biết, việc thắng thua còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác từ môi trường gia đình. BẢn thân mình, 1 mình chăm con, mình rất nghiêm, yêu thương, tôn trọng, ôm áp hôn hít rất nhiều, nhưng nói 1 là 1, 2 là 2, đã set rule thì ko bao giờ bỏ hoặc làm sai nên con mình nó chỉ cần nhìn mắt mình là hiểu nó được làm gì, và ko làm gì. Ngoài ra, mình rất tôn trọng ý kiến của nó, nếu mình cho nó 1 câu hổi, nó trả lời thì mình làm theo ý nó. Vì như nó đã bảo ko ăn nữa, thì mình ko nài nỉ dù 1/2 muỗng hay 1 muỗng, nếu nó bảo ko thích mang giày này thì mình sẽ ko ép nó (nếu có lý do chính đáng hoặc mình có thể thay chuyển được tình hình). Tương tự cho uống nước, đi chơi, ... Thay vào đó, chồng mình khá mềm mỏng, nhiều khi vừa la nó xong, chưa kịp định thần, lại cười cười với nó! điều này mãi mãi ko bao giờ work. He bảo he sợ nó ko thương him, vì thời gian ở với nó ít mà la mắng nó hoài. Mình thì thấy, điều này ko xơ múi gì với nó thương bố mẹ hay ko, chỉ là technique dạy con thôi. Như mình, nó rất sợ mình (hay chính xác là tôn trọng ý kiến của mình) vì mình ko bao giờ cười khi dạy nó. Chỉ sau khi 2 mẹ con đồng ý vói nhau xong, nó chạy đến ôm chân mình thì mình ôm nó, hôn nó, và nói "mẹ cũng yêu Asia rất nhiều! nhiều lắm" và 2 mẹ con lại dẫn nhau đi chơi đồ hàng. ;)
Thông thường mình thấy babycenter nói từ 15 tháng là bắt đầu cứng đầu, càng lớn càng đáng sợ. Như con Greta hiền lành, ngọt ngào của bà bạn mình mà cũng giẫy lạch bạch lăn quay vòng vòng tại siêu thị. Cho nên việc tụi nó quậy tới bến là việc ... bình thường.
Do là mình sợ, nên mình đọc nhiều sách, báo nói về vấn đề này, nhằm con kia mà dở chứng là lập tức "cắt cơn, cắt nguồn" ngay LẦN ĐẦU TIÊN. Kinh nghiệm của mình, cái LẦN ĐẦU TIÊN ẤY rất quan trọng, quyết định thắng thua của toàn bộ cuộc chiến. Dỹ nhiên, kèm thêm vài yếu tố phụ như: cả nhà cùng đồng lòng hợp tác, và luôn nhất quán về việc này. Vì như lần này thì nói Ok cho nó, lần sau thì lại bảo ko. Sự ko nhất quán là nguồn cơn cho rất nhiều việc "hư hại" tiếp theo, và điều tệ hại nhất mà nhiều người bố mẹ hay sợ đó là "nó ko sợ mẹ/bố".
con mình còn nhỏ thôi. Đang thời kỳ bắt đầu throw tantrum. Mình áp dụng 1 số phương pháp (rất cơ bản, đơn giản thôi) nhưng cho đến thời điểm này, nó như là vị thuốc thần! ;D
Asia hồi 15, 16 tháng, đã thích tự ý làm những việc nó muốn, ko thích gì mà người ngoài như cô/bà ngoại đụng vào là nó dơ tay đánh, rất hỗn. Lần đó, lần đầu tiên mình thấy nó làm vậy với bà ngoại, mình nhìn thẳng vào mắt nó, nói rành rọt từng chữ "No! ko được đánh bà ngoại, BAd Bad BAd" nó vẫn vùng vằng hất tay mình ra rồi bắt đầu đứng khóc, hét lên tất cả sức lực nó có, Và mình để nó khóc như thế, yêu cầu bà ngoại và mọi người mặc kệ nó. Sau khi nó khóc chán, nó chạy tới ôm chân mình, mình lại dịu dàng nhìn mắt nó, và nói 1 lần nữa rành rọt "Never hit anyone ever again, No no no" (ko được đánh bất kỳ ai nữa, no no no). VÀ đó là lần cuối cùng mình thấy nó đánh người khác.
Đến tầm 19 tháng, bắt đầu lỳ lợm hơn, khi đi bộ ra đường, nó thích tự đi, ko được nắm tay, khi băng qua đường cũng vậy, mình nắm tay, nó khóc lăn đùng ra ngay giữa đường, mà xe hơi thì người ta đang dừng lại chờ mình băng qua. Mình 1 tay ôm nó, 1 tay ôm stroller đi băng nhanh qua đường. và mình nhìn mắt nó, nói chậm, rõ ràng, giọng nghiệm lại "khi qua đường, phải theo instruction của mẹ, no negotiation, ko bàn cãi lôi thôi, nếu ko nghe lời mẹ, mẹ sẽ ko bao giờ dẫn con đi xích đu nữa, NEVER EVER DO IT AGAIN" Mỗi lần nhìn mắt nó, nó đều ngoảnh mặt đi, và mình xoay mặt nó về phía mình, nói rành rọt (look at mommy) buộc nó phải nhìn mình! EYE CONTACT đóng 1 vai trò CỰC KỲ QUAN TRỌNG trong những lần rèn dũa! ai ko tin, thử làm 1 lần sẽ biết! Để giảm thiểu rủi ro tránh nó lăn quay ra, mình luôn luôn giải thích trước, và báo trước mọi việc cho nó. Đây là 1 điều cực kỳ quan trọng, ko chỉ riêng việc ngăn ngừa nó quậy. Do trẻ con luôn luôn cần được biết việc gì sẽ diễn ra, anticipate trước giúp nó cảm thấy safe, secured, đó la lý do chúng nó có thể đọc 1 cuốn sách hàng trăm, hàng ngàn, hàng triệu lần mà ko chán. Mình luôn nói nó khi gần đến chỗ băng qua đường rằng "sắp băng qua đường nhiều xe nguy hiểm, Asia phải tay trong tay với mamma nha" và để cho nó chú ý, mình dừng nó lại, chỉ cho nó thấy đoạn đường phía trước. Tương tự như vậy cho việc chuẩn bị về nhà khi nó đang chơi cầu tuột, xích đu, ...
Đến 20 tháng thì có 1 lần, nó nhây nhây thức ăn, ko thực sự ăn, mình nói "nếu con ko ăn mẹ mang đĩa đi" chưa kịp mang đĩa, nó dằng lại, miệng hét lên no nono nonononono, more more more more more" vừa hét vừa làm rất dữ, người thì nhảy lên trên high chair, điều nó chưa từng bao giờ làm. Mình liền dịu giọng, nhẹ nhàng nhưng nghiêm nghị nhìn mắt nó, và nói (nói chậm) "calm down! if you speak like that, mommy cannot understand what you really mean" (bình tĩnh lại xem nào, nếu con nói với mẹ như thế, mẹ ko hiểu con muốn nói gì!), bây giờ trả lời mẹ, con có muốn ăn nữa ko? Nó ngay lập tức trở về trạng thái bình thường, và nói "yes, more" (Có con ăn nữa). Mình liền nói (vẫn nhìn mắt nó), dịu giọng lại, nhưng vẫn chậm rãi nói "okie, mẹ để đĩa lại, nhưng nên nhớ, thức ăn là để ăn, ko phải để chơi, nếu con chơi, mẹ sẽ mang nó đi".
Đây là những cách mình học từ sách vở, và từ educative tv show dành cho bố mẹ. Nó như là thần dược. mình mong với kinh nghiệm này, nó sẽ giúp các bà mẹ khác. Dù mình biết, việc thắng thua còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác từ môi trường gia đình. BẢn thân mình, 1 mình chăm con, mình rất nghiêm, yêu thương, tôn trọng, ôm áp hôn hít rất nhiều, nhưng nói 1 là 1, 2 là 2, đã set rule thì ko bao giờ bỏ hoặc làm sai nên con mình nó chỉ cần nhìn mắt mình là hiểu nó được làm gì, và ko làm gì. Ngoài ra, mình rất tôn trọng ý kiến của nó, nếu mình cho nó 1 câu hổi, nó trả lời thì mình làm theo ý nó. Vì như nó đã bảo ko ăn nữa, thì mình ko nài nỉ dù 1/2 muỗng hay 1 muỗng, nếu nó bảo ko thích mang giày này thì mình sẽ ko ép nó (nếu có lý do chính đáng hoặc mình có thể thay chuyển được tình hình). Tương tự cho uống nước, đi chơi, ... Thay vào đó, chồng mình khá mềm mỏng, nhiều khi vừa la nó xong, chưa kịp định thần, lại cười cười với nó! điều này mãi mãi ko bao giờ work. He bảo he sợ nó ko thương him, vì thời gian ở với nó ít mà la mắng nó hoài. Mình thì thấy, điều này ko xơ múi gì với nó thương bố mẹ hay ko, chỉ là technique dạy con thôi. Như mình, nó rất sợ mình (hay chính xác là tôn trọng ý kiến của mình) vì mình ko bao giờ cười khi dạy nó. Chỉ sau khi 2 mẹ con đồng ý vói nhau xong, nó chạy đến ôm chân mình thì mình ôm nó, hôn nó, và nói "mẹ cũng yêu Asia rất nhiều! nhiều lắm" và 2 mẹ con lại dẫn nhau đi chơi đồ hàng. ;)
DẠy con tính sáng tạo: Câu chuyện về Rubik cube/magic cube
Khi dạy con trai, người cha đó đã nói rằng: Khi người ta ko làm được 1 việc gì đó, họ sẽ nói với con rằng "điều đó là ko thể" (it's impossible), nhưng con là người chủ của bản thân, khi con muốn cái gì đó, con hãy cố gắng để đạt được nó (you want something? You go and get it).
Trong cuốn sách The perfect people của Peter James, ông viết 1 thông tin rất thú vị về cái Rubik cube: phần trăm trẻ em hóa giải được cái cube nhiều hơn số người lớn, có lẽ vì ko ai bảo tụi trẻ con là "cái này khó lắm". Do đó chúng nó cố gắng làm hết sức thay vì nhụt chí trước khi bắt đầu.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mình học được nhiều điều từ 2 câu chuyện trên, và mình cố gắng ko nói "cái này khó lắm", không phải làm thế này, ... khi con chơi 1 trò chơi nào đó. Mong con sẽ tự học qua các trò chơi, mong con biết rằng ko có gì là quá khó nếu mình thật sự cố gắng.
:)
Chia sẻ kinh nghiệm: dạy con ăn 1 mình
Trong sách và trong các chương trình giáo dục dành cho ba mẹ , bác sỹ và educators bảo rằng từ tầm 9 tháng là đã có thể cho em bé tự xúc 1 mình ăn. Nhưng mình chịu thôi, thứ 1: nó ăn trây trét quá chừng, vất thức ăn bay vèo vèo mọi ngóc ngách. Thứ 2: lo quậy, ko chịu ăn. Thứ 3: mình thấy con mình nó nó chưa có đưa muỗng vô miệng chính xác (có lẽ mình phải theo lời khuyên của educators là cứ việc cho nó tự ăn để học dần), nhưng mình thì theo cách nhìn của 1 người mẹ nên mình nghĩ thôi kệ, kéo dài hơn cũng ko có sao. Nên ... mình ko cho con ăn 1 mình bằng muỗng.
Từ tầm 7-8 tháng là mình đã cho 1 cái muỗng tự cầm trên tay khi ngồi vào bàn ăn. Mình thì đút, nó thì thọc ngoáy vô to súp. chỉ có ý định cho nó nhen nhóm ý tưởng là khi ăn thì xài muỗng, và nó cũng có 1 cái để ăn, ko phải ăn là mẹ đút.
Từ khoảng 10-11 tháng gì đó, thì nó có thể tự xúc thức ăn (thức ăn súp đặc, như bí đỏ nghiền chẳng hạn ko rớt nhỉu giọt), cho vào miệng khá chính xác. Nhưng chỉ được vài muỗng thôi, thường là nó chơi là chính. Mỗi lần nó tự cho vào miệng, mình đều vỗ tay, và khen nó là “good girl/ big girl”, nó khoái chí lắm, và cũng cố gắng ăn them 1 vài muỗng nữa để được khen. Mọi việc dừng lại ở đó thôi. ;) Mình vẫn chưa cho nó ăn 1 mình, vì … mình ngại lau dọn chiến trường. haha!!
Để dạy con là: không được vất thức ăn, phải dùng muỗng khi ăn. Món nào là finger food thì mới được dung tay. Thì mình làm thế này: khi nó cố thọc tay vô tô xúp, mình nói ngay “ko, con phải dung muỗng, ko được dung tay”. Dỹ nhiên 10 lần thì 9 lần nó lặp lại dùng tay, mình mang tô súp ra xa và nói “ko, nếu con dung tay thì mẹ mang súp đi”. Chỉ nói đúng 3 lần. Rồi ko để súp gần nó nữa, dù nó có giơ muỗng lên năn nỉ, ý bảo “bây giờ Asia dung muỗng nè mamma”. Nhất quyết ko cho! Ko nên cãi chày cối quá nhiều với nó! Nó lờn mặt mình! ;p Mỗi lần nó vất muỗng xuống đất, mình ko bao giờ mang lại cho nó cái thứ 2, mình bảo “vất muỗg là mất luôn đó nha Asia, mẹ ko cho con cái thứ 2 đâu”. Dần dà rồi cũng sợ, mỗi lần muốn vất muỗng là nhìn mình, tay đu đưa muốn vất, mình nói ngay “vất là mất đó nhe”. Thế là hầu như ko vất nữa! ;) Cũng như thế với thức ăn, nếu là finger food thì mình dọn thức ăn đi, vì nếu vất cũng là 1 sign nó ko muốn ăn nữa, hoặc nếu muốn nghịch thì càng phải dọn đi, và mình nói rằng “ko được vất thức ăn, vất là mất”. Nếu là súp thì mang tô súp ra xa, cho nó ko có cơ hội quậy. Dù nó có năn nỉ, mình cũng ko cho, cương quyết 1 lần là 1. Thế là nó hầu như ko vất đi nữa! Tốn cũng mấy tháng đó nha! ;) bây giờ con gái 15 tháng, hầu như ko vấp phải sai lầm trên nữa.
Giờ thì Quậy Quậy già rồi, 15 tháng rồi, mẹ mẹ ko thể làm biếng chần chừ nữa, mẹ phải dạy con, và cho con ăn muỗng 1 mình thôi. Mẹ mẹ lê la học trên babycenter.com, học từ bác Vân , và các sư phụ khác, đọc sách, … và mẹ mẹ chuẩn bị tinh thần là sẽ rất gian nan! Hú hú!! Vì mọi người đều nói: nên để nó ngồi xa tường, vì có lẽ thức ăn sẽ bay lên tường! ;(( Nói phải có cái bib thật to, bằng plastic để ko thấm vào quần áo, ko rơi vãi lên người. Nói nên trải giấy báo lên sàn, vì thức ăn sẽ bay xuống sàn. Họ đều có lý do cả. Và dỹ nhiên, nếu họ nói thế, thì ko riêng con mình là 1 messy eater, và hầu như bé nào trong quá trình tập ăn 1 mình cũng thế cả. Chuẩn bị tinh thần vô trận nha!! ;D
Mám mà cho con gái 1 chén súp (chén dữ xúc/scoop hơn là đĩa). Mẹ cho con 1 cái muỗng cán khá dài. Để con xúc chưa tốt, thì mẹ nhào vô, cầm cái cán kia phụ con 1 tý. ;p Ngày 1, bữa trưa: con tự ăn được 70%, ko vất thức ăn ra đất, ko vất muỗng. Nhưng thức ăn vẫn bay xuống sàn 1 ít, do con vẫn clumsy, cầm muỗng chưa thạo, từ tô đến miệng mà thức ăn rớt ra, muỗng vô miệng là muỗng rỗng, haha!! Nhưng nàng ăn cũng khá, thức ăn rớt có 10-20% gì đấy thôi. Ăn tầm 70% thì ko muốn dung muỗng nữa. Mẹ nhanh tay đút hết phần còn lại rồi dẹp hang ngay. Ngày 1, bữa tối thì khá hơn rất là nhiều! ăn gần hơn 80% ;) Kinh nghiệm: nên cho portion súp ít hoặc vừa phải, vì nó sẽ chán rất nhanh!! Nên dặm thêm bằng: rau củ luộc cho bốc tay/dung nĩa để xâm. Nên cho ăn trái cây dung tay bốc sau khi ăn. Để bé có đủ chất, và ko bị đói. ;) tối qua Asia ăn: 1 chén súp nhỏ. 1 đĩa rau củ luộc gồm zucchini, beans, và carot. 1 trái lê tươi. ;)
Trong suốt quá trình ăn, mẹ khen ngợi con gái quá xá, làm nàng khoái mê tơi, hểnh hết mũi lên! Haha!! ;) Nhưng mẹ là người vui nhất! ;p
Không nên cho ăn thức ăn lỏng! Nó ăn yogurt nhìn sợ quá!! Mẹ dẹp hàng luôn! ;D
Em bé ơi, tới mau mau đi!!
Mình viết bài nhỏ này để chia sẻ với ai đang chờ có em bé nha! ;)
Khi mình bắt đầu lên kế hoạch có em bé thì mình chờ hoài, chờ mỏi mòn (mới có 1, 2 tháng là đã nóng ruột rồi, ko biết mọi người có giống mình ko nhỉ??). Gặp vòng kinh của mình ko đều, nên việc em bé đã có chưa mình cũng chẳng rõ. Nên mình lê la khắp các website để biết dấu hiệu có em. khì khì!!
Ngày nào mình cũng cặp nhiệt độ ban sáng để coi mình có nóng hơn không, vì nếu tấm 36.8 thì có lẽ trứng rụng hoặc có thai mà! ;p rồi ngồi rờ rẫm săm soi xem đầu ngực có thâm ko, bụng có đường giữa màu nâu ko (đâu có biết là những triệu chứng này đến rất trễ đâu! ;( ) Rồi mình tưởng tượng mình có bí ốm nghén ko nữa chứ, dù rằng có rất nhiều phụ nữ vì ám ảnh có con mà khi không cũng ọ ẹ đó mọi người nha! đầu óc của con người thật là kỳ lạ các bạn nhỉ??
Èo! mình bị ám ảnh 3, 4 tháng liền như thế, và cứ cáu bản "sao mình chưa có thai", mỗi lần thấy kinh đến là mặt xụ xuống 1 đống to! ;(( hú hú!!
Riết mệt quá, mình chả quan tâm luôn, và đổi kế hoạch, ko sinh con năm ấy nữa! ;p
Rồi bẵng 1 thời gian, mình bảo thôi kệ, thử cố xem sao dù mình chẳng thèm quan tâm khi nào thụ thai, lúc ấy mình tưởng mình "thả" như thế thì chắc cũng phải 5,6 tháng sau mới có thai chứ, như lần trước cố mãi mà chả được gì!
Ô, thế mà 1 ngày kia, rất sớm, chỉ sau khi mình quyết định có em 2, 3 tuần gì đấy thôi thì em bé nhà mình đã xuất hiện, bất ngờ thật, nhanh ơi là nhanh! ;) mình thở phào nhẹ nhõm, rờ vào cái bụng ... phẳng lỳ của mình và nói nhỏ nhỏ "em bé ơi, nằm yên trong ấy khỏe mạnh cho tròn 9 tháng con nha" ;)
..............................................................................
Mình biết 1 cặp vợ chồng kia, cố gắng có con trong 5 năm ròng, thử, khám tất cả các biện pháp mà vẫn ko tìm ra lý do. Vì cả 2 vợ chồng đều khỏe mạnh, có khả năng sinh sản. Mình biết bà này rất thèm con, chị ấy bảo mỗi lần thấy có kinh là máu nóng trong người nổi điên lên. mà nói thật, mỗi lần bả có tháng mình ko dám gọi điện cho bả nói chi là đến chơi, vì bả rất rất khó ở! híc!! ;((
Bạn mình càng mong, càng chờ, thì càng sốt ruột, thật vọng, ... đến năm thứ 4 thì bả nói bả chẳng thèm chờ nữa, có lẽ bả sẽ xin con nuôi.
rồi mình ko liên lạc nữa.
Đến năm thứ 5 thì mình vô tình gặp bà ấy tại siêu thị, và bụng bự rồi. tén ten, 1 bé trai nha!! Và bà ấy bảo mình "cuối cùng chị cũng có thai". Phù!!
---------------------------------------------------------------------
Bạn thân, rất thân của chồng mình, cố gắng có con biết bao, và cũng như cặp trên, bác sỹ bảo mọi thứ Ok, nhưng cố mãi chẳg có con.
Đến khi bà ấy 40 tuổi, vào 1 buổi tối mùa đông tháng 12 buốt giá, chồng mình nhận tin nhắn "Ale ơi, tao có bầu rồi", chồng mình chau mày nghĩ "con này nó điên hay sao đó mà! 40 tuổi rồi, cố mãi rồi! cố tới phát điên luôn rồi, khi không giờ có bầu, ko hiểu gì cả", chồng mình gọi điện cho bà ấy, ôi, bà ấy vừa cười, vừa khóc như bà điên và bảo "2 vạch, bầu rồi, mai đi khám bác sỹ gấp gấp!" haha!! Cuộc sống thật ngộ nghĩh, những cái mình mong chờ nhất chỉ đến khi mình ít mong chờ nhất! ;)
con cái là của trời cho, mình nghĩ vậy. ;)
Và theo bản thân mình, kinh nghiệm của mình thì các bà mẹ tương lai ko nên quá stress, nếu bác sỹ bảo có khả năng sinh sản thì cứ từ từ mà có em. rồi sẽ có! stress làm chậm có con thì phải?? hay ít ra nó làm mình cảm thấy cuộc sống quá áp lực, sự chờ đợi này quá dài! ;) 1 ngày đẹp trời kia, 1 tia nắng nhỏ xíu, xinh đẹp sẽ đến với chúng mình. và mọi người sẽ thủ thỉ với cái bụng phẳng lỳ "em bé ơi, nằm ngoan trong bụng mẹ nhé!" ;)
Khi mình bắt đầu lên kế hoạch có em bé thì mình chờ hoài, chờ mỏi mòn (mới có 1, 2 tháng là đã nóng ruột rồi, ko biết mọi người có giống mình ko nhỉ??). Gặp vòng kinh của mình ko đều, nên việc em bé đã có chưa mình cũng chẳng rõ. Nên mình lê la khắp các website để biết dấu hiệu có em. khì khì!!
Ngày nào mình cũng cặp nhiệt độ ban sáng để coi mình có nóng hơn không, vì nếu tấm 36.8 thì có lẽ trứng rụng hoặc có thai mà! ;p rồi ngồi rờ rẫm săm soi xem đầu ngực có thâm ko, bụng có đường giữa màu nâu ko (đâu có biết là những triệu chứng này đến rất trễ đâu! ;( ) Rồi mình tưởng tượng mình có bí ốm nghén ko nữa chứ, dù rằng có rất nhiều phụ nữ vì ám ảnh có con mà khi không cũng ọ ẹ đó mọi người nha! đầu óc của con người thật là kỳ lạ các bạn nhỉ??
Èo! mình bị ám ảnh 3, 4 tháng liền như thế, và cứ cáu bản "sao mình chưa có thai", mỗi lần thấy kinh đến là mặt xụ xuống 1 đống to! ;(( hú hú!!
Riết mệt quá, mình chả quan tâm luôn, và đổi kế hoạch, ko sinh con năm ấy nữa! ;p
Rồi bẵng 1 thời gian, mình bảo thôi kệ, thử cố xem sao dù mình chẳng thèm quan tâm khi nào thụ thai, lúc ấy mình tưởng mình "thả" như thế thì chắc cũng phải 5,6 tháng sau mới có thai chứ, như lần trước cố mãi mà chả được gì!
Ô, thế mà 1 ngày kia, rất sớm, chỉ sau khi mình quyết định có em 2, 3 tuần gì đấy thôi thì em bé nhà mình đã xuất hiện, bất ngờ thật, nhanh ơi là nhanh! ;) mình thở phào nhẹ nhõm, rờ vào cái bụng ... phẳng lỳ của mình và nói nhỏ nhỏ "em bé ơi, nằm yên trong ấy khỏe mạnh cho tròn 9 tháng con nha" ;)
..............................................................................
Mình biết 1 cặp vợ chồng kia, cố gắng có con trong 5 năm ròng, thử, khám tất cả các biện pháp mà vẫn ko tìm ra lý do. Vì cả 2 vợ chồng đều khỏe mạnh, có khả năng sinh sản. Mình biết bà này rất thèm con, chị ấy bảo mỗi lần thấy có kinh là máu nóng trong người nổi điên lên. mà nói thật, mỗi lần bả có tháng mình ko dám gọi điện cho bả nói chi là đến chơi, vì bả rất rất khó ở! híc!! ;((
Bạn mình càng mong, càng chờ, thì càng sốt ruột, thật vọng, ... đến năm thứ 4 thì bả nói bả chẳng thèm chờ nữa, có lẽ bả sẽ xin con nuôi.
rồi mình ko liên lạc nữa.
Đến năm thứ 5 thì mình vô tình gặp bà ấy tại siêu thị, và bụng bự rồi. tén ten, 1 bé trai nha!! Và bà ấy bảo mình "cuối cùng chị cũng có thai". Phù!!
---------------------------------------------------------------------
Bạn thân, rất thân của chồng mình, cố gắng có con biết bao, và cũng như cặp trên, bác sỹ bảo mọi thứ Ok, nhưng cố mãi chẳg có con.
Đến khi bà ấy 40 tuổi, vào 1 buổi tối mùa đông tháng 12 buốt giá, chồng mình nhận tin nhắn "Ale ơi, tao có bầu rồi", chồng mình chau mày nghĩ "con này nó điên hay sao đó mà! 40 tuổi rồi, cố mãi rồi! cố tới phát điên luôn rồi, khi không giờ có bầu, ko hiểu gì cả", chồng mình gọi điện cho bà ấy, ôi, bà ấy vừa cười, vừa khóc như bà điên và bảo "2 vạch, bầu rồi, mai đi khám bác sỹ gấp gấp!" haha!! Cuộc sống thật ngộ nghĩh, những cái mình mong chờ nhất chỉ đến khi mình ít mong chờ nhất! ;)
con cái là của trời cho, mình nghĩ vậy. ;)
Và theo bản thân mình, kinh nghiệm của mình thì các bà mẹ tương lai ko nên quá stress, nếu bác sỹ bảo có khả năng sinh sản thì cứ từ từ mà có em. rồi sẽ có! stress làm chậm có con thì phải?? hay ít ra nó làm mình cảm thấy cuộc sống quá áp lực, sự chờ đợi này quá dài! ;) 1 ngày đẹp trời kia, 1 tia nắng nhỏ xíu, xinh đẹp sẽ đến với chúng mình. và mọi người sẽ thủ thỉ với cái bụng phẳng lỳ "em bé ơi, nằm ngoan trong bụng mẹ nhé!" ;)
Chia sẻ: giữ kỷ niệm cho cục cưng
Mình luôn tự hỏi hồi ấy mình thế nào, khi nào thì mọc cái răng đầu tiên, khi nào nói từ đầu tiên và từ đó là từ gì, ... Tiếc mẹ mình ko ghi chép, ko có điều kiện chụp ảnh hàng ngày, giờ, khi mình đã lớn thì cũng là 1 thời gian dài, hỏi mẹ, mẹ cũng ko thể nhớ.
Đó là lý do mình cố gắng giữ kỷ niệm cho con.
Mình có 1 cuốn sổ ghi giờ ăn, ị, và các món ăn lần đầu tiên con ăn. Khi bé tý 1, 2 tháng, mình ghi hàng ngày (vì đây là cách mình kiểm tra lượng ăn, thời khóa biểu, và việc ị của bé, khi bs hỏi là mình biết ngay để bs dễ theo dõi.). Khi bé đã ăn uống tốt tầm 8 tháng thì mình ghi ít dần, chỉ ghi những mốc quan trọng như lần đầu tiên ăn các món, hoặc bé biết nói, biết đứng, sinh nhật ông nội. Sổ này hoàn toàn chữ, ko có hình.
Mình làm 1 cuốn nhật ký hình, ghi chú thích. Thi thoảng mình làm bằng powerpoint rồi in ra. Cũng có khi ghi bằng tay chú thích cho hình. Nhật ký hình chủ yếu các hoạt động đặc biệt và lần đầu tiên như: lần đầu leo núi, lần đầu đi dạo, lần đầu picnic, lần đầu hôn 1 bé trai, chiếc răng đầu tiên, từ đầu tiên bé nói, lần đầu tiên con biết lật chẳng hạn, ...
Mình in dấu tay và chân cho con. (công thức in dấu tay chân cho bé rất dễ click vào đây)
Mình có 1 hộp nhỏ đựng 1 bộ quần áo khi con chào đời, đựng miếng băng gạt lần đầu con chích ngừa, đựng tóc lần đầu tiên con được cắt tóc, nếu bé bỏ núm vú (chắc là còn lâu), thì sẽ giữ lại chiếc núm vú làm kỷ niệm.
Ngoài ra mình còn có 1 tờ giấy ghi các bước phát triển của con, có 4 cột: 1) ngày tháng đo/cân 2) số tháng/tuổi của cháu lúc đo/cân 3) chiều dài 4) cân nặng
Trong nhật ký hình có 1 trang là "family tree" biểu đồ gia đình gồm 3 thế hệ, ông bà nội ngoại, cô/cậu nội ngoại, và các anh chị họ.
Có trang "Asia - tên bé nhà mình và anh/chị/ônh/bà/cô...", có trang Asia và các bạn (hình bé và các bạn bé thường chơi)
Có trang thú cưng của bé (hình các trò chơi mà bé thích)
Có trang món ăn yêu thích của bé, ...
Làm ko mất thời gian nhiều cho lắm, nhưng chắc chắn, nó sẽ rất có ý nghĩa khi bé lớn lên đúg ko mọi người! ;)
Trong nhật ký hình có 1 trang là "family tree" biểu đồ gia đình gồm 3 thế hệ, ông bà nội ngoại, cô/cậu nội ngoại, và các anh chị họ.
Có trang "Asia - tên bé nhà mình và anh/chị/ônh/bà/cô...", có trang Asia và các bạn (hình bé và các bạn bé thường chơi)
Có trang thú cưng của bé (hình các trò chơi mà bé thích)
Có trang món ăn yêu thích của bé, ...
Làm ko mất thời gian nhiều cho lắm, nhưng chắc chắn, nó sẽ rất có ý nghĩa khi bé lớn lên đúg ko mọi người! ;)
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)